Narodowy Program Chorób Układu Krążenia (NPChUK) na lata 2022-2032

Pod koniec 2022 r. oficjalnie ustanowiona została w Polsce kompleksowa strategia kardiologiczna.  Narodowy Program Chorób Układu Krążenia (NPChUK) na lata 2022-2032 – bo taką nazwę otrzymała strategia,skupia się na działaniach w 5 kluczowych obszarach: inwestycjach w kadry, edukację i profilaktykę, pacjenta, naukę i innowacje oraz system opieki kardiologicznej.

Program został przygotowany przez prof. dr hab. n. med. Tomasza Hryniewieckiego, pełnomocnika ministra zdrowia do spraw Narodowego Programu Chorób Układu Krążenia na lata 2022-2032, we współpracy z ekspertami Narodowego Instytutu Kardiologii w Warszawie-Aninie. Dokument został szeroko skonsultowany z przedstawicielami środowiska naukowego i medycznego, w tym z Krajową Radą ds. Kardiologii.

Nadrzędne cele programu to:

• obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu ChUK, w tym obniżenie nadumieralności mężczyzn w wieku produkcyjnym (25–64 lata) oraz zbliżenie wskaźników stanu zdrowia (długość trwania życia, liczba zgonów oraz chorobowość) do średnich wskaźników w EU–27;
• zmniejszenie różnic regionalnych w zachorowalności i umieralności z powodu ChUK związanej z dostępnością do świadczeń zdrowotnych;
• zredukowanie poziomu klasycznych czynników ryzyka ChUK w populacji z uwzględnieniem społeczno-ekonomicznych nierówności w zdrowiu;
• poprawa organizacji badań naukowych w kardiologii oraz zwiększenie potencjału badań naukowych i projektów innowacyjnych w zakresie między innymi identyfikacji populacji najbardziej narażonych na ryzyko zachorowania na ChUK oraz głównych przyczyn rozwoju ChUK, a także wypracowania rozwiązań diagnostyczno-terapeutycznych [1].

Program UE dla zdrowia 2021–2027

Na poziomie europejskim program profilaktyki ChUK realizowany jest w ramach strategii
o nazwie Program UE dla zdrowia 2021–2027 – wizja zdrowszej Unii Europejskiej (EU4Health  Programme 2021-2027). Program ten, wprowadzony 24 marca 2021 r. rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/522 kładzie istotny nacisk na profilaktykę i promocję zdrowia. Jego głównym założeniem jest zmniejszenie do 2030 r. przedwczesnej umieralności spowodowanej chorobami niezakaźnymi o 30%. Autorzy programu podkreślają, że ok. 60% zgonów można przypisać modyfikowalnym czynnikom ryzyka, takim jak: palenie tytoniu, niska aktywność fizyczna, niezdrowa dieta, nadwaga i otyłość czy nadmierne spożycie alkoholu.

Pomimo tego, że ww. zgony są w dużej mierze możliwe do uniknięcia poprzez redukcję czynników ryzyka, wydatki na promocję zdrowego stylu życia i profilaktykę nie przekraczają 3% narodowych budżetów na ochronę zdrowia krajów europejskich (w Polsce nakłady na działania profilaktyczne w 2018 r. stanowiły niespełna 3% wszystkich wydatków, zaś na usługi lecznicze wyniosły niemal 60%). [2]

[1] Narodowy Program Chorób Układu Krążenia z podpisem premiera,Narodowy Instytut Kardiologii Stefana kardynała Wyszyńskiego Państwowy Instytut Badawczy,s. 31, https://www.ikard.pl/newspl/narodowy-program-chorob-ukladu-krazenia-z-podpisem-premiera.htmlm (dostęp 04.05.2023)

[2] ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2021/522 z dnia 24 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia („Program UE dla zdrowia”) na lata 2021–2027 oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 282/2014, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0522 (dostęp 04.05.2023)