Samoocena zdrowia jest jednym z ważniejszych czynników decydujących o przejawianiu dbałości o zdrowie, wyrażonej podejmowaniem zachowań zdrowotnych. Styl życia i zachowania zdrowotne mają duży wpływ na stan zdrowia, w tym na ryzyko wystąpienia wielu chorób i umieralności.

W artykule zaprezentowano wstępne wyniki badań dotyczących samooceny zdrowia oraz dbałości o nie, przeprowadzonych  wśród aktywnych zawodowo mężczyzn. Badania kwestionariuszowe objęły 130 mężczyzn, z wykorzystaniem ankiety opracowanej na potrzeby projektu.Mężczyźni wysoko ocenili swoje zdrowie oraz dbałość o nie. Prawidłowo zdefiniowali te pojęcia, mieli dużą wiedzę na temat zdrowia i dbałości o nie. Jest to jednak tylko wiedza teoretyczna. Niezbędne jest zbadanie ich zachowań zdrowotnych.

Styl życia ma istotne znaczenie dla poprawy oraz utrzymania dobrego stanu zdrowia. Głównym celem artykułu jest przedstawienie wybranych elementów stylu życia (tj. samooceny stanu zdrowia, sposobu żywienia, palenia tytoniu, spożywania alkoholu, używania narkotyków i podejmowania aktywności fizycznej) mężczyzn zatrudnionych w budownictwie w zależności od wieku. Materiału do analizy dostarczyły wyniki badań, przeprowadzonych na przełomie 2014 i 2015 roku wśród600 mężczyzn zatrudnionych w budownictwie. Oceny stylu życia dokonano przy pomocy kwestionariusza opracowanego na potrzeby badania, a aktywności fizycznej z zastosowaniem Międzynarodowego Kwestionariusza Aktywności Fizycznej.

Wiek był czynnikiem, który różnicował w sposób istotny statystycznie niektóre elementy stylu życia badanych mężczyzn. Pracownicy 50+ istotnie gorzej oceniali swój stan zdrowia, popełniali najwięcej błędów żywieniowych, a także wypalali najwięcej papierosów dziennie. Najczęściej spożywali alