Działalność Międzyresortowej Komisji ds. Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy

Kierownik projektu: dr Jolanta Skowroń

Streszczenie projektu:

Celem głównym zadania było ustalenie i/lub weryfikacja wartości normatywów higienicznych dla istniejących, nowych i pojawiających się rodzajów ryzyka, w szczególności chorób nowotworowych oraz dostosowanie polskiego prawa do dyrektyw UE w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych.

 

W latach 2020-2022 w ramach realizacji zadania odbyło się 9 posiedzeń Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN, na których rozpatrywano:

• dla czynników chemicznych – 26 dokumentacji dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego wraz z propozycją wartości dopuszczalnych,
• w dziedzinie czynników fizycznych – zmiany w załączniku nr 2 do rozporządzenia w sprawie NDS i NDN pkt. C.1: „Mikroklimat gorący”,
• w dziedzinie czynników biologicznych – aktualizację dyrektywy 2000/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 września 2000 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy w kontekście pandemii COVID-19,
• w zakresie prawa europejskiego dostosowanie polskiego wykazu wartości NDS do:
• dyrektywy 2019/1831/UE ustalającej piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego,
• dostosowanie polskiego wykazu wartości NDS do dyrektyw: 2017/2398/UE, 2019/130/UE, 2019/983/UE oraz 2022/431/UE, zmieniających dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.

 

Ponadto Międzyresortowa Komisja ds. NDS i NDN obradowała nad:

• stanowiskiem w sprawie częstotliwości wykonywania badań i pomiarów w odniesieniu do prac, w których powstaje frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej,
• analizą właściwości fizykochemicznych i toksycznych wybranych ftalanów w świetle obowiązujących uregulowań prawnych,
• usunięciem odnośnika „⁷⁾” z poz. 456 wykazu NDS (Pyły niesklasyfikowane ze względu na toksyczność) oraz pozostawienie go w pozycjach wykazu: 27, 79, 198, 305, 466, 538, 539, 541 w brzmieniu „⁷⁾ Obowiązuje oznaczanie frakcji respirabilnej krystalicznej krzemionki”,
• stanowiskiem odnośnie do zapytania Służb Komisji UE w sprawie transpozycji do polskiego prawa krajowego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2398 z dnia 12 grudnia 2017 r. zmieniającej Dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniami dotyczącymi narażenia na działanie czynników rakotwórczych i mutagennych podczas pracy, jeśli chodzi o zapis czynnika „krzemionka krystaliczna – frakcja respirabilna” i brak wartości dopuszczalnych wyrażonych w ppm (części na milion objętościowo w powietrzu (ml/m³) dla substancji ujętych w załączniku do ww. dyrektywy.

 

Przekazano 9 wniosków do ministra właściwego ds. pracy w sprawie zmian w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1286 ze zm.) w zakresie:

• wprowadzenia do załącznika nr 1 wartości dopuszczalnych stężeń dla 15 nowych substancji chemicznych w tym 6 substancji rakotwórczych kat. 1B (4-chloro-2-toliloamina i jej chlorowodorek – frakcja wdychalna; furan; czerwień zasadowa 9; izopren; metakrylan 2,3-epoksypropylu; oksym butan-2-onu] oraz 4 substancji reprotoksycznych kat. 1B [N-metyloformamid; 2-metoksypropan-1-ol; 1-etylo-2-pirolidon; ftalan diizobutylu],
• zmianę obowiązujących wartości NDS/NDSCh dla 9 substancji chemicznych, w tym 5 substancji rakotwórczych o różnej kategorii [akrylonitryl, pyły drewna, związki chromu(VI), benzen; nikiel i jego związki] oraz 2 substancje reprotoksyczne kat. 1B [ftalan dibutylu; ftalan bis(2-etyloheksylu)];
• pozostawienie obowiązujących wartości NDS/NDSCh dla 1-metylo-2-pirolidonu (Repr. 1B),
• zmian w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w zakresie mikroklimatu gorącego,
• usunięcia odnośnika „⁷⁾” z poz. 456 wykazu NDS (Pyły niesklasyfikowane ze względu na toksyczność) oraz pozostawienie go w pozycjach wykazu: 27, 79, 198, 305, 466, 538, 539, 541 w brzmieniu „⁷⁾Obowiązuje oznaczanie frakcji respirabilnej krystalicznej krzemionki”,
• zmiany zapisu w poz. 315 „Krzemionka krystaliczna – kwarc [14808-60-7]; krystobalit [14464-46-1] – frakcja respirabilna” wykazu wartości dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy na „krzemionka krystaliczna – frakcja respirabilna” zgodnie z dyrektywą 2017/2398/UE,
• wprowadzenia dodatkowo dla substancji ujętych w załączniku do dyrektyw: 2017/164/UE, 2017/2398/UE oraz 2022/431/UE jednostki „ppm” do wykazu wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

 

 

Zadanie 1.SP.01. Działalność Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN w latach 2020-2022

 

Prace prowadzone przez Międzyresortową Komisję ds. NDS i NDN w latach 2020-2022 pozwoliły na dostosowanie prawa krajowego do ww. dyrektyw UE w tej dziedzinie w terminie przewidzianym w dyrektywach. Opracowano i wydano 2 rozporządzenia ministra właściwego ds. pracy uwzględniające zapisy tych dyrektyw (Dz. U. z 2020 r. poz. 61, zm. Dz. U. z 2021 r. poz. 325).

 

Wyniki prac Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN były upowszechniane w 12 numerach kwartalnika „Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy”, w których opublikowano: 26 dokumentacji dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla substancji chemicznych, 28 metod oznaczania stężeń substancji chemicznych w powietrzu środowiska pracy, w tym metodę oznaczania węgla elementarnego w spalinach emitowanych z silników Diesla, 4 artykuły problemowe dotyczące: koronawirusów, oceny obciążenia cieplnego w środowisku gorącym, wpływu struktury kompozytów włókninowych na skuteczność filtracji aerozoli cieczy, systemu monitorowania zagrożeń pyłowych i akustycznych w zakładach przemysłowych wykorzystujący mierniki niskokosztowe oraz sprawozdanie z działalności Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN w latach 2017-2019 i sprawozdania roczne z działalności Komisji.

 

Wyniki zadania przedstawiono w 5publikacjach naukowych oraz zaprezentowano na 3 konferencjach krajowych.

Jednostka: Pracownia Toksykologii

Okres realizacji: 01.01.2020 – 31.12.2022