Dezynsektor (dezynfektor, deratyzator)

MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH

DEZYNSEKTOR (DEZYNFEKTOR, DERATYZATOR)

Kto to jest dezynsektor (dezynfektor, deratyzator)?

 

Jest to pracownik zwalczający szkodliwe dla człowieka lub wyrządzające szkody w gospodarstwie owady, bakterie lub gryzonie, wykonując dezynsekcję (niszczenia owadów i stawonogów), dezynfekcję (odkażanie powietrza i przedmiotów) lub deratyzację (tępienie gryzoni).  
Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?
  • Substancje chemiczne, w tym środki ochrony roślin (pestycydy) stosowane przez dezynsektorów są zwykle toksyczne dla człowieka i mogą stać się przyczyną ostrych i przewlekłych zatruć, poparzeń chemicznych, podrażnienia i zapalenia skóry, błony śluzowej oczu, gardła i innych negatywnych skutków zdrowotnych.
  • Niektóre pestycydy są łatwopalne, a nieostrożne posługiwanie się nimi i przechowywanie w nieodpowiednich warunkach może spowodować pożar.
  • Dezynsektorzy często pracują w wymuszonej pozycji ciała i przenoszą ciężkie ładunki, co może powodować urazy oraz dolegliwości bólowe wynikające z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego.
Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

 

Czynniki mogące powodować wypadki
  • Pomosty, dachy, schody - możliwość urazów w wyniku upadku z wysokości zwłaszcza podczas przenoszenia ciężkich ładunków
  
  • Śliskie, nierówne nawierzchnie - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, potknięcia
  • Ciężkie ładunki, w tym zbiorniki ze środkami dezynfekcyjnymi - możliwość urazów na skutek upadku na stopy pracownika, bądź powstania przepukliny podczas ich przenoszenia lub podnoszenia
  • Kierowanie przez długi okres czasu pojazdami przewożącymi ciężkie ładunki, w tym ciągnącymi przyczepy i mechaniczny sprzęt do rozpylania - możliwość urazów w wyniku zwiększonego ryzyka wypadków drogowych
  
  • Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
  
  • Stężone, silnie działające pestycydy - możliwość poparzeń chemicznych skóry w czasie ich mieszania
  • Przypadkowe wdychanie rozpylonych środków ochrony roślin - pestycydów  w wyniku nagłej zmiany wiatru, braku lub złego doboru maski ochronnej lub nieprawidłowego przechowywania maski lub pomyłkowego wypicia roztworu pestycydów mylnie uznanego za napój - możliwość ostrego zatrucia
  • Zbiorniki pod wysokim ciśnieniem - możliwość urazów częściami rozerwanego zbiornika
  • Niebezpieczne związki chemiczne np. cyjanowodór, dwutlenek siarki, tlenki azotu, uwolnione do atmosfery podczas przypadkowego (pożary lub wybuchy) lub zamierzonego spalania pestycydów lub zbiorników ze środkami ochrony roślin - możliwość ostrego zatrucia
  • Gryzonie, owady - możliwość urazów na skutek ugryzienia, ukąszenia
  
  • Ostre przedmioty - możliwość urazów w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia
  
  • Łatwopalne środki ochrony roślin (pestycydy) - możliwość poparzeń na skutek pożaru powstałego w wyniku transportu lub przechowywania ich w nieodpowiednich warunkach
  
Czynniki fizyczne

  • Bezpośrednie i odbite promieniowanie ultrafioletowe (słoneczne) podczas pracy na zewnątrz budynków - możliwość podrażnienia i zapalenia skóry a po wielu latach także powstania raka skóry i zaćmy
  • Zmienne warunki atmosferyczne podczas pracy na zewnątrz budynku - możliwość udaru słonecznego, odmrożeń, ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego
  • Wibracje ogólne spowodowane nieodpowiednim zawieszeniem pojazdu, długotrwałe siedzenie na niewygodnym siedzisku itd. - możliwość zaburzeń w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz dolegliwości wynikających z przeciążenia układu mięśniowego-szkieletowego
  
Czynniki chemiczne
i pyły
  • Środki ochrony roślin - możliwość ciężkich zatruć zarówno ostrych jak i przewlekłych, w tym zatruć śmiertelnych



  • Środki ochrony roślin stosowane w formie par, gazów i aerozoli, szczególnie w bezpośrednim kontakcie ze skórą - możliwość podrażnienia i zapalenia skóry (świąd, rumień, wypryski), błon śluzowych a także uczulenia na światło
  • Pestycydy - możliwość powstania zmian nowotworowych m.in. w obrębie pęcherzyka żółciowego, mózgu, śledziony, płuc, gruczołu krokowego, przewodu pokarmowego, układu krwiotwórczego
  
  • Środki ochrony roślin (szczególnie chlorowane i fosfoorganiczne pestycydy) - możliwość chorób układu krążenia i zmian w morfologii krwio
  
  • Środki ochrony roślin (pestycydy) - możliwość zaburzeń hormonalnych oraz zmian w obrębie układu rozrodczego będących przyczyną m.in. niepłodności i wad wrodzonych potomstwa
  
  • Środki ochrony roślin - możliwość działania toksycznego na układ nerwowy prowadzącego m.in do neuropatii, zaburzeń równowagi, zaburzeń zachowania, bezsenności
  
