Nauczyciel przyrody w szkole podstawowej

MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH

 

NAUCZYCIEL PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ

Kto to jest nauczyciel przyrody w szkole podstawowej ?

 


 

Nauczyciel przyrody w szkole podstawowej prowadzi zajęcia dydaktyczno-wychowawcze nauczając przedmiotu przyroda w szkole podstawowej, dbając, aby uczniowie nabyli wiedzę i umiejętności określone w podstawach programowych kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych.

 

 

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?

 
Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

 

Czynniki mogące powodować wypadki
  • Upadek na tym samym poziomie, na śliskich nawierzchniach, spowodowane nieodpowiednim zabezpieczeniem wykładzin, dywanów, rozrzuconych zabawek, itd.
  • Alergie, zatrucia wywołane kontaktem z substancjami chemicznymi, preparatami biologicznymi lub na skutek przypadkowego spożycia
  • Urazy, głównie rąk spowodowane kontaktem ze szklanymi, ostrymi przedmiotami
  • Uderzenie o nieruchome przedmioty, uderzenia o biurka, krzesła
  • Wypadki komunikacyjne, podczas wycieczek i zajęć pozaszkolnych
  • Urazy głównie kończyn górnych, podczas pracy z ostrymi przedmiotami, nożyczkami podczas przygotowywania materiałów dydaktycznych
  
Czynniki fizyczne

  • Porażenie prądem elektrycznym, podczas używania urządzeń elektrycznych, wykonywania eksperymentów i pokazów naukowych
  • Hałas, spowodowany głośnych zachowaniem dzieci, krzykami, piskami i płaczem
  • Przeciążenie strun głosowych, spowodowane prowadzeniem zajęć dydaktycznych, częstym podnoszeniem głosu, mogące doprowadzić do uszkodzenia strun głosowych i do powstania choroby zawodowej (guzki głosowe twarde, wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych, niedowład mięśni fałd głosowych)
Czynniki chemiczne i pyły
  • Kurz, mogący przyczynić się do powstania alergii, roznoszący wirusy i bakterie
  • Substancje i mieszaniny chemiczne, w preparatach chemicznych i biologicznych, odczynnikach chemicznych, mogące powodować zatrucia, alergie skórne, oddechowe
Czynniki biologiczne
  • Wirusy i bakterie chorobotwórcze (wirus Coronaviridae, ECHO, zapalenia wątroby typu A, Cytomegalovirus hominis, ludzki wirus upośledzenia odporności typu HIV-1, wirus opryszczki pospolitej, ospa wietrzna, wirusy grypy, odry, polio, gronkowiec złocisty, owsica), inne występujące w preparatach biologicznych
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy

  • Obciążenie psychiczne, stała uwaga nad dziećmi, duża odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci
  
  • Agresja, ze strony dzieci i rodziców
  
Działania profilaktyczne

 

