Projekty krajowe

Celem głównym zadania było wykonanie serwisu internetowego i bazy danych o urządzeniach technicznych wspomagających osoby niepełnosprawne w wykonywaniu pracy. Opracowany serwis internetowy umożliwi wyszukiwanie i prezentowanie różnych rozwiązań technicznych (urządzeń i pomocy) wykorzystywanych w życiu prywatnym i zawodowym przez osoby
z niepełnosprawnością narządu ruchu, słuchu i wzroku.

W ramach zadania przeprowadzono analizę literatury i materiałów informacyjnych w aspekcie identyfikacji aktualnie występujących rozwiązań technicznych stosowanych na stanowiskach pracy, a także innych pomocy technicznych wspomagających te osoby w ich życiu. Analiza wykazała, że rozwiązania techniczne wspomagające osoby z niepełnosprawnością można uszeregować w odniesieniu do różnych obszarów ich życia. Obszary te związane są z transportem i przemieszczaniem się tych osób do/z pracy i w miejscu pracy (w tym pomoce techniczne), z architekturą miejsca pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych (kuchnie, szatnie lub łazienki) oraz z pracą wykonywaną w zakładzie pracy na stanowiskach pracy, w tym z narzędziem pracy.

Wyniki uzyskane z przeprowadzonej analizy posłużyły do opracowania założeń dotyczących funkcjonowania serwisu internetowego umożliwiającego prezentowanie zidentyfikowanych treści oraz wykonania struktury związków pomiędzy tabelami bazy danych przeznaczonej do gromadzenia i przechowywania zidentyfikowanych treści. Sformułowane założenia oparto również na wytycznych związanych z dostępnością treści internetowych dla osób niepełnosprawnych wg wytycznych WCAG 2.0. Dodatkowo przy opracowywaniu założeń prowadzono konsultacje odnośnie do wyglądu i zawartości serwisu. Efektem tych działań było opracowanie wstępnego projektu (prototypu) struktury interfejsu graficznego serwisu internetowego, który został poddany wstępnej ocenie.

Zbiór zidentyfikowanych rozwiązań technicznych wspomagających osoby z niepełnosprawnościami umożliwił opracowanie materiału źródłowego do zamieszczenia na stronach budowanego serwisu. W materiale tym zawarto zestaw opisów informacyjnych o wytycznych dotyczących postępowania i wykorzystania rozwiązań technicznych w dostosowaniu stanowisk pracy do potrzeb osób z niepełnosprawnością oraz prezentujących różne urządzenia techniczne. W materiale zawarto 26 opisów oraz 172 przykładów różnych rozwiązań technicznych, które udostępniono w dziale „Informacje” i „Środki techniczne”. Następnie na podstawie sformułowanych założeń w 2. etapie zadania opracowano serwis internetowy prezentujący informacje o rozwiązaniach technicznych i innych pomocach technicznych wspomagających osoby niepełnosprawne w miejscu pracy oraz w życiu codziennym. Serwis ten współpracuje z opracowaną bazą danych, w której są przechowywane informacje dotyczące tych rozwiązań. Dostęp do treści przechowywanych w bazie danych i prezentowanych w serwisie odbywa się za pomocą „cegiełek”, tj. prostokątów ze zdjęciem. Dobór zdjęcia w cegiełce uzależniony jest od prezentowanego obszaru i zagadnienia. Dla ułatwienia poruszania się po serwisie wszystkie jego podstrony opracowano w podobnym stylu i kolorystyce i mają podobny wygląd. Ponadto opracowany serwis został wyposażony w mechanizm zmiany proporcji i rozmiaru czcionki oraz zmiany kontrastu strony wg wytycznych WCAG, dzięki czemu treść umieszczona na stronach serwisu jest dostępna dla szerszego grona osób z niepełnosprawnością narządu wzroku (niewidomych i słabowidzących) oraz z dysleksją lub z dysfunkcją intelektualną. Zastosowanie tych mechanizmów w serwisie sprawiło również, że treść jest bardziej przyjazna dla osób starszych.

W ramach zadania opracowany serwis poddano weryfikacji w aspekcie oceny jego funkcjonalności i użyteczności. W weryfikacji tej wzięło udział 16 jego przyszłych użytkowników, tj. 7 pracowników służb bhp i 9 osób z niepełnosprawnością. Ocena funkcjonalności obejmowała: rozmieszczenie informacji na stronach serwisu, dostępność i czytelność treści prezentowanych na stronach serwisu (wygląd, kolorystyka, czcionka itp.), łatwość poruszania się po serwisie oraz wyszukiwania informacji. Natomiast weryfikacja serwisu w aspekcie oceny użyteczności objęła stwierdzenia, które wiążą pozytywne i negatywne aspekty jego użytkowania. Wyniki przeprowadzonej weryfikacji serwisu zamieszczono w sporządzonym raporcie.

Użytkownicy oceniający serwis sformułowali pozytywne i negatywne opinie dotyczące jego funkcjonowania i użytkowania. Opinie te okazały się cenne w aspekcie poprawy jego działania. Ponadto weryfikacja użyteczności serwisu wykazała, że jest to dobre narzędzie do prezentowania różnych rozwiązań stosowanych przez osoby z niepełnosprawnością w życiu codziennym i zawodowym, jak również dla osób prowadzących dostosowanie stanowisk pracy dla tych potrzeb. W ramach realizowanego zadania osiągnięto wszystkie zakładane cele. Ponadto serwis ten udostępniony zostanie bez ograniczeń na serwerze Instytutu.

W trakcie realizacji 2. etapu zadania uzyskane wyniki w postaci opracowanego serwisu internetowego i bazy danych współpracującej z tym serwisem promowano podczas konferencji naukowej, na której wygłoszono referat. W ramach wystąpienia zaprezentowano interfejs graficzny serwisu internetowego i jego sposób funkcjonowania. W trakcie wystąpienia wywiązała się dyskusja z przedstawicielami uczelni z Warszawy, Olsztyna, Częstochowy, czy też z Lublina na temat prezentowanych rozwiązań w aspekcie wykorzystania ich na uczelniach.

Wyniki zadania przedstawiono w 1 publikacji naukowej.

Jednostka: Pracownia Technik Rzeczywistości Wirtualnej

Okres realizacji: 01.01.2020 – 31.12.2021