Obuwie chroniące przed gorącymi czynnikami termicznymi
Obuwiu użytkowanemu na tzw. gorących stanowiskach pracy, występujących między innymi w hutach metali i szkła oraz zakładach metalowych, zakładach prowadzących prace spawalnicze, niektórych gałęziach przemysłu chemicznego, podczas prac drogowych i akcji ratowniczo – gaśniczych stawia się szczególnie wysokie wymagania zarówno w zakresie pełnionych przez nie funkcji ochronnych, jak i właściwości użytkowych. Rodzaj zastosowanych materiałów i konstrukcja obuwia, a w rezultacie jego właściwości ochronne, powinny być ściśle dostosowane do specyfiki konkretnego stanowiska.
Aby obuwie noszone przez pracowników w zadawalającym stopniu spełniało swoje funkcje ochronne i użytkowe, musi charakteryzować się odpornością na zapalenie i żarzenie, dużą izolacyjnością cieplną i termoodpornością. Skóry użyte na wierzch obuwia nie powinny kurczyć się i sztywnieć pod wpływem działania wysokiej temperatury a podeszwy nie powinny ulegać nadmiernemu ścieraniu, topić się, zwęglać i pękać w kontakcie z rozgrzanym podłożem. Ze względu na wykonywanie przez pracowników znacznej pracy fizycznej, obuwie powinno być lekkie i elastyczne, aby nie powodowało dodatkowych wydatków energii przez organizm. Ponadto powinno się ono charakteryzować się dużą przepuszczalnością i absorpcją pary wodnej oraz potochłonnością. Podstawowe czynniki gorące, na działanie których mogą być narażone stopy i inne części kończyny dolnej to: płomień, gorące podłoża, ciepło promieniowania, gorące masy płynne, iskry oraz duże i drobne rozpryski stopionego metalu.
W normach zharmonizowanych [1-3], dotyczących obuwia o cechach ochronnych, zostały określone wymagania w odniesieniu do dwóch cech obuwia, istotnych z punktu widzenia ochrony przed czynnikami gorącymi, a mianowicie izolacji spodu od ciepła i odporności podeszwy na kontakt z gorącym podłożem. W elementy termoizolacyjne i podeszwy termoodporne może być wyposażony każdy rodzaj obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego, niezależnie od tego czy jest to obuwie klasyfikacji I (skórzane) czy II (całogumowe i całotworzywowe). W oznakowaniu obuwia cechy izolacji spodu od ciepła i odporności podeszwy na kontakt z gorącym podłożem są określone odpowiednio symbolami HI oraz HRO. Elementy termoizolacyjne powinny być zamontowane w obuwiu w taki sposób, aby nie mogły być usunięte bez jego uszkodzenia. Wymaga się, aby zmiana temperatury wewnątrz obuwia stykającego się z podłożem o temperaturze 150ºC nie była większa niż 22º C po upływie 30 min od momentu zapoczątkowania kontaktu. Jednocześnie nie powinny wystąpić uszkodzenia, które mogą mieć wpływ na funkcjonalność obuwia.
W zakresie odporności na kontakt z gorącym podłożem jest wymagane, aby podeszwy gumowe oraz wykonane z tworzywa, które przez okres 60 s stykały się z kwadratową końcówką miedzianego rdzenia o temperaturze 300 ºC pod naciskiem 20 kPa, nie wykazywały uszkodzeń takich jak topienie, zwęglenie, spękanie lub powstanie siatki drobnych pęknięć, zarówno przed zgięciem jak i po zgięciu wokół metalowego trzpienia.
Oprócz opisanego wyżej obuwia wytwarza się obuwie specjalistyczne do prac w określonych zawodach, uwzględniające specyfikę warunków środowiska pracy, w tym:
Literatura
1. PN-EN ISO 20345:2007 Środki ochrony indywidualnej – Obuwie bezpieczne
2. PN-EN ISO 20346:2007 Środki ochrony indywidualnej – Obuwie ochronne
3.PN-EN ISO 20347:2007 Środki ochrony indywidualnej – Obuwie zawodowe
4. PN-EN 15090:2006 (U) Obuwie dla strażaków
5. PN-EN 13832-3:2006 (U) Obuwie chroniące przed środkami chemicznymi – Część 3: Wymagania dotyczące obuwia o podwyższonej odporności na środki chemiczne w warunkach laboratoryjnych
6. Katalog firmySeals Distributor S.R.O., http://www.sealsdistributor.com/new/safety_ast.html
7. Draft International Standard ISO/DIS 20349:2007 Personal protective equipment- Footwear protecting against molten metal splash – Requirements and test methods
8. EN 348:1992 Protective clothing-Test method: Determination of behaviour of materials on impact of small splashes of molten metal (Odpowiednik krajowy: PN-EN 348: 1994 Wyznaczanie odporności materiałów na działanie drobnych rozprysków stopionego metalu)