KOMENTARZE

W dniu 30 września 2023 r. wejdzie w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2023 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. poz. 1240), wydane na podstawie art. 204 § 1 i 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140 oraz z 2023 r. poz. 240 i 641).

Rozporządzenie uchyla dotychczasowe rozporządzenie (Dz.U. z 2016 r. poz. 1509) i ustala - zgodnie z § 1 i 2 - w załącznikach nr 1 i 2 odpowiednio wykaz prac wzbronionych młodocianym oraz wykaz niektórych prac wzbronionych młodocianym, przy których zezwala się na zatrudnianie młodocianych w wieku powyżej 16 lat. Nowe przepisy zezwalają na zatrudnianie młodocianych w wieku powyżej 16 lat przy niektórych rodzajach prac wzbronionych młodocianym, jeżeli jest to niezbędne do odbycia przygotowania zawodowego. Zatrudnienie młodocianych przy tych pracach nie może mieć charakteru pracy stałej, lecz ma się ograniczać do zaznajamiania młodocianych z czynnościami niezbędnymi do odbycia przygotowania zawodowego. Pracodawca zatrudniający takich pracowników młodocianych ma obowiązek podjęcia działań niezbędnych do zapewnienia im bezpieczeństwa i szczególnej ochrony zdrowia podczas pracy, biorąc pod uwagę zwiększone ryzyko wynikające z braku ich doświadczenia, świadomości istniejących lub potencjalnych zagrożeń oraz niepełnej dojrzałości fizycznej i psychicznej, w tym musi:

zapewnić stały nadzór (nauczycieli, instruktorów praktycznej nauki zawodu lub innych osób uprawnionych do prowadzenia praktycznej nauki zawodu) nad wykonywaniem pracy przez młodocianych;
informować młodocianych, w sposób dla nich zrozumiały, o możliwych zagrożeniach i o wszelkich podjętych działaniach dotyczących ochrony ich zdrowia;
organizować przerwy w pracy młodocianych dla ich odpoczynku w pomieszczeniach odizolowanych od czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych;
dostarczać młodocianym nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować o sposobach posługiwania się tymi środkami;
dostarczać młodocianym nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, zgodnie z przepisami art. 23T ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Dopuszczenie młodocianych do ww. prac następuje na podstawie oceny ryzyka związanego z wykonywaną pracą, dokonanej przez pracodawcę przed rozpoczęciem pracy przez młodocianych lub przy zmianie organizacji pracy. Podczas oceny ryzyka uwzględnia się zwłaszcza:

wyposażenie i organizację stanowisk i miejsc pracy młodocianych;
organizację procesów pracy oraz ich powiązanie;
identyfikację czynników chemicznych, pyłowych, fizycznych i biologicznych występujących w środowisku pracy młodocianego, ich oddziaływanie na organizm młodocianego, stopień i okres narażenia na te czynniki oraz środki ochrony;
formę, zakres i sposób korzystania z wyposażenia miejsc pracy, w tym z maszyn, narzędzi i sprzętu;
zakres i poziom szkolenia oraz instrukcji udzielanych młodocianym.

Zgodnie z § 5 rozporządzenia pracodawca ma obowiązek sporządzać wykazy wykonywanych w jego zakładzie prac wzbronionych młodocianym oraz prac wzbronionych młodocianym, przy których zezwala się na zatrudnienie młodocianych w celu odbycia przygotowania zawodowego. Wykaz prac wzbronionych młodocianym i stanowisk pracy, na których są wykonywane te prace, zamieszcza się w widocznym miejscu, w każdej komórce organizacyjnej, w której są zatrudnieni młodociani. W ustalaniu obu wykazów powinien uczestniczyć lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad młodocianymi.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2023 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Rady 94/33/WE z dnia 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodych (Dz.Urz. WE L 216 z 20 sierpnia 1994 r., s.12-DZ.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, s. 213, DZ.Urz. UE L 165 z 27 czerwca 2007 r., s. 21, DZ.Urz. UE L 65 z 5 marca 2014 r., s. 1 oraz DZ.Urz. UE L 198 z 25 lipca 2019 r., s. 241).

Oprac. Anna Gałązka-Sobocka
specjalistka ds. legislacji
BP8/2023

CiopAppLinkFiles