Zasady doboru ochronników do hałasu panującego na stanowisku pracy –informacje ogólne

 

Główną rolą stosowania ochronników słuchu jest zabezpieczenie narządu słuchu pracownika tak, aby nie był on zagrożony wystąpieniem uszkodzenia słuchu. W związku z tym w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. jest mowa, że środki ochrony indywidualnej słuchu są dobierane w sposób eliminujący ryzyko uszkodzenia słuchu lub zmniejszający je do najniższego możliwego do osiągnięcia w danych warunkach poziomu. Ryzyka uszkodzenia słuchu nie ma, gdy pracownik nie jest eksponowany na hałas o poziomie dźwięku A powyżej 80 dB. Zatem właściwie dobrane ochronniki słuchu tłumią tak dźwięk, że wartości poziomu dźwięku A pod ochronnikami słuchu są nie większe niż wartość 80 dB.

Oprócz ograniczenia poziomu dźwięku A pod ochronnikami ze względu na ochronę słuchu należy pamiętać, że istnieje także ograniczenie tłumienia ochronników związane z komfortem i bezpieczeństwem pracy w ochronnikach. Zbyt duże tłumienie dźwięku może spowodować u użytkownika uczucie izolacji akustycznej, co stwarza dyskomfort i może skutkować zdjęciem ochronników słuchu. Należy pamiętać, że nawet chwilowe, bezpośrednie narażenie słuchu na hałas o poziomie dźwięku A przekraczającym wartości dopuszczalne może zniweczyć cały efekt ochronny. Dodatkowo należy pamiętać, że stosując ochronniki słuchu, które mocno ograniczają hałas, będą one równie mocno ograniczać słyszenie sygnałów użytecznych i może wystąpić sytuacja nie usłyszenia przez pracownika sygnału ostrzegawczego, co w konsekwencji może doprowadzić do wypadku. Z tych względów na podstawie zapisów zamieszczonych w normie PN-EN 458:2016, można ustalić, że poziom dźwięku A pod ochronnikami słuchu nie powinien być niższy niż 65 dB.

 

Określenie poziomu dźwięku A jaki będzie występował w danych warunkach hałasowych pod ochronnikami słuchu jest możliwe stosując obliczeniowe metody doboru ochronników słuchu podane w normie PN-EN 458:2016. W przypadku hałasu ustalonego istnieją 3 podstawowe znormalizowane metody doboru ochronników słuchu do wielkości charakteryzujących hałas na stanowiskach pracy:

-     metoda pasm oktawowych (dokładna),

-     metoda HML (przybliżona),

-     metoda SNR (szacunkowa).

 

Metody te różnią się stopniem dokładności określania poziomu dźwięku A pod ochronnikami. W obliczeniach przeprowadzanych z użyciem wymienionych metod korzysta się z danych pomiarowych wielkości hałasu na stanowisku pracy oraz parametrów akustycznych ochronników słuchu.

 

Metoda pasm oktawowych

Metoda pasm oktawowych polega na dokładnym obliczeniu redukcji hałasu wprowadzanej przez ochronnik. Metoda ta wymaga znajomości zmierzonych wartości poziomu ciśnienia akustycznego w pasmach oktawowych w zakresie 125–8000 Hz hałasu na stanowisku pracy oraz wartości średniego tłumienia dźwięku i odchylenia standardowego tego tłumienia.

 

Metoda HML

Metoda HML wymaga w pierwszej kolejności oszacowania różnicy równoważnych poziomów dźwięku C i A hałasu na stanowisku pracy oraz znajomości trzech wartości parametrów: H, M i L ochronników słuchu.

 

Metoda SNR

Metoda SNR bazuje na znajomości parametru SNR oraz wynikach pomiaru równoważnego poziomu dźwięku C danego hałasu na stanowisku pracy.

 

 

Informacja dla użytkownika aplikacji mDOBOS

 

Sposób instalacji aplikacji.

