Smog w miejscu pracy - z obrad Rady Ochrony Pracy |
Ochrona dróg oddechowych przed smogiem |
Półmaski filtrujące do ochrony przed smogiem - wstęp |
Ocena i ograniczanie narażenia - wymagania prawne |
Metodyka badań półmasek filtrujących |
Wyniki badań laboratoryjnych półmasek |
Półmaski filtrujące - podsumowanie |
Półmaski filtrujące - BIBLIOGRAFIA |
Smog - przepisy prawne |
Wyniki badań laboratoryjnych
Badanie penetracji aerozolu mgły oleju parafinowego
Na rys. 1. przedstawiono wyniki badań półmasek filtrujących w zakresie penetracji aerozolu mgły oleju parafinowego oraz zaznaczono wymagania dla klasy FFP1, FFP2 i FFP3.
Rys. 1. Wyniki badań półmasek filtrujących (oznaczenia typu półmaski zgodne z tabelą 2.) w zakresie maksymalnej wartości penetracji aerozolu mgły oleju parafinowego
Badanie oporu oddychania
Na rys. 2. przedstawiono wyniki badań półmasek filtrujących w zakresie oporu oddychania w fazie wdechu oraz wymagania w tym zakresie dla klasy FFP1, FFP2 i FFP3.
Rys. 2. Wyniki badań półmasek filtrujących w zakresie maks. wartości oporu oddychania. Oznaczenia typu półmaski zgodne z tabelą 2.
Tabela 2. Podstawowe wymagania penetracji i oporu wdechu dla trzech klas ochrony
Klasa ochrony |
Wymagania wskaźnika penetracji według EN 149:2001+ A1:2009 |
Wymagania oporu wdechu według EN 149:2001+A1:2009 |
FFP1 | ≤ 20% | ≤ 210 Pa |
FFP2 | ≤ 6% | ≤ 240 Pa |
FFP3 | ≤ 1% | ≤ 300 Pa |
Badanie całkowitego przecieku wewnętrznego
Na rys. 3.-7. przedstawiono wyniki badań półmasek filtrujących w zakresie całkowitego przecieku wewnętrznego.
Rys. 3. Zestawienie wartości uzyskanych podczas pomiarów całkowitego przecieku wewnętrznego dla półmaski antysmogowej z filtrem N99 Sport (A): a) w stosunku do pojedynczych wyników ćwiczeń, b) w stosunku do średnich arytmetycznych wyników ćwiczeń
Rys. 4. Zestawienie wartości uzyskanych podczas pomiarów całkowitego przecieku wewnętrznego dla półmaski filtrującej SMOG X210SV PM 2.5 (B): a) w stosunku do pojedynczych wyników ćwiczeń, b) w stosunku do średnich arytmetycznych wyników ćwiczeń
Rys. 5. Zestawienie wartości uzyskanych podczas pomiarów całkowitego przecieku wewnętrznego dla półmaski filtrującej FFP3 NR D (C): a) w stosunku do pojedynczych wyników ćwiczeń, b) w stosunku do średnich arytmetycznych wyników ćwiczeń
Rys. 6. Zestawienie wartości uzyskanych podczas pomiarów całkowitego przecieku wewnętrznego dla półmaski anty- smogowej z filtrem N99 CASUAL II rozmiar M (D): a) w stosunku do pojedynczych wyników ćwiczeń, b) w stosunku do średnich arytmetycznych wyników ćwiczeń
Rys. 7. Zestawienie wartości uzyskanych podczas pomiarów całkowitego przecieku wewnętrznego dla półmaski antysmogowej (E): a) w stosunku do pojedynczych wyników ćwiczeń, b) w stosunku do średnich arytmetycznych wyników ćwiczeń
Omówienie i dyskusja wyników
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że nie wszystkie dostępne na rynku półmaski filtrujące spełniają wymagania normy EN 149:2001+A1:2009 w zakresie podstawowych parametrów ochronnych i użytkowych podanych w tab. 2.
Spośród przebadanych półmasek dostępnych komercyjnie jedna półmaska oznaczona jako A nie spełniła wymagań w zakresie badania penetracji aerozolu mgły oleju parafinowego (rys. 1.). Wynik powyżej 20% oznacza, że nie spełnia ona wymagań dotyczących najniższej klasy ochrony: FFP1. Półmaski oznaczone jako B, D i E spełniły wymagania pierwszej klasy ochrony FFP1 na poziomie odpowiednio 8,3%, 11,0% i 8,5%, natomiast półmaska oznaczona jako C spełniła wymaganie penetracji na poziomie 0,5%, czyli najwyższej klasy ochrony FFP3.
