Odzież chroniąca przed opadami atmosferycznymi

Odzież ochronna

Pracownicy wielu grup zawodowych wykonują swoja pracę w przestrzeni otwartej. Są to pracownicy budownictwa, służby porządkowe, pracownicy naprawiający drogi, tory kolejowe, rybacy, rolnicy i inni. Narażeni są oni na opady deszczu lub śniegu, wysoką wilgotność powietrza, mgłę, działanie wiatru, zimno. W zależności od panujących warunków atmosferycznych powinni być wyposażeni w odzież ciepłochronną przeznaczoną do przestrzeni otwartej, bądź tylko odzież chroniącą przed intensywnymi opadami i wodą., wysoka wilgotnością powietrza.  

Odzież chroniąca przed opadami atmosferycznymi powinna charakteryzować się przede wszystkim wodoszczelnością. Wymagania dla odzieży chroniącej przed działaniem opadów atmosferycznych i wody jest norma PN EN 343 [1]. Przewidziano w niej trzy klasy właściwości ochronnych odzieży w zależności od poziomu wodoszczelności. Poziom ten powinien zapewnić zarówno materiał  odzieży jak i jej szwy. Materiał odzieży o najwyższej – 3 - klasie ochrony powinien zapewnić wysoką wodoszczelność na poziomie 130 hPa nawet po praniu, ścieraniu, wielokrotnym zginaniu oraz działaniu paliwa i oleju. Odzież o najniższej 1 klasie ochrony powinna zapewnić wodoszczelność na poziomie 80 hPa, podczas badania materiału nie poddanego wstępnej obróbce (patrz tabela 1).

Tabela 1 — Klasyfikacja odzieży pod względem wodoszczelności [1]

Wodoszczelność 
Klasa

1

2

3


       

-Materiał    bez wstępnej obróbki 



       


         -Materiał    po obróbce (pranie, ścieranie, wielokrotne zginanie, działanie paliwa o oleju)


       

Wp ≥ 80 hPa




     

badanie nie jest wymagane


     

       

badanie nie jest wymagane


     

Wp ≥ 80 hPa


       

badanie nie jest wymagane


     

Wp ≥ 130 hPa

-    szwy przed wstępnym przygotowaniem

Wp ≥ 80 hPa

Wp ≥ 80 hPa

Wp ≥ 130 hPa

Norma PN-EN 343 [1] wprowadza również klasyfikacje odzieży w aspekcie oporu przenikania pary wodnej (tabela 2). Opór pary wodnej charakteryzuje właściwości materiałów związane z przenikaniem pary wodnej. Opór przenikania pary wodnej zgodnie z PN-EN 31092 [2] wyznaczany jest na przyrządzie pn. „model skory”, który symuluje procesy przenikania ciepła i pary wodnej zachodzące w otoczeniu skóry człowieka (patrz tabela 2).

Tabela 2 — Klasyfikacja odzieży pod względem oporu pary wodnej

Opór pary wodnej Ret
Klasa

1

2

3

Ret powyżej 40 20 < Ret ≤ 40    Ret≤ 20  

Wielkość oporu pary wodnej ma wpływ na komfort użytkownika odzieży ochronnej. Niski opór pary wodnej umożliwia odparowywanie wydzielanego potu a więc sprzyja zachowaniu komfortu cieplnego, zatem odzież klasy 3 pod względem oporu pary wodnej zapewnia najwyższy poziom komfortu cieplnego. Przy odzieży klasy 1 należy bezwzględnie limitować czas pracy w zależności od temperatury środowiska pracy i wydatku energetycznego pracownika.

W tabeli 3 podano zalecany maksymalny czas noszenia odzieży ochronnej wodoszczelnej dla trzech klas oporu pary wodnej i średniego wydatku energetycznego M = 150 W/m2,  przy wilgotności względnej 50 % i przy prędkości wiatru va = 0,5 m/s.
Jest to tabela przykładowa, z której można korzystać przy organizacji pracy w odzieży przeznaczonej do ochrony przed opadami atmosferycznymi. W przypadku występowania otworów wentylacyjnych w odzieży, czas jej noszenia może być wydłużony.

Tabela 3– Zalecany maksymalny czas ciągłego noszenia odzieży ochronnej bez warstwy izolującej cieplnie [1]

Temperatura środowiska pracy °C
Klasa

1

     Ret    powyżej 40

   min

2

     20 < Ret ≤ 40

   min

3

     Ret ≤ 20

   min

25

60

105

205

20

75

250

15

100

10

240

5

"–" oznacza: nie ma określonego limitu  czasu noszenia

Jeżeli pracownik narażony jest na działanie intensywnych opadów atmosferycznych lub wody (rybacy) powinien wybrać chroniącą przed deszczem i wodą spełniającą wymagania normy PN-EN 343. W zależności od występującego zagrożenia stosowane są płaszcze, peleryny, ubrania lub kombinezony. Zarówno materiały jak i konstrukcja odzieży powinna zapewniać jej wodoszczelność.. Na odzież chroniącą przed wodą stosowane są tkaniny powleczone kauczukiem, polichlorkiem winylu, poliuretanem, które niestety nie zapewniają komfortu cieplnego i czas pracy w tej odzieży należy limitować. Obecnie coraz częściej w odzieży ochronnej stosowane są  materiały paroprzepuszczalne, zapewniające wysoki poziom wodoszczelności i niski poziom opory pary wodnej. Są to m.in. laminaty płaskich wyrobów włókienniczych i błon paroprzepuszczalnych, powłoki mikroporowate. Nie przepuszczają one powietrza, ale mają istotną właściwość umożliwiającą przechodzenie pary wodnej. Działanie materiału paroprzepuszczalnego przedstawia rysunek 1.


Rys. Schemat działania materiału paroprzepuszczalnego:
1 - tkanina zewnętrzna, 2 - membrana paroprzepuszczalna, 3 - podszewka, 4 - krople wody, 5 - para wodna, 6 - wiatr.


Literatura
1. PN-EN 343:2007: Odzież ochronna -- Ochrona przed deszczem
2. PN-EN 31092:1998 Tekstylia -- Wyznaczanie właściwości fizjologicznych -- Pomiar oporu cieplnego i oporu pary wodnej w warunkach stanu ustalonego (metoda pocącej się zaizolowanej cieplnie płyty)