Prace blacharskie


Blacharz samochodowy wykonuje prace naprawcze zwiazązane głównie z karoserią. Może np. remontować błotnik pojazdu. Z punktu widzenia technologii, praca blacharza polega, ogólnie rzecz biorąc, na nadawaniu arkuszowi blachy odpowiedniego kształtu.

Kolejność czynności jest następująca: trasowanie, cięcie, kształtowanie i łączenie elementów. Trasowanie polega na rysowaniu w skali 1:1 bezpośrednio na blasze danego elementu. Kolejnym etapem pracy blacharza jest wycięcie przedmiotu, np. za pomocą nożyc ręcznych lub elektrycznych, a następnie kształtowanie jego formy - zwijanie, usztywnianie obrzeży blachy drutem, zaginanie. Do gięcia blach blacharz używa równych narzędzi: zaginadła, szczypiec blacharskich, prasy. Często poszczególne detale dopasowuje się ręcznie, używając drewnianego młotka i klepaczki gumowej. Młotki wykonane z drewna, gumy lub metali, mające różny kształt, są bardzo ważnym narzędziem blacharskim, a wyprostowanie blachy czy idealne dopasowanie jej do foremników za ich pomocą - to największa umiejętność blacharza, wymagająca lat praktyki. Końcowym etapem jest łączenie poszczególnych elementów. Istnieją trzy sposoby łączenia blach: na zakładkę, na nity, za pomocą lutowania i spawania.

Typowe zagrożenia

  • zmiażdżenie,uderzenie
  • przecięcie, obcięcie
  • hałas, zwłaszcza przy krojeniu, zwijaniu i wyklepywaniu blachy
  • zagrożenie poparzeniem
  • zagrożenie odpryskami spawalniczymi
  • uszkodzenia wzroku i skóry na skutek promieniowania nadfioletowego i podczerwonego
  • zagrożenie pożarem lub wybuchem
  • zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym przy spawaniu elektrycznym, związane z użytkowaniem spawarek i ich wyposażenia
  • zanieczyszczenie powietrza tlenkami cynku oraz oparami kwasu solnego, którym oczyszcza się blachę oraz szkodliwe działanie dymów spawalniczych (zagrożenia chemiczne i pyłowe)



Pomieszczenia i wyposażenie blacharza

Warunki pracy blacharza są zróżnicowane, w zależności od rodzaju i charakteru wykonywanych robót. Praca odbywa się przeważnie w pozycji stojącej, a blacharz pracuje najczęściej w pomieszczeniach zamkniętych.

Pomieszczenie blacharni z uwagi na charakter prac w niej wykonywanych, a szczególnie spawanie i cięcie blach, eksploatację zbiorników ciśnieniowych – butli gazowych i wytwornic acetylenowych, a także szlifowanie powłok lakierniczych, powinno odpowiadać wymogom określonym dla pomieszczeń spawalni. Podłogi pomieszczenia blacharni powinny być wykonane jak zmywalne, a ściany do wysokości 1,8 m wyłożone materiałem łatwozmywalnym. W pomieszczeniu blacharni powinna być wykonana wentylacja mechaniczna, a w przypadku tylko pojedynczych stanowisk spawalnia lub szlifowania powłok lakierniczych dopuszcza się tylko miejscowe wyciągi. W pomieszczeniach, gdzie wykonuje się lutowanie i spawanie powinna być wentylacja nawiewno-wywiewna, ze względu na  szkodliwe opary substancji chemicznych.

Uniwersalne wyposażenie blacharni powinno obejmować:

    • stoły ślusarskie, imadła, tokarki, szlifierki, wiertarki
    • krawędziarki, zawijarki, zaginarki, żłobiarki, nożyce stołowe i gilotynowe, prasę
    • urządzenia do spawania gazowego, elektrycznego itp.
    • urządzenia do wykonywania powłok ochronnych.
    • klucze,wkrętaki, szczypce, pilniki, przecinaki, młotki, gwintowniki i narzynki.
    • klepadła, łyżki blacharskie, rozpieraki śrubowe
    • materiały ścierne i narzędzia diamentowe
    • narzędzia ręczne zmechanizowane (pneumatyczne i elektryczne) np.: klucze, wiertarki,  wkrętarki, szlifierki, polerki, pilarki, pistolety do przedmuchiwania, nitownice.
    • narzędzia hydrauliczne np.: rozpieracze, ściągacze, klamry blacharskie.
    • podnośniki, dźwigniki, elektrowciągi


Zalecenia bezpieczeństwa przy wykonywaniu typowych prac blacharskich

Trasowanie

  • należy zachować szczególną ostrożność ze względu na ostre końce znaczników, którymi pracownik może zranić rękę lub oczy; w celu zabezpieczenia przed takim wypadkiem. Na wolne końce znaczników zaleca się nakładanie - podczas pracy i przerw - specjalnych kapturków ochronnych
  • przy pracy punktakiem elektrycznym należy sprawdzić izolację przewodów doprowadzających prąd do punktaka, których uszkodzenie może spowodować porażenie, bezposrednio lub poprzez trasowany przedmiot.
  • przedmioty na płytach traserskich, pryzmach i innych urządzeniach powinny być zabezpieczone przed upadkiem
  • przy manipulowaniu blachą na stole traserskim ręce należy chronić rękawicami
  • na stanowiskach traserskich powinny się znajdować tylko niezbędne do pracy narzędzia


Prostowanie

  • należy prostować tylko metale ciągliwe
  • należy wykonywać prace w rękawicach ochronnych
  • blachę należy prostować używając sprawnych młotów drewnianych lub gumowych
  • nie wolno uderzać stalowym młotkiem w części ze stali hartowanej, nawęglanej lub cyjanowej, ponieważ z reguły powoduje to odpryskiwanie odłamków.


