MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH

Kto to jest monter rusztowań?

Monter rusztowań jest pracownikiem budowlanym, którego głównym zadaniem jest montaż i demontaż rusztowań budowlanych.

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?

Monter rusztowań zazwyczaj pracuje na wysokości co wiąże się z ryzykiem urazów w wyniku  upadku z wysokości, w tym śmiertelnych. Monterzy rusztowań mogą ulec urazom w wyniku stosowania ręcznych narzędzi oraz podczas podnoszenia lub przenoszeniu ciężkich elementów konstrukcyjnych (drewnianych, metalowych). W pracy montera rusztowań istnieje niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym w przypadku kontaktu ze źle zabezpieczonymi przewodami. Monter pracuje zazwyczaj na zewnątrz budynków, narażony jest więc na różne czynniki atmosferyczne (niska, wysoka temperatura, promieniowanie UV, wiatr, opady).

Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

 

Czynniki mogące powodować wypadki	Praca na wysokości – możliwość urazów w wyniku upadku z drabiny lub rusztowania podczas jego montowania lub demontażu [patrz: uwagi 1,2,3]
	Spadające elementy rusztowania, pasy, gruz, materiały budowlane, narzędzia – możliwość urazów
	Zawalenie rusztowania spowodowane nieprawidłowym montażem lub użyciem niewłaściwych elementów do montażu, przeciążenie rusztowania lub nieprawidłowy rozkład obciążenia, nieprawidłowy demontaż, uszkodzenie rusztowania przez poruszające się po placu budowy pojazdy takie wózki widłowe – możliwość urazów
	Prąd elektryczny – możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
	Ręczne narzędzia – możliwość urazów w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia
	Gryzonie, owady – możliwość urazów w wyniku ukąszenia i ugryzienia
Czynniki fizyczne	Promieniowanie ultrafioletowe – możliwość uszkodzenia skóry i oczu
	Nadmierny hałas spowodowany użyciem mechanicznego sprzętu i ręcznych narzędzi (wiertarki, młotki, pilniki) – możliwość uszkodzenia słuchu
	Zmienne warunki atmosferyczne (niska lub wysoka temperatura, opady, wiatr) – możliwość udaru cieplnego, odmrożeń, przeziębień, chorób reumatycznych
Czynniki chemiczne i pyły	Farby, rozpuszczalniki podczas malowania elewacji budynków, zbiorników – możliwość reakcji uczuleniowych, w tym astmy oraz przewlekłego zatrucia
	Związki chemiczne typowe dla określonej grupy przemysłowej przy montowaniu rusztowań przemysłowych – możliwość ostrych i przewlekłych zatruć i reakcji uczuleniowych
Czynniki biologiczne	Ptasie odchody, pasożyty znajdujące się w ptasich gniazdach, gryzonie, komary i inne owady – możliwość zakażenia chorobami przenoszonymi przez zwierzęta
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Wymuszona pozycja ciała w tym długotrwałe prace na jednym kolanie, w pochyleniu do przodu, z uniesionymi do góry ramionami – możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo–szkieletowego
	Nadmierny wysiłek podczas przenoszenia ciężkich i nieporęcznych przedmiotów zwłaszcza elementów rusztowania (np. stelaży, barierek, pomostów) oraz ciężkich narzędzi – możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo - szkieletowego
	Przedłużający się lęk wynikający z obawy przed upadkiem z wysokości - możliwość stresu psychicznego

Działania profilaktyczne

 

	Należy sprawdzić drabinę przed wejściem na nią. Nigdy nie należy wchodzić na niestabilnie ustawioną drabinę lub drabinę o śliskich szczeblach.
	Należy sprawdzić elementy rusztowania przed ich montażem oraz prawidłowość montażu. Należy używać tylko specjalnie przygotowane pomosty. Demontaż rusztowań powinien odbywać się w tym samym porządku co montaż. Po demontażu należy sprawdzić uszkodzone elementy rusztowania. Nie należy rzucać elementów rusztowania i innych materiałów na niższe poziomy (ziemię, siatkę zabezpieczającą).
	Należy stosować sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości (pasy, szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa i urządzeniem samohamownym).
	Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechanicznych ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.
	Należy stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej podczas pracy na rusztowaniu – hełmy, obuwie ochronne ze spodami przeciwpoślizgowymi, nakolanniki, okulary, środki ochrony układu oddechowego.
	Należy sprawdzić stan techniczny urządzeń elektrycznych przed pracą oraz zlecać uprawnionemu pracownikowi naprawę ewentualnych uszkodzeń i okresowy przegląd urządzeń.
	Należy stosować odzież ochronną podczas pracy w niekorzystnych warunkach atmosferycznych.
	Nie należy dopuścić do niekontrolowanego poruszania się pojazdów, w tym wózków widłowych po placu budowy.