W przypadku badań użytkowych, jakimi są opory wdechu, tylko półmaska oznaczona jako B posiada opory wdechu na poziomie 188 Pa i spełnia wymagania najniższej klasy ochrony FFP1. Półmaska oznaczona jako C posiada opory wdechu na poziomie 285 Pa odpowiadające klasie trzeciej FFP3, natomiast półmaski oznaczone jako A, D i E charakteryzują się wysokimi wartościami oporu wdechu przekraczającymi wartość pierwszej klasy ochrony FFP1- 210 Pa.
Badania całkowitego przecieku wewnętrznego powinny wykazać, że półmaska filtrująca z dużym prawdopodobieństwem może być stosowana do ochrony przed spodziewanym potencjalnym zagrożeniem. Na rys. 3a) -7a) widać, jak półmaska dopasowuje się do twarzy każdego użytkownika podczas wykonywania poszczególnych ćwiczeń na bieżni w komorze. Najniższe wartości poniżej linii granicznej świadczą o bardzo dobrym dopasowaniu części twarzowej do twarzy użytkownika. Najwyższe wartości powyżej linii granicznej świadczą o niedopasowaniu półmaski do twarzy użytkownika na skutek jej rozszczelnienia w wyniku wykonywanych ćwiczeń. Jeżeli jakikolwiek wynik z cyklu ćwiczeń przekroczy wartość linii granicznej, to należy uznać, że taka półmaska jest niedopasowana do wymiarów twarzy użytkownika.
Wykresy przedstawione na rys. 3b) -7b), pokazują średnie wartości całkowitego przecieku wewnętrznego w odniesieniu do poszczególnych uczestników badań. Wyniki przekraczające linię graniczną 8% w przypadku klasy FFP2 i 22% w przypadku klasy FFP1 świadczą o niedopasowaniu półmaski do twarzy użytkownika w danej klasie ochrony. W związku z tym, przy wyborze odpowiedniej półmaski do twarzy użytkownika należy brać pod uwagę zarówno pojedyncze wyniki badań, przedstawione na rys. 3a) -7a), jak i średnie arytmetyczne ćwiczeń, przedstawione na rys. 3b) -7b).
Badania całkowitego przecieku wewnętrznego wykazały, że półmaska oznaczona jako A nie jest dopasowana do użytkowników nr 1, 3, 4 i 5 nawet w zakresie pierwszej klasy ochrony FFP1. Wyniki średniej wartości całkowitego przecieku wewnętrznego przedstawione na rys. 4b pokazują, że najwyższa wartość jest na poziomie 5,66%, a najniższa-1,38%, zatem półmaska B spełnia wymagania dla klasy FFP2 i FFP1. W przypadku półmaski oznaczonej jako D najwyższa średnia wartość TIL jest na poziomie 31,87% a najniższa - 2,30%. Świadczy to o tym, że w zależności od wymiarów twarzy użytkownika półmaska może nie być dopasowana i wówczas należy wymienić ją na inny model. Półmaska E (rys. 7.) nie jest dopasowana tylko do jednego uczestnika badań (nr 5), gdzie wartość przecieku była na poziomie 3,09%. Porównując przytoczone wyniki badań półmasek antysmogowych z półmaską filtrującą posiadającą certyfikat oceny typu WE można stwierdzić, że półmaska C spełnia wymagania trzeciej klasy ochrony we wszystkich parametrach ochronnych i użytkowych. Ma ona maksymalną średnią wartość całkowitego przecieku wewnętrznego na poziomie 1,38%, co świadczy o bardzo dobrym dopasowaniu do twarzy uczestników badań.
Na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych na ich podstawie wyników stwierdzono, że półmaski antysmogowe oznaczone jako A, D, E nieposiadające certyfikatu oceny typu WE nie spełniają wymagań normy EN 149:2001+A1:2009 w zakresie wszystkich podstawowych parametrów ochronnych i użytkowych, a nie tylko wybranych. Przy zaklasyfikowaniu do najniższej klasy ochrony FFP1 tylko półmaska oznaczona jako B spełnia te wymagania. Duży wpływ na parametry ochronne i użytkowe ma również kształt półmaski i sposób jej połączenia z materiałem filtracyjnym oraz rodzaj samego materiału filtracyjnego.