  • Środki ochrony roślin (pestycydy chlorowane) - możliwość powstania zmian trądzikowych i porfirii skórnej późnej
  • Środki ochrony roślin (pestycydy) w postaci aerozolu - możliwość urazów oka (spojówki, rogówki) a po latach również zaćmy u pracowników rozpylających pestycydy
  • Środki ochrony roślin (pestycydy) - możliwość podrażnienia błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej (m.in. powstania stanów zapalnych, owrzodzeń) oraz różnych chorób układu oddechowego (zapalenie płuc, obrzęk płuc, reakcje astmatyczne, pylica płuc)
  • Środki ochrony roślin (pestycydy) - możliwość zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego (bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka)
Czynniki biologiczne
  • Gryzonie, owady - możliwość urazów w wyniku ugryzienia, ukąszenia jak również zakażenia przenoszonymi przez nie chorobami odzwierzęcymi
  • Mikroorganizmy chorobotwórcze - możliwość zarażenia chorobami zakaźnymi
  
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy

  • Nadmierny wysiłek fizyczny towarzyszący pracy (podnoszenie i przenoszenie ciężarów) oraz wymuszona pozycja ciała w czasie pracy - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego, przepukliny
  • Obawa przed skutkami używanych na szeroką skalę substancji chemicznych toksycznych dla człowieka - możliwość stresu psychicznego
  
  • Wykonywanie czynności powtarzalnych np. podczas opryskiwania ręcznego - możliwość dolegliwości bólowych pleców i rąk
  
Działania profilaktyczne

 

Należy stosować obuwie ochronne ze spodami przeciwpoślizgowymi.
Należy stosować środki ochrony układu oddechowego przy pracy z środkami ochrony roślin i innymi toksycznymi substancjami chemicznymi.
Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, używać kremy ochronne.
Należy przestrzegać zakazu jedzenia, picia i palenia tytoniu podczas pracy z pestycydami i innymi toksycznymi substancjami chemicznymi.
W miejscach, gdzie woda wodociągowa nie nadaje się do picia należy pić tylko wodę butelkowaną lub przechowywaną w pojemnikach oznaczonych - "woda pitna" oraz napoje w butelkach lub puszkach.
Należy stosować środki ochrony oczu.
Należy utrzymywać wysoki poziom higieny osobistej - brać prysznic i zmieniać ubranie po pracy, nie zabierać brudnego ubrania roboczego do domu.
Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.
W przypadku dolegliwości należy skonsultować się z lekarzem medycyny pracy.
Informacje szczegółowe

 

Synonimy Pracownik DDD
Definicja i/lub opis zawodu

 Pracownik DDD wykonuje opryskiwanie roztworami chemicznymi lub rozpyla gazy toksyczne ręcznie lub z pojazdu mechanicznego oraz ustawia pułapki mechaniczne w celu zniszczenia szkodników opanowujących budynki i ich otoczenie. Odymia pomieszczenia i budynki toksycznymi gazami. Umieszcza trujące pasty, przynęty lub pułapki mechaniczne w miejscach, w których znajdują się szkodniki. W zależności od rodzaju tępionych szkodników może być określony jako dezynsektor (owady), dezynfektor (mikroorganizmy), deratyzator (gryzonie).
Zawody pokrewne lekarz weterynarii, zoolog, inżynier ochrony środowiska, technik ochrony środowiska
Wykonywane czynności Analizowanie, badanie, cięcie, hodowanie, impregnowanie (gleby), izolowanie, kopanie, mierzenie, mieszanie, modyfikowanie, nalewanie, niszczenie, noszenie, obliczanie, obserwowanie, obsługiwanie maszyn, ocenianie, odymianie, opryskiwanie, opylanie, palenie (chwastów), pobieranie próbek, poddawanie kwarantannie, pompowanie, poszukiwanie, prowadzenie (pojazdów), przygotowywanie (mieszanek pestycydów), raportowanie, rejestrowanie, rozpoznawanie, spłukiwanie, sprawdzanie, sprzątanie, sterylizowanie, tępienie, transportowanie, trucie, umieszczanie, ustawianie pułapek, usuwanie, uszczelnianie, uwalnianie, ważenie, wiercenie, wstawianie, wtryskiwanie, wykładanie przynęty, wykrywanie, wymienianie, zabezpieczanie, zabijanie, załadowywanie i rozładowywanie, zapalanie, zapobieganie.
Podstawowy stosowany sprzęt Mechaniczne pojazdy terenowe, miotły, zbiorniki do mieszania, krajarki (ręczne i mechaniczne), opylacze, akcesoria do grodzenia i sygnalizacji ostrzegawczej, sprzęt do odymiania i rozpylania, zbiorniki i butle gazu, szklane kolby miernicze, młotki, drabiny, sprzęt do ważenia i mierzenia, środki ochrony indywidualnej, zbiorniki pestycydów, rury, pompy, grabie, piły, urządzenia do uszczelniania, łopaty, opryskiwacze (ręczne i mechaniczne), traktory, pułapki (na ptaki, owady, gryzonie), lampy UV (do łapania owadów w pułapki), odparowywacze, nożyce do obcinania krzewów, wycinania chwastów.
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie Rolnictwo, służba sanitarna, obiekty publiczne (szpitale, szkoły), placówki przemysłu spożywczego, lokale prywatne, ogrodnictwo, w tym parki, szklarnie, szkółki, transport kolejowy, drogowy, lotniczy.
Piśmiennictwo
  1. Rozporządzenie MZ z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych na poszczególne stanowiska pracy w stacji sanitarno-epidemiologicznej (Dz. U. Nr 48 poz. 283);
  2. ROZPORZĄDZENIE MPiPS z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr.82, poz. 537)
  3. Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 z póź.zm);
  4. Rozporządzenie MPiP S z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn.zm.)
  5. Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. Nr 69, poz.332 z póź.zm);
 
Karty charakterystyk zagrożeń zawodowych