Informacje szczegółowe

 

Synonimy	Robotnik budowlany, pracownik budowlany montujący rusztowania.
Definicja i/lub opis zawodu	Monter rusztowań montuje i ustawia rusztowania w celu umożliwienia pracy na pomostach, na budowach, w zakładach przemysłowych i w innych miejscach. Są to tymczasowe konstrukcje o charakterze rusztowań metalowych, drewnianych i pomostów, które mogą być wykorzystywane do malowania, naprawy i wprowadzenia zmian w obrębie fasady budynków. Montaż rusztowania odbywa się na podstawie rysunków i pisemnej instrukcji. Monter dobiera elementy do wykonania rusztowania, sprawdza ich jakość oraz przygotowuje teren pod rusztowanie. Łączy metalowe rury i elementy ramowe przy pomocy klamer i złączek tworzy części rusztowania, które podnosi i łączy ze sobą oraz umacnia jako całość. Następnie układa pomosty robocze i zabezpiecza je oraz sprawdza poszczególne poziomy konstrukcji. Monter montuje również rusztowania wewnątrz budynku, na wieżach i kopułach, kominach. Monter wykonuje również rusztowania nietypowe. Może też montować rusztowania w halach wystawowych dla celów reklamowych, wolnostojące do ekspozycji reklam oraz tymczasowe wiaty z elementów rusztowań. Po zakończeniu pracy zajmuje się jego demontażem rusztowań.
Zawody pokrewne	Monter elementów budowlanych, pracownik budowlany, monter konstrukcji metalowych, ślusarz monter, monter spawacz, monter konstrukcji aluminiowych.
Wykonywane czynności	Demontuje, docina, dopasowuje, formuje, gwintuje, instaluje, łączy, maluje, mocuje, montuje, nakrywa, podnosi, przymierza, skręca, spawa, sprawdza, stempluje, szlifuje, tworzy konstrukcję, tworzy zadaszenia, układa, wiąże, wzmacnia.
Podstawowy stosowany sprzęt	Łomy, ręczne narzędzia – szczypce, młotki, noże, wiertła, pilniki, klucze nasadowe; drabiny, urządzenia podnoszące (kołowrotki, dźwigi, wyciągi, lewarki, łańcuchy, liny, sznury), taśma miernicza, urządzenia zabezpieczające (pasy, siatki, balustrady), szczotki druciane, szlifierki, żurawie łańcuchowe (wciągarki), drut giętki, imadła.
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Budownictwo (w tym konserwacje, naprawy, remonty), różne gałęzie przemysłu, konstrukcje wolnostojące (np. reklamy, konserwacja kominów).

Uwagi

Pracownik zajmujący się montażem rusztowań powinien być pełnoletni i mieć odpowiednie uprawnienia, zezwalające m.in. do pracy na wysokości. Powinien charakteryzować się dobrym stanem zdrowia, dobrą sprawnością fizyczną i dobrym refleksem. Przeciwwskazaniem są zaburzenia równowagi. Upadki z rusztowań należą do częstych wypadków przy pracy i są przyczyną ciężkich, w tym także śmiertelnych urazów. Zabroniony jest montaż rusztowań podczas dużego wiatru i deszczu oraz w pobliżu wznoszonych w tym samym czasie innych konstrukcji.

Piśmiennictwo

Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 z póź.zm); Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. Nr 69, poz.332 z póź.zm); Rozporządzenie MPiPS z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn.zm.) ROZPORZĄDZENIE MPiPS z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr.82, poz. 537); Informator „Środki ochrony indywidualnej”. – INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000.