 

Aby rozpocząć instalację aplikacji w urządzeniu przenośnym, należy zezwolić na instalowania aplikacji ze źródeł innych niż Sklep Play. W tym celu należy włączyć odpowiednią opcję w ustawieniach urządzenia np. w Android 7 w lokalizacji: „Ekran blokady i zabezpieczenia –> nieznane źródła”; w przypadku systemu Android 8 będzie to opcja „Zezwól na to źródło”. Przykładowo, gdy aplikacja będzie pobierana poprzez przeglądarkę Chrome opcję tę należy szukać w lokalizacji „Ustawienia -> Aplikacje i powiadomienia -> Specjalny dostęp do aplikacji -> Instalowanie nieznanych aplikacji -> Chrome”. Następnie należy użyć pliku instalacyjnego mdobos.apk do przeprowadzenia instalacji w systemie Android, akceptując wszelkie zgody wygenerowane np. przez aplikację Play Protect i/lub oprogramowania antywirusowe. W przypadku pojawienia się pytania o zezwalanie aplikacji na nagrywanie dźwięku, należy wyrazić na nią zgodę. W przypadku instalowania nowej wersji aplikacji poprzednią wersję należy uprzednio odinstalować.

 

Praca z aplikacją mDOBOS

Aplikacja uruchomiana jest za pomocą ikony z napisem mDOBOS. Po uruchomieniu aplikacji pojawia się okno z informacją o programie oraz przycisk menu (trzy ustawione pionowo kropki) w prawym górnym rogu ekranu umożliwiający pokazanie ukrytych funkcji programu. Po dotknięciu tego przycisku pojawia się zestaw pięciu dostępnych poleceń:

• Dobór ochronników słuchu
• Baza ochronników słuchu
• Parametry hałasu
• Szacunkowy pomiar hałasu
• Pomoc

 

Polecenie „Dobór ochronników słuchu”

Uruchomienie polecenia „Dobór ochronników słuchu” powoduje pojawienie się ekranu z trzema poleceniami umożliwiającymi wybór odpowiedniej metody doboru:

 

• Metoda pasmowa
• Metoda HML
• Metoda SNR

 

UWAGA: W przypadku metody pasm oktawowych nazwa polecenia uruchomiającego dobór tą metodą ze względu na ograniczone miejsce na ekranie smartfonu została skrócona do „Metoda pasmowa”.

 

Metoda pasm oktawowych.

Po wybraniu polecenia „Metoda pasmowa” pojawia się okno w którym należy wpisać dane dotyczące parametrów hałasu na stanowisku pracy na którym mają być stosowane ochronniki słuchu, czyli w przypadku metody pasm oktawowych wartości poziomu ciśnienia akustycznego w pasmach oktawowych.

UWAGA: Do rozdzielania części całkowitych i dziesiętnych liczb wprowadzanych w aplikacji stosuje się kropki.

Możliwe jest również wczytanie zapisanych wcześniej parametrów hałasu poprzez naciśniecie menu i wybranie opcji „Wczytaj parametry hałasu”. Po wybraniu określonego stanowiska pracy poprzez naciśniecie przycisku menu należy ponownie wskazać wybraną metodę doboru.

Po wpisaniu lub wczytaniu danych dotyczących parametrów hałasu na stanowisku pracy, należy ponownie nacisnąć przycisk menu co spowoduje rozwinięcie się opcji, dzięki którym można wybrać czy przy doborze mogą być uwzględnione same nauszniki przeciwhałasowe, same wkładki przeciwhałasowe czy też oba rodzaje ochronników jednocześnie (opcja „Dobierz ochronniki”). Po wybraniu jednej z trzech opisanych możliwości pojawia się okno z wynikami doboru ochronników słuchu w którym przedstawione są wartości poziomu dźwięku A pod poszczególnymi modelami ochronników słuchu. Wartości z przedziału od 65 do 80 dB oznaczają, że dany ochronnik słuchu będzie odpowiednio zabezpieczał słuch jego użytkownika. Wartości powyżej 80 dB oznaczają, że ochronniki słuchu zbyt słabo tłumią hałas. Natomiast wartości poniżej 65 dB oznaczają, że ochronniki słuchu są zbyt silnie tłumią hałas. Po naciśnięciu przycisku menu na oknie z wynikami doboru, użytkownik ma możliwość grupowania wyników i wyświetlania tak ochronników słuchu, aby poziom dźwięku A pod nimi zawierał się w podanych powyżej zakresach. Użytkownik ma także możliwość kopiowania wyniku doboru, poprzez naciśnięcie komendy „Kopiuj raport”. Po skopiowaniu raportu, wynik doboru można wkleić do dowolnego edytora tekstu, lub też wkleić do treści wiadomości w dowolnym programie pocztowym i wysłać go w formie e-maila. Po odebraniu poczty np. na komputerze stacjonarnym, możliwe jest dalsze przetwarzania raportu.