Należy odpowiednio zabezpieczać wykładziny w salach lekcyjnych. W laboratoriach należy zachować czystość, dbać aby podłoga była sucha. Nauczycielom zaleca się noszenie obuwia na płaskiej, niezbyt śliskiej podeszwie, tak aby ograniczyć możliwość poślizgnięcia się.
Podczas pracy z substancjami chemicznymi, należy zapoznać się z ich kartami charakterystyk i właściwościami. Preparaty biologiczne muszą być szczelne, zabezpieczone przed przypadkowym wydostaniem się płynu (formalina) lub zawartości preparatu (pasożyty). Podczas pracy w laboratorium należy stosować się do istniejących instrukcji bezpiecznej pracy, stosować zalecane środki ochrony indywidualnej oraz odzież ochronną. Wszystkie preparaty powinny być przechowywane w oryginalnych, czytelnie opisanych, szczelnie zamkniętych opakowaniach.
Podczas organizowania wycieczek należy zapewnić odpowiednie środki transportu , spełniające odpowiednie normy bezpieczeństwa.
Podczas pracy z ostrymi narzędziami należy zachować szczególną ostrożność, ewentualnie stosować przedmioty bezpieczne przeznaczone do pracy z dziećmi. Podczas pracy ze szklanym sprzętem laboratoryjnym należy zachować szczególną ostrożność, przestrzegać procedur dotyczących mycia naczyń szklanych (częste urazy powstają podczas zanurzania rąk w zlewie w którym znajdują się potłuczone, szczerbione szkło.
Podczas pracy z urządzeniami elektrycznym należy zachować szczególną ostrożność. Wszystkie urządzenia elektryczne należy poddawać okresowym przeglądom pod względem ich stanu technicznego. Wszelkie usterki należy zgłaszać przełożonemu, a uszkodzone urządzenia należy wycofać z użytkowania. Pokazy, ćwiczenia przy instalacji elektrycznej należy wykonywać z zachowaniem szczególnej ostrożności. Laboratorium i wszystkie urządzenia powinny posiadać procedury i instrukcje bezpiecznej pracy.
Nauczyciel powinien nauczyć się emitować poprawnie głosem podczas swojej pracy (oddychanie przeponą), zaleca się ograniczać nadmierne obciążenie narządu mowy, ograniczać poziom hałasu, często wietrzyć pomieszczenia, często spożywać napoje w temp. pokojowej.
Należy dbać o częste wietrzenie pomieszczeń, zaleca się rezygnację z firanek i zasłon, w których często gromadzi się kurz lub jeśli to niemożliwe należy dbać o ich częste pranie. Zaleca się wycieranie tablic wyłącznie mokrą gąbką, co ogranicza pylenie kredy, lub rezygnację tablic kredowych
Każdy produkt stosowany podczas pracy musi posiadać kartę charakterystyki oraz atest dopuszczający do pracy z dziećmi. Pojemniki i opakowania powinny być oryginalne, szczelnie zamknięte. Przechowywanie w nieoryginalnych opakowaniach powinno być wyeliminowane lub ograniczone, jeśli nie jest to możliwe opakowanie musi być czytelnie i wyraźnie oznakowane.
Dbanie o higienę psychiczną, należy aktywnie korzystać z przerw między zajęciami lekcyjnymi, jeśli to możliwe przebywać w miejscach cichych lub na świeżym powietrzu.
Informacje szczegółowe

 

Synonimy  
Definicja i/lub opis zawodu

  

Pracownik zatrudniony na ww. stanowisku powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje oraz przygotowanie pedagogiczne. Nauczyciel nauk przyrodniczych prowadzi zajęcia z zakresu środowiska, biologii, fizyki lub chemii. W zależności od szkoły lekcje są prowadzone teoretycznie lub praktycznie z zastosowaniem odczynników i preparatów w laboratoriach lub w salach lekcyjnych. Podczas pracy praktycznej pracownik ma kontakt z odczynnikami chemicznymi, preparatami biologicznymi sprzętem i urządzeniami laboratoryjnym.

 
Zawody pokrewne

nauczyciel środowiska, biologii, fizyki, chemii

 
Wykonywane czynności  

W szkołach podstawowych wykonywana praca związana jest z nauczaniem i opieką nad dziećmi, pełnieniem dyżurów podczas przerw lekcyjnych. Pracownik organizuje lub pomaga w organizacji  wyjść poza teren szkoły np. spacer, muzeum, instytucje naukowe.

 
Podstawowy stosowany sprzęt komputer
sprzęt szklany laboratoryjny
sprzęt elektryczny, wirówki, kolorymetry, grzałki, itd
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie  
Uwagi

  
Piśmiennictwo

  
  1. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach
  2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2006 r. w sprawie wykazu prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby
  3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, ze zm.
  4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy   ze zm.
  5. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe
  6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych   ze zm.
 
Karty charakterystyk zagrożeń zawodowych