MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH

MONTER INSTALACJI SANITARNYCH

Kto to jest monter instalacji sanitarnych?

Jest to pracownik, który montuje, instaluje oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie instalacji grzewczych (centralnego ogrzewania) i wodno-kanalizacyjnych w budynkach mieszkalnych, biurowych i przemysłowych.

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?

Czynniki mogące powodować wypadki	Praca na wysokości (drabiny, podesty) - możliwość urazów w wyniku upadku z wysokości
	Śliska, nierówna nawierzchnia - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, potknięcia i upadku (szczególnie podczas przenoszenia ciężkich i niewygodnych ładunków)
	Upadek ciężarów na stopy i inne części ciała - możliwość urazów
	Urazy głowy spowodowane upadków przedmiotów, odłamków betonu, elementów konstrukcyjnych z wysokości, zagrożenie to występuje głównie u specjalistów pracujących na budowach
	Ostre narzędzia - możliwość urazów w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia
	Gazy, uwalniane w systemie kanalizacji podczas konserwacji i czyszczenia, jak również niedobór tlenu - możliwość uduszenia
	Gorące powierzchnie sprzętu, przewodów, gorąca woda lub para - możliwość poparzenia
	Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
Czynniki fizyczne	Nagłe i duże różnice temperatur powietrza w wyniku   przemieszczania się pomiędzy obszarami o niskiej i wysokiej temperaturze - możliwość infekcji górnych dróg oddechowych oraz stresu termicznego
	Promieniowanie ultrafioletowe oraz rozpryski metalu podczas spawania - możliwość uszkodzenia wzroku i poparzeń
Czynniki chemiczne i pyły	Substancje chemiczne zawarte w klejach, farbach czy lakierach, masach uszczelniających, topnikach oraz kwas chlorowodorowy, chlorek cynkowy, smoła i rozpuszczalniki, smary oraz ołów nieorganiczny - możliwość ostrych i przewlekłych zatruć [patrz: uwaga 1]
Czynniki biologiczne	Pasożyty (m. in. tęgoryjec dwunastnicy, glista ludzka, pleśń, roztocza, w tym kleszcze) - możliwość chorób zakaźnych [patrz: uwaga 2]
	Gryzonie (myszy szczury) butujące w starych układach kanalizacyjnych, możliwość zarażenia chorobami odzwierzęcymi.
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Nadmierny wysiłek fizyczny podczas podnoszenia i przenoszenia ciężarów, wymuszona pozycja ciała, wykonywanie czynności powtarzalnych (np. wkręcanie śrub) - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego
	Niezadowolenie z pracy spowodowane monotonią, niskim wynagrodzeniem, pracą w pomieszczeniach zamkniętych, konfliktowymi stosunkami ze współpracownikami i zwierzchnikami - możliwość  stresu psychicznego

	Należy sprawdzić drabinę przed wejściem na nią. Nigdy nie należy wchodzić na niestabilnie ustawioną drabinę lub drabinę o śliskich szczeblach. Podczas prac na wysokości należy stosować odpowiedni sprzęt, w postaci uprzęży, kasków ochronnych
	Należy stosować obuwie ochronne ze spodami przeciwpoślizgowymi.
	Należy przestrzegać wszystkich zasad bezpieczeństwa przy wchodzeniu do zamkniętych pomieszczeń.
	Należy stosować rękawice termoizolacyjne podczas pracy w kontakcie z gorącymi powierzchniami, częściami gorących urządzeń, płynami i parą wodną.
	Należy stosować do spawania hełm z przyłbicą chroniącą przed promieniowaniem ultrafioletowym oraz okulary spawalnicze stosowane przy spawaniu gazowym.
	Należy stosować okulary przeciwodpryskowe podczas cięcia, szlifowania i wiercenia.
	Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.
	Podczas pracy na placu budowy lub w miejscach gdzie możliwy jest uraz głowy należy nosić kask ochronny

