CZYNNIKI GORĄCE

Rodzaje czynników gorących na stanowiskach pracy



W wielu branżach przemysłowych istnieją stanowiska pracy, na których pracownicy narażeni są na działanie czynników gorących, które mogą występować w jednej lub wielu następujących postaciach: płomień, ciepło konwekcyjne, promieniowanie cieplne (podczerwone), promieniowanie ultrafioletowe, rozpryski stopionych metali, duże ilości płynnych metali, ciepło kontaktowe.
- Płomień - jest obecny podczas wykonywania wielu czynności, często jest elementem procesu technologicznego. W przypadku wystąpienia zakłóceń procesu technologicznego może następować przypadkowe i nie w pełni kontrolowane rozprzestrzenianie się płomieni. Płomień może być przyczyną zapalenia odzieży, rękawic i obuwia i związanych z tym poparzeń. Jest on również źródłem ciepła konwekcyjnego i powoduje podwyższenie temperatury otoczenia.
- Promieniowanie podczerwone - to dominujący czynnik niebezpieczny powszechnie występujący na wielu gorących stanowiskach pracy, często jako skutek uboczny procesów technologicznych, między innymi w hutnictwie i przemyśle metalowym.
Promieniowanie podczerwone dzieli się na trzy zakresy zależnie od długości fali:
Ir-a - podczerwień bliska: 780 - 1400 nm
Ir-b - podczerwień średnia: 1400 - 3000 nm
Ir-c - podczerwień daleka: 3000 nm - 1 mm.
Promieniowanie podczerwone może wywoływać wzrost temperatury tkanki, w wyniku czego powstaje rumień cieplny. Przy długotrwałej ekspozycji i dużym natężeniu napromienienia może następować przegrzanie skóry lub oparzenia.
Największą zdolnością wnikania w skórę charakteryzuje się podczerwień bliska ir-a.
- Promieniowanie nadfioletowe (uv) - promieniowanie optyczne o długościach fali od kilku do 400 nm. Wyróżnia się trzy pasma tego promieniowania:
- uva 315-400 nm
- uvb 280-315 nm
- uvc 100-280 nm
Wzrost liczby pracowników narażonych na działanie promieniowania nadfioletowego wiąże się z coraz częstszym stosowaniem palników plazmowych i elektrycznych łuków spawalniczych. Najczęstszym objawem działania promieniowania nadfioletowego na skórę jest rumień skóry, a inne objawy to: złuszczanie się naskórka, oparzenie, wzrost pigmentacji, jak również zmiany przednowotworowe i nowotworowe [1].
- Rozpryski płynnego metalu, gorący żużel odpryski gorącego metalu - stanowią zagrożenie na wielu stanowiskach pracy, głównie w hutach i odlewniach. Pracownicy mogą być narażeni na działanie dużych ilości płynnego metalu: żelaza, aluminium, miedzi, stali, cynku, srebra i innych, zależnie od profilu działalności produkcyjnej. Poparzenia płynnym metalem bywają przyczyną poważnych, a nawet śmiertelnych wypadków [2].
- Ciepło kontaktowe - ten rodzaj zagrożenia dotyczy przede wszystkim rąk podczas wykonywania prac w kontakcie z gorącymi powierzchniami czy przedmiotami oraz stóp - podczas chodzenia po gorących powierzchniach. Temperatura kontaktu może wynosić nawet kilkaset stopni celsjusza.

Skutki działania czynników gorących na skórę człowieka- oparzenia
Oparzenia są uszkodzeniami skóry i leżących pod nią tkanek, a konsekwencje oparzeń zależą od wartości temperatury działającego czynnika, jego rodzaju i czasu działania. W zależności od ciężkości następstw i rozległości oparzeń, dzieli się je na trzy stopnie:
Oparzenia pierwszego stopnia - uszkodzeniu ulega jedynie naskórek lub zewnętrzna warstwa skóry. Objawy ograniczają się do zaczerwienienia skóry, miejsce oparzone jest obolałe, suche, nie występują pęcherze.
Oparzenia drugiego stopnia - dotyczy zarówno naskórka, jak i głębszych warstw skóry. Objawy: rumień skóry, ból, pęcherze, obrzęk, częściowa martwica naskórka.
Oparzenia trzeciego stopnia - zniszczeniu ulegają głębokie warstwy skóry wraz ze strukturami dodatkowymi, często uszkodzone są mięśnie, ścięgna i kości. Miejsce oparzenia są białe lub zwęglone, nie ma w nich czucia, gdyż końcówki nerwów zostały uszkodzone.