UWAGA: Podczas wpisywania parametrów hałasu, może wystąpić sytuacja, że pojawienie się klawiatury na ekranie urządzenia może zasłonić pole do wpisywania tych parametrów. W takiej sytuacji, aby przejść do odpowiedniego pola edycji należy za pomocą przycisku systemowego „strzałka w dół” zwinąć klawiaturę z ekranu.

 

Metoda HML

Po wybraniu polecenia „Metoda HML” pojawia się okno w którym należy wpisać dane dotyczące parametrów hałasu na stanowisku pracy, czyli w przypadku metody HML wartości poziomów dźwięku A i C. Po wpisaniu lub wczytaniu danych dotyczących parametrów hałasu na stanowisku pracy, należy postępować analogicznie jak w przypadku metody pasm oktawowych.

 

Metoda SNR

Po wybraniu polecenia „Metoda SNR” pojawia się okno w którym należy wpisać dane dotyczące parametrów hałasu na stanowisku pracy, czyli w przypadku metody SNR wartość poziomu dźwięku C. Po wpisaniu lub wczytaniu danych dotyczących parametrów hałasu na stanowisku pracy, należy postępować analogicznie jak w przypadku metody pasm oktawowych.

 

Polecenie „Baza ochronników słuchu”.

Po wybraniu polecenia „Baza ochronników słuchu” pojawia się okno z listą ochronników słuchu, które uwzględniane są podczas doboru. Użytkownik aplikacji ma możliwość przeglądania danych dotyczących wpisanych do bazy danych ochronników słuchu poprzez dotknięcie nazwy konkretnego ochronnika słuchu, ewentualną ich edycję lub usunięcie ochronnika z bazy danych. Na ekranie z danymi ochronnika słuchu pojawia okno „Nazwa”,  „Typ” (N – nausznik, W – wkładka), „Mf” oznaczające średnie wartości tłumienia dźwięku dla odpowiednich częstotliwości środkowych, „sf” oznaczające odchylenie standardowe tłumienia dźwięku oraz wartości parametrów „H”, „M”, „L” i „SNR”, czyli te wszystkie parametry, które są niezbędne do przeprowadzenia doboru ochronników.

 

Użytkownik aplikacji ma możliwość dodawania do bazy danych własnych ochronników słuchu. Aby to uczynić należy użyć przycisku menu, co spowoduje pojawianie się poleceń „Nowy ochronnik” i „Aktualizacja bazy”. Po zaznaczeniu polecenia „Nowy ochronnik” pojawia się ekran z oknami parametrów ochronnika słuchu omówionymi powyżej. Użytkownik może wpisać tu wszystkie niezbędne informacje o ochronniku słuchu i następnie ochronnik słuchu umieścić w bazie poprzez naciśnięcie przycisku menu i następnie polecenia „Zapisz”.

 

UWAGA: W oknie "Nazwa" można wpisywać dowolne informacje charakteryzujące ochronnik słuchu np. nazwę producenta, model ochronnika, sposób noszenia itp. W oknie „Typ” należy wpisać literę „N” lub „W” oznaczającą czy jest to wkładka przeciwhałasowa czy też nausznik przeciwhałasowy. W pozostałych oknach podaje się parametry określające tłumienie dźwięku danego ochronnika słuchu, które są podane w instrukcji dla użytkownika. Nie ma konieczności wpisywania wartości tłumienia dźwięku i odchylenia standardowego w przypadku częstotliwości 63 Hz.

 

Użytkownik ma możliwość aktualizacji bazy danych ochronników słuchu, która jest obsługiwana przez administratora aplikacji. Naciśnięcie polecenia „Aktualizacja bazy” powoduje połączenie się aplikacji z serwerem i pobranie aktualnej bazy danych. W przypadku gdy baza danych zostanie poprawnie pobrana pojawia się informacja „Operacja wykonana poprawnie”. W przeciwnym przypadku należy operację powtórzyć.