Synonimy	Hydraulik.
Definicja i/lub opis zawodu	Monter instalacji sanitarnych montuje, instaluje i naprawia instalację grzewczą i wodno-kanalizacyjną zgodnie z wymaganiami technicznymi. Wymienia, naprawia i montuje urządzenia sanitarne. Studiuje plany budowy i szkice robocze w celu ustalenia wymaganych pomocy w pracy oraz kolejności instalacji. Dokonuje inspekcji w celu ustalenia jakich przeszkód należy unikać, aby zapobiec osłabieniu konstrukcji wynikającej z instalacji rury. Lokalizuje i zaznacza pozycję rury i połączeń między rurami oraz otworów przejściowych na rury w ścianach i podłogach używając liniału, poziomicy i ciężarka pionu. Wycina otwory w ścianach i podłogach w celu dopasowania rury i armatury używając narzędzi ręcznych i mechanicznych. Wycina i gwintuje rurę, używając nożyc do cięcia rur, palnika do przecinania oraz gwinciarki ręcznej lub mechanicznej. Zgina rurę do określonego kąta używając maszyny do zginania rur lub umieszczając rurę na klocku i zginając ją ręcznie. Montuje i instaluje zawory, armaturę oraz rury z metali takich jak żelazo, stal, mosiądz i ołów oraz niemetalowe z kamionki, gliny i plastiku używając narzędzi ręcznych i mechanicznych. Łączy rury za pomocą gwintu, śrub, łączników, lutowia, mas i kitów uszczelniających oraz łączy doszczelniających. Wypełnia system rur wodą lub powietrzem,  odczytuje wskazania miernika ciśnienia w celu ustalenia czy w systemie istnieją przecieki. Instaluje i naprawia armaturę taką jak zlewy, wanny, podgrzewacze wody, zbiorniki gorącej wody, zmywarki do naczyń, zmiękczacze wody. Naprawia i konserwuje instalację wodociągową np. przez wymianę płuczki w kielichu rury, naprawę pękniętych rur oraz udrożnienie zatkanych spustów.
Zawody pokrewne	Monter izolacji budowlanych, spawacz, monter prefabrykowanych elementów budowlanych, technik instalacji sanitarnych.
Wykonywane czynności	Cięcie, czyszczenie, dostosowywanie, klejenie, konserwowanie i malowanie instalacji, lutowanie, łączenie rur przez skręcanie, mierzenie i odcinanie rur, montowanie grzejników, podgrzewaczy, umywalek, wanien, baterii, natrysków itp. urządzeń sanitarnych, montowanie uchwytów i wsporników oraz rur w uchwytach, piłowanie, podnoszenie i obniżanie, poziomowanie i pionowanie rur, projektowanie, przygotowanie do montażu, spawanie, uszczelnianie, wiercenie i przekuwanie dziur w stropach i ścianach oraz pod uchwyty, wymienianie i naprawianie uszkodzonych fragmentów instalacji i urządzeń, wyznaczanie miejsc i tras przechodzenia instalacji, zgrzewanie.
Podstawowy stosowany sprzęt	Liniały, młotek, przecinak, wiertarka, klucze hydrauliczne, szlifierka kątowa, giętarka mechaniczna i ręczna, gwińciarka mechaniczna i ręczna, młot udarowy, poziomica, ciężarek pionu, zgrzewarka, nożyce do ciecia rur, rozwiertak, palniki do ciecia, spawania, lutowania, butle gazowe, węże, reduktory.
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Wszystkie gałęzie przemysłu, handlu i usług, instytucje gospodarki komunalnej, gospodarstwa indywidualne, budownictwo.

Uwagi

Istnieje możliwość zapalenia mieszków włosowych charakteryzującego się powstawaniem zmian ropnych i guzowatych a także innych dermatoz w wyniku kontaktu z nierozpuszczalnymi smarami. Narażenie na ołów nieorganiczny pojawia się podczas działania wysokiej temperatury w czasie np. spawania. Objawami zatrucia są m. in. obniżona sprawność fizyczna, zaburzenia snu, ból głowy, zaburzenia trawienia, bóle brzucha itp. W pracy hydraulika występuje narażenie na chlorek cynkowy. Związek ten w stanie stałym ma działanie żrące na skórę i błony śluzowe. Dziesięcio - lub więcej procentowe roztwory wodne są także żrące i mogą spowodować poparzenia chemiczne wyjątkowo niebezpieczne dla oczu. Bardzo silne działanie żrące dla skóry i błon śluzowych posiada również kwas solny. Zakażenie tęgoryjcem uważane jest za jedno z najbardziej niebezpiecznych z uwagi na powszechność występowania, łatwość zakażenia oraz wywoływanych objawów chorobowych. Inne pasożyty, stanowiące biologiczne zagrożenie, to: glista ludzka, która powoduje glistnicę, a także rozmaite roztocza, w tym kleszcze, pchły.

Piśmiennictwo

Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 z póź.zm); Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. Nr 69, poz.332 z póź.zm); Rozporządzenie MPiPS z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn.zm.) ROZPORZĄDZENIE MPiPS z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr.82, poz. 537); Informator - 'Środki ochrony indywidualnej'. INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000.