Bezkolizyjność stosowania środków ochrony indywidualnej
DEFINICJA
Bezkolizyjność oznacza, że żaden ze wzorów środków ochrony indywidualnej wchodzących w skład zestawu (zabezpieczającego pracownika przed działaniem czynników szkodliwych) nie może wpływać ujemnie na skuteczność ochrony pozostałych i nie powinien utrudniać korzystania z nich.
UWAGA: Podstawowym celem działania procedury bezkolizyjności jest wybranie optymalnych ochron wielofunkcyjnych (np. chroniących jednocześnie przed zagrożeniami mechanicznymi i chemicznymi), zapewniających maksymalne bezpieczeństwo użytkownikom.
Jeżeli brak jest możliwości zapewnienia kompleksowej ochrony należy przeanalizować możliwość eliminacji jednego z zagrożeń przez zastosowanie innych elementów systemu bezpieczeństwa pracy, np. przez zastosowanie zmiany organizacji pracy, zastąpienie niebezpiecznego procesu technologicznego bezpiecznym lub zastosowanie ochron zbiorowych (patrz rysunek 2). Jeżeli eliminacja jednego z czynników jest niemożliwa pozostaje zastosowanie sprzętu izolującego cały organizm pracownika.
Dobierając środki ochrony indywidualnej do czynników szkodliwych w pierwszej kolejności należy ustalić wymagany obszar ochrony pracownika. Z punktu widzenia konstrukcji środków ochrony indywidualnej można wyróżnić obszary ochrony:
- układ oddechowy (sprzęt ochrony układu oddechowego);
- oczy i twarz (sprzęt ochrony oczu i twarzy);
- górną część głowy (przemysłowe hełmy ochronne);
- tułów (odzież ochronna);
- stopy (obuwie ochronne);
- ręce (rękawice ochronne).
|
Ze względu na specyficzną funkcję dodatkowo można wyróżnić jeszcze sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości.
W obrębie tych grup występują liczne przeciwwskazania do stosowania poszczególnych grup sprzętu. W tabeli zestawiono typowe przykłady kolizji w stosowaniu wybranych grup środków ochrony indywidualnej oraz przykłady rozwiązań konstrukcyjnych, zapewniających bezkolizyjność ich stosowania.
Przykłady typowych kolizji stosowania środków ochrony indywidualnej
Zestawienie grup środków ochrony indywidualnej | | Możliwość bezkolizyjnego łączenia zestawów | Kolizje w stosowaniu | Przykłady rozwiązań |
Hełmy ochronne |
sprzęt ochrony oczu i twarzy |
okulary, gogle |
osłony twarzy, przyłbice spawalnicze |
osłony i przyłbice nahełmowe |
Hełmy ochronne |
sprzęt ochrony układu oddechowego |
półmaski filtrujące i filtrującopochlaniające, półmaski z filtrami lub elementami pochłaniającymi |
maski z filtrami i elementami pochłaniającymi, sprzęt ze wspomaganiem i z wymuszonym przepływem powietrza |
Zestawy ochrony głowy, oczu i twarzy oraz układu oddechowego |
Hełmy ochronne |
Ochronniki słuchu |
- |
ochronnki słuchu |
nahełmowe ochronniki słuchu |
Sprzęt ochrony oczu i twarzy |
sprzęt ochrony układu oddechowego |
gogle oraz półmaski filtrujące i filtropochłaniające |
Maski skompletowane z filtrami lub elementami pochłaniającymi |
Sprzęt ze wspomaganiem lub z wymuszonym przepływem powietrza skompletowany z osłona twarzy |
Sprzęt ochrony oczu i twarzy |
ochronniki słuchu |
okulary, gogle |
osłony twarzy oraz ochronniki słuchu |
ochronniki słuchu skompletowane z osłoną twarzy |
Sprzęt ochrony oczu i twarzy |
hełmy ochronne (patrz pkt1) |
- |
- |
- |
Sprzęt ochrony układu oddechowego |
ochronniki słuchu |
półmaska filtrująca lub filtrująco pochłaniająca, półmaska lub maska z filtrami lub filtropochłaniaczami |
sprzęt ze wspomaganiem lub z wymuszonym przepływem powietrza |
- |
Odzież ochronna |
wszystkie grupy sprzętu |
nieograniczona |
brak |
- |
Rękawice ochronne |
wszystkie grupy sprzętu |
nieograniczona |
brak |
- |
Rękawice ochronne |
wszystkie grupy sprzętu |
nieograniczona |
brak |
- |
Obuwie ochronne |
wszystkie grupy sprzętu |
nieograniczona |
brak |
- |
Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości |
wszystkie grupy sprzętu |
nieograniczona |
brak |
- |
W przypadku konieczności zapewnienia pracownikowi ochrony przed kilkoma czynnikami szkodliwymi należącymi do tej samej grupy (np. kilkoma związkami chemicznymi) należy przeanalizować skuteczność środków ochrony indywidualnej osobno dla każdego ze związków chemicznych, a następnie wybrać optymalną ochronę wielofunkcyjną, charakteryzującą się odpowiednią skutecznością dla każdej z substancji chemicznych.
Jeżeli dodatkowo istnieje konieczność zapewnienia ochrony przed czynnikami szkodliwymi należącymi do różnych grup, doboru należy dokonywać w pierwszym rzędzie do grupy czynników stwarzających większe zagrożenie, a następnie uwzględnić dodatkowe parametry ochronne.
Schemat postępowania przy ocenie bezkolizyjności stosowania środków ochrony indywidualnej przedstawiono na rysunku 1.
Rysunek 1. Schemat postępowania przy ocenie bezkolizyjności stosowania środków ochrony indywidualnej
Rysunek 2. Schemat eliminacji zagrożeń przez zastosowanie różnych elementów systemu bhp w zakładzie pracy