 

Polecenie „Parametry hałasu”.

Użytkownik aplikacji ma możliwość wprowadzenia danych pomiarowych dotyczących hałasu na stanowiskach pracy. Naciśnięcie przycisku menu inicjuje pojawienie się okna z opcją „Nowe stanowisko”. Po naciśnięciu tej opcji, użytkownik ma możliwość wpisania danych dotyczących hałasu na stanowisku pracy tj. wprowadzenia informacji o poziomie ciśnienia akustycznego w pasmach oktawowych oraz poziomie dźwięku A i poziomie dźwięku C, czyli parametrów hałasu niezbędnych do przeprowadzenia doboru ochronników słuchu metodami zawartymi w aplikacji. Wpisane dane zostaną zapisane po naciśnięcie przycisku menu i następnie polecenia „Zapisz”.

 

Po naciśnięciu nazwy konkretnego stanowiska użytkownik ma możliwość edytować jego dane i następnie poprzez naciśnięcie przycisku menu, zapisywać lub usuwać istniejące dane . W ten sam sposób możliwe jest również bezpośrednie przejście do polecenia „Dobór ochronników słuchu” i przeprowadzenie doboru jedną z trzech dostępnych metod.

 

Polecenie „Szacunkowy pomiar hałasu”

Polecenie to umożliwia uruchomienie szacunkowego pomiaru parametrów hałasu na stanowisku pracy.

UWAGA: Funkcja ta pozwala jedynie na szacunkowy pomiar hałasu w ograniczonym zakresie pomiarowym i jedynie po wprowadzeniu odpowiednich korekcji dotyczących stosowanego w urządzeniu przenośnym mikrofonu. Dobór ochronników słuchu powinien być przeprowadzany z wykorzystaniem danym pomiarowych uzyskanych za pomocą miernika poziomu dźwięku.

Szacunkowy pomiar parametrów hałasu uruchamia się po wyborze polecenia „Pomiar” i wciśnięciu przycisku przedstawiającego dwie strzałki. Ponowne wciśniecie przycisku „dwie strzałki” zatrzymuje pomiar i na ekranie urządzenia mobilnego pojawiają się wartości poziomu ciśnienia akustycznego w pasmach 1/3 oktawowych, wartości poziomu ciśnienia akustycznego w pasmach oktawowych, poziomu dźwięku A i C. Wyniki pomiaru po naciśnięciu przycisku menu i następnie komendy „Kopiuj raport” można skopiować do schowka. Po skopiowaniu raportu, wynik pomiaru można wkleić do dowolnego edytora tekstu lub też wkleić do treści wiadomości w dowolnym programie pocztowym i wysłać go w formie e-maila. Po odebraniu poczty np. na komputerze stacjonarnym, możliwe jest dalsze przetwarzania raportu.

 

Polecenie „Mikrofony” stosuje się do wprowadzania odpowiednich korekcji do stosowanego w urządzeniu przenośnym mikrofonu. Korekcję taką można otrzymać poprzez porównanie wskazań otrzymanych za pomocą miernika poziomu dźwięku i urządzenia przenośnego. W celu wprowadzenia poprawek należy uruchomić polecenie „Nowy mikrofon” lub edytować wpisy standardowo dostarczone. W przypadku wyboru opcji „Nowy mikrofon” pojawia się ekran z oknami do wprowadzenia poprawek. W oknie „A” wprowadza się ogólną wartość poprawki podwyższającą lub obniżającą w całym zakresie pomiarowym wskazanie otrzymane za pomocą urządzenia mobilnego. W pozostałych oknach wprowadza się dokładną poprawkę dla poszczególnych pasm 1/3 oktawowych. Wpisanie w oknie „Active” cyfry „1” oznacza, wprowadzone poprawki będą uwzględniane podczas pomiaru. Wpisane dane zostaną zapisane po naciśnięcie przycisku menu i następnie polecenia „Zapisz”.

 

UWAGA: Ustalenie właściwych wartości korekcji powinno być zrealizowane w warunkach stabilnego pola akustycznego.

 

W przypadku pytań dotyczących instalacji czy też działania programu należy wysyłać wiadomości na adres mdobos@ciop.pl.