Statystyka wypadków przy pracy |
Stosowanie środków ochrony indywidualnej |
Wymagania prawne dotyczące środków ochrony indywidualnej |
Zasady oceny zgodności środków ochrony indywidualnej |
Ogólne zasady doboru środków ochrony indywidualnej |
Metody doboru środków ochrony indywidualnej |
Grupy czynników szkodliwych |
Typy środków ochrony indywidualnej |
Zasady znakowania |
Odzież ochronna |
Pracownicy wielu grup zawodowych wykonują swoja pracę w przestrzeni otwartej. Są to pracownicy budownictwa, służby porządkowe, pracownicy naprawiający drogi, tory kolejowe, rybacy, rolnicy i inni. Narażeni są oni na opady deszczu lub śniegu, wysoką wilgotność powietrza, mgłę, działanie wiatru, zimno. W zależności od panujących warunków atmosferycznych powinni być wyposażeni w odzież ciepłochronną przeznaczoną do przestrzeni otwartej, bądź tylko odzież chroniącą przed intensywnymi opadami i wodą., wysoka wilgotnością powietrza.
Odzież chroniąca przed opadami atmosferycznymi powinna charakteryzować się przede wszystkim wodoszczelnością. Wymagania dla odzieży chroniącej przed działaniem opadów atmosferycznych i wody jest norma PN EN 343 [1]. Przewidziano w niej trzy klasy właściwości ochronnych odzieży w zależności od poziomu wodoszczelności. Poziom ten powinien zapewnić zarówno materiał odzieży jak i jej szwy. Materiał odzieży o najwyższej – 3 - klasie ochrony powinien zapewnić wysoką wodoszczelność na poziomie 130 hPa nawet po praniu, ścieraniu, wielokrotnym zginaniu oraz działaniu paliwa i oleju. Odzież o najniższej 1 klasie ochrony powinna zapewnić wodoszczelność na poziomie 80 hPa, podczas badania materiału nie poddanego wstępnej obróbce (patrz tabela 1).
Tabela 1 — Klasyfikacja odzieży pod względem wodoszczelności [1]
Wodoszczelność
|
Klasa
|
||
1 |
2 |
3 |
|
-Materiał bez wstępnej obróbki
|
Wp ≥ 80 hPa badanie nie jest wymagane |
badanie nie jest wymagane Wp ≥ 80 hPa |
badanie nie jest wymagane Wp ≥ 130 hPa |
- szwy przed wstępnym przygotowaniem |
Wp ≥ 80 hPa |
Wp ≥ 80 hPa |
Wp ≥ 130 hPa |
Norma PN-EN 343 [1] wprowadza również klasyfikacje odzieży w aspekcie oporu przenikania pary wodnej (tabela 2). Opór pary wodnej charakteryzuje właściwości materiałów związane z przenikaniem pary wodnej. Opór przenikania pary wodnej zgodnie z PN-EN 31092 [2] wyznaczany jest na przyrządzie pn. „model skory”, który symuluje procesy przenikania ciepła i pary wodnej zachodzące w otoczeniu skóry człowieka (patrz tabela 2).
Tabela 2 — Klasyfikacja odzieży pod względem oporu pary wodnej
Opór pary wodnej Ret
|
Klasa
|
||
1 |
2 |
3 |
|
Ret powyżej 40 | 20 < Ret ≤ 40 | Ret≤ 20 |
Wielkość oporu pary wodnej ma wpływ na komfort użytkownika odzieży ochronnej. Niski opór pary wodnej umożliwia odparowywanie wydzielanego potu a więc sprzyja zachowaniu komfortu cieplnego, zatem odzież klasy 3 pod względem oporu pary wodnej zapewnia najwyższy poziom komfortu cieplnego. Przy odzieży klasy 1 należy bezwzględnie limitować czas pracy w zależności od temperatury środowiska pracy i wydatku energetycznego pracownika.
W tabeli 3 podano zalecany maksymalny czas noszenia odzieży ochronnej wodoszczelnej dla trzech klas oporu pary wodnej i średniego wydatku energetycznego M = 150 W/m2, przy wilgotności względnej 50 % i przy prędkości wiatru va = 0,5 m/s.
Jest to tabela przykładowa, z której można korzystać przy organizacji pracy w odzieży przeznaczonej do ochrony przed opadami atmosferycznymi. W przypadku występowania otworów wentylacyjnych w odzieży, czas jej noszenia może być wydłużony.
Tabela 3– Zalecany maksymalny czas ciągłego noszenia odzieży ochronnej bez warstwy izolującej cieplnie [1]
Temperatura środowiska pracy °C
|
Klasa
|
||
1 |
2 |
3 |
|
25 |
60 |
105 |
205 |
20 |
75 |
250 |
– |
15 |
100 |
– |
– |
10 |
240 |
– |
– |
5 |
– |
– |
– |
"–" oznacza: nie ma określonego limitu czasu noszenia |
Jeżeli pracownik narażony jest na działanie intensywnych opadów atmosferycznych lub wody (rybacy) powinien wybrać chroniącą przed deszczem i wodą spełniającą wymagania normy PN-EN 343. W zależności od występującego zagrożenia stosowane są płaszcze, peleryny, ubrania lub kombinezony. Zarówno materiały jak i konstrukcja odzieży powinna zapewniać jej wodoszczelność.. Na odzież chroniącą przed wodą stosowane są tkaniny powleczone kauczukiem, polichlorkiem winylu, poliuretanem, które niestety nie zapewniają komfortu cieplnego i czas pracy w tej odzieży należy limitować. Obecnie coraz częściej w odzieży ochronnej stosowane są materiały paroprzepuszczalne, zapewniające wysoki poziom wodoszczelności i niski poziom opory pary wodnej. Są to m.in. laminaty płaskich wyrobów włókienniczych i błon paroprzepuszczalnych, powłoki mikroporowate. Nie przepuszczają one powietrza, ale mają istotną właściwość umożliwiającą przechodzenie pary wodnej. Działanie materiału paroprzepuszczalnego przedstawia rysunek 1.
Rys. Schemat działania materiału paroprzepuszczalnego:
1 - tkanina zewnętrzna, 2 - membrana paroprzepuszczalna, 3 - podszewka, 4 - krople wody, 5 - para wodna, 6 - wiatr.
Literatura
1. PN-EN 343:2007: Odzież ochronna -- Ochrona przed deszczem
2. PN-EN 31092:1998 Tekstylia -- Wyznaczanie właściwości fizjologicznych -- Pomiar oporu cieplnego i oporu pary wodnej w warunkach stanu ustalonego (metoda pocącej się zaizolowanej cieplnie płyty)