OGÓLNE ZASADY DOBORU ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Według ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca jest obowiązany:

• zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwości,
• zapewnić likwidację zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników głównie przez stosowanie technologii, urządzeń, materiałów i substancji nie powodujących takich zagrożeń

Jeżeli ze względu na rodzaj procesu pracy likwidacja zagrożeń nie jest możliwa, należy stosować odpowiednie rozwiązania organizacyjne i techniczne, w tym odpowiednie środki ochrony zbiorowej, ograniczające wpływ tych zagrożeń na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników.

W sytuacji, gdy ograniczenie zagrożeń w wyniku zastosowania rozwiązań organizacyjnych i technicznych nie jest wystarczające, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej, odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń.

W związku z powyższym, zanim pracownicy zostaną wyposażenie w środki ochrony indywidualnej należy odpowiedzieć na następujące pytania:

Czy możliwa jest eliminacja lub ograniczenie zagrożeń przez:

• zmianę niebezpiecznych technologii lub maszyn, powodującej powstawanie zagrożeń,
• zamianę szkodliwych materiałów stosowanych w procesie produkcji na nieszkodliwe,
• zmianę organizacji pracy (np. skrócenie narażenia pracowników na działanie czynników szkodliwych i niebezpiecznych),
• zastosowanie środków ochrony zbiorowej w postaci np. osłon zabezpieczających przed przypadkowym kontaktem pracownika z  poruszającymi się częściami maszyn lub zapewniania skutecznej wentylacji ogólnej lub miejscowej.

Warunkiem koniecznym prawidłowego doboru środków ochrony indywidualnej jest dokonanie oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy.

Do oceny ryzyka zawodowego należy wykorzystać informacje dotyczące m.in.:

• zidentyfikowanych zagrożeń oraz ich źródeł,
• lokalizacji stanowiska pracy oraz wykonywanych na nim operacji technologicznych,
• stosowanych środków pracy, materiałów i wykonywanych operacji technologicznych,
• wykonywanych czynności oraz sposobu i czasu ich wykonania,
• wymaganych przepisów prawnych,
• stosowanych środków ochrony,
• wypadków i zdarzeń potencjalnie wypadkowych.

Ocena ryzyka powinna być powtarzana w przypadku dokonania zmian na stanowisku pracy, np. stosowanych maszyn lub urządzeń ochronnych, organizacji pracy, rodzaju obrabianych materiałów.

Procedura doboru środków ochrony indywidualnej

1. Należy ustalić rodzaje zagrożeń oraz części ciała pracowników narażone na te zagrożenia;
   Uwaga: Wskazane jest zidentyfikowanie zagrożeń w sposób ilościowy, np. ustalenie wartości stężeń lub natężeń czynników szkodliwych i niebezpiecznych na stanowiskach pracy.
   
   
2. Należy określić niezbędne typy środków ochrony indywidualnej oraz określić właściwości, jakie muszą posiadać, aby zapewniały ochronę wobec zidentyfikowanych zagrożeń
   Uwaga: Należy pamiętać, że stosownie środków ochrony indywidualnej może wiązać się ze znacznym obciążeniem dla pracowników oraz powodować dyskomfort (np. ograniczniki swobody ruchu, utratę komfortu cieplnego).
   Nieprawidłowo dobrane środki ochrony indywidualnej mogą być również źródłem zagrożeń dla pracowników;
   
   
3. Na podstawie dostępnej wiedzy należy określić optymalne parametry ochronne środków ochrony indywidualnej zapewniające skuteczną ochronę przed zidentyfikowanymi zagrożeniami.
   
   
4. Następnie spośród dostępnych na rynku środki ochrony indywidualnej należy wybrać środki ochrony indywidualne posiadające wymagane parametry ochronne.