Ścinanie

  • nie wolno używać przecinaków ze zbitą główką i innych niesprawnych narzędzi
  • miejsce pracy należy ogrodzić osłoną ochronną, np. gęstą siatką metalową
  • podczas ścinania należy stać pewnie, przecinak trzymać lewą ręką, przyciskając go do miejsca przecinanego, a w prawej ręce trzymać młotek
  • podczas pracy należy patrzeć na główkę przecinaka, a nie w miejsce ścinania  
  • nie należy ściskać przecinaka zbyt mocno tak, aby można było odgiąć rękę w razie nieprotopadłego uderzenia; dzięki temu zmniejsza się prawdopodobieństwo urazu ręki
  • podczas pracy w trudno dostępnych miejscach wskazane jest używanie specjalnych uchwytów przecinaka
  • należy zawsze stosować okulary ochronne ze szkła nierozpryskującego.


Cięcie nożycami

  • nożyce powinny być dostosowane do grubości przycinanego metalu
  • uderzanie młotkiem z dźwignie nożyc w celu zwiększenia nacisku jest niedopuszczalne
  • podczas cięcia cienkich blach ręcznymi nożycami należy trzymać rozcinany materiał przez rękawicę ochronną i zachować szczególną ostrożność, aby  uniknąć urazu ręki ostrą krawędzią blachy lub bezpośrednio ostrzami nożyc
  • nie należy pracować zbyt luźno skręconymi, tępymi lub zużytymi nożycami.


Cięcie piłą ręczną

  • przecinany materiał powinien być pewnie zamocowany w imadle
  • piłę należy trzymać w obu rękach; prawą ręką trzonek, lewą -  przedni koniec oprawki
  • pracownik powinien stać w odległości ok. 200 mm od zamocowanego przedmiotu, prosto, swobodnie, utrzymując ciężar ciała na lewej nodze
  • ruch piły od siebie i do siebie należy wykonywać rękami, a nie całym ciałem
  • nacisk na piłę powinna wywierać przede wszystkim lewa ręka, prawa zaś prowadzić piłę
  • brzeszczot piły powinien być odpowiednio naciągnięty aby uniknąć jego pęknięcia


Piłowanie pilnikiem

  • obrabiany element należy pewnie zamocować w imadle lub w inny sposób zabezpieczyć przed wysuwaniem
  • pracownik powinien stać w odległości około 0,2 m od obrabianego materiału; lewa noga powinna być wysunięta do przodu, tułów lekko pochylony do przodu, ciężar ciał głównie na lewej nodze
  • pilnik należy ująć tak, aby duży palec znalazł się na trzonku, a pozostałe obejmowały go od spodu
  • lewą rękę z nie zgiętymi palcami należy ułożyć na końcu pilnika; obejmowanie końca pilnika całą dłonią może spowodować skaleczenie palców o piłowany materiał
  • piłować należy całą długością pilnika ruchami ciągłymi i równomiernymi, regulując odpowiednio nacisk na pilnik;
  • nie wolno uderzać pilnika młotkiem lub o imadło, a także używać go jako dźwigni do podważania
  • powinno się używać tylko pilników ostrych i nie uszkodzonych
  • opiłki powstające podczas piłowania należy odkurzać lub zmiatać za pomocą szczotki z włosia lub w ostateczności – szmatką
  • nie wolno zgarniać opiłków gołą ręką, zdmuchiwać ustami ani sprzężonym powietrzem, ponieważ grozi to skaleczeniem ręki lub zapyleniem oczu


Wiercenie

  • przedmiot wiercony powinien być zamocowany w imadle lub w innym specjalnym urządzeniu przymocowanym do stołu obrabiarki.
  • nie wolno przytrzymywać przedmiotu ręką, za pomocą kleszczy, kluczy lub innych narzędzi


Rozwiercanie, gwintowanie, skrobanie

  • obrabiane przedmioty powinny być pewnie zamocowane, aby nie poruszyły się w czasie obróbki
  • podczas skrobania nie należy opierać trzonka skrobaka o podbrzusze, ponieważ grozi to urazem


Lutowanie

  • należy przestrzegać bezpiecznych sposobów obchodzenia się z kwasami
  • przy lutowaniu końcówek do przewodów elektrycznych nie należy używać kwasów, ponieważ pozostając w miejscach lutowania powodują one korozję przewodów i końcówek
  • do odtłuszczania nie wolno używać benzyny ani spirytusu metylowego (metanolu).