Wspomaganie oceny skuteczności procesów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

Kierownik projektu: dr Małgorzata Pęciłło-Pacek

Streszczenie projektu:

Celem głównym zadania było opracowanie innowacyjnego narzędzia komputerowego do monitorowania realizacji działań w zakresie zarządzania bhp w organizacjach oraz dostarczenie organizacjom narzędzia umożliwiającego porównywanie wewnątrzorganizacyjne oraz międzyorganizacyjne (benchmarking) osiąganych wskaźników w zakresie zarządzania bhp. Projekt był realizowany w 3 etapach.

W ramach zadania przeprowadzono analizę literatury w zakresie stosowanych systemów oraz wskaźników do oceny działań organizacyjnych i procesów w obszarze bhp. Na podstawie tej analizy oraz wiedzy eksperckiej zaproponowano metodę oceny skuteczności i monitorowania przebiegu procesów zarządzania bhp wraz z zestawem wskaźników ilościowych (zarówno wiodących, jak i wynikowych) oraz jakościowych (opartych na listach kontrolnych). Założono, że opracowywana metoda powinna wpisywać się w nowe koncepcje zarządzania bhp, w tym w koncepcje: Safety II, HOP (Human and Organisational Performance), oraz systemowe podejście do zarządzania, zgodnego z wymaganiami normy PN-ISO 45001:2018. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania i wytyczne. Wskaźniki jakościowe w proponowanej metodzie zostały zweryfikowane w badaniach ankietowych, w których uczestniczyło 35 przedsiębiorstw należących do Forum Liderów Bezpiecznej Pracy. Natomiast proponowana metoda oceny oraz zestaw wskaźników ilościowych zostały zweryfikowane na seminarium zorganizowanym dla specjalistów ds. bhp oraz pracowników zajmujących się na co dzień zarządzaniem bhp, w tym kadry kierowniczej. Ponadto na seminarium – w wyniku przeprowadzonej dyskusji – opracowano założenia do opracowania programu komputerowego do monitorowania i oceny procesów zarządzania bhp. 

Zadanie 2.SP.30. Metodyka oceny procesów zarządzania bhp zastosowana w aplikacji do oceny
procesów zarządzania bhp

W kolejnym etapie zadania opracowano testową wersję narzędzia komputerowego do oceny procesów zarządzania bhp, która była testowana dwukrotnie – w ramach testowania wewnętrznego oraz testowania zewnętrznego wśród końcowych użytkowników. Wyniki testowania narzędzia posłużyły do wprowadzenia zmian i usunięcia usterek w programie.

W ramach zadania dokonano również przeglądu literatury w zakresie stosowanych narzędzi do oceny użyteczności programów komputerowych i aplikacji, w wyniku czego wybrano kwestionariusz Skali Użyteczności Systemu (SUS) do oceny opracowanego narzędzia komputerowego. Ocenę narzędzia, podobnie jak testowanie zewnętrzne, przeprowadzono wśród przedstawicieli przedsiębiorstw należących do Forum Liderów Bezpiecznej Pracy i Sieci Ekspertów ds. BHP działających przy CIOP-PIB oraz członków Forum ISO 45001. Opracowane narzędzie uzyskało ocenę 73,06 w skali SUS, co oznacza, że pod względem użytkowania zostało ocenione bardzo wysoko.

Opracowana aplikacja umożliwia:

1. ocenę procesów zarządzania bhp w zmiennym otoczeniu wewnętrznym i zewnętrznym organizacji dzięki możliwości prowadzenia oceny w dowolnym punkcie czasu z wykorzystaniem wskaźników wiodących,
2. diagnozę procesów zarządzania bhp oraz słabych stron realizowanych procesów i możliwości ich doskonalenia,
3. analizę zarówno negatywnych, jak i pozytywnych zjawisk,
4. porównywanie się wewnątrzorganizacyjne i międzyorganizacyjne.

Aplikacja jest skierowana do przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 10 pracowników. Ocena z jej wykorzystaniem powinna być przeprowadzona przez eksperta, najlepiej przez specjalistę ds. bhp. Aplikacja umożliwia porównywanie ocen w czasie.

W ramach zadania przygotowano materiały informacyjne nt. metody oceny skuteczności realizacji procesów zarządzania bhp i zamieszczono w serwisie internetowym CIOP-PIB („Zarządzanie bhp”). Ponadto przeprowadzono działają promujące opracowane narzędzie i problematykę z nim związaną, a w szczególności opracowano reklamę narzędzia komputerowego do oceny procesów zarządzania bhp do umieszczenia w czasopiśmie „Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka” w newsletterze w mediach społecznościowych CIOP-PIB (Facebook), a także zorganizowano seminarium dla specjalistów i konsultantów ds. bhp na temat oceny skuteczności procesów zarządzania bhp, na którym promowano metodykę i narzędzie komputerowe do oceny procesów zarządzania bhp.

Wyniki zadania przedstawiono w 3 publikacjach naukowych, 2 materiałach informacyjnych  oraz zaprezentowano na 1 konferencji krajowej, 2 konferencjach międzynarodowych i 1 seminarium krajowym.

Jednostka: Pracownia Prawnych i Ekonomicznych Problemów Ochrony Pracy

Okres realizacji: 01.01.2020 – 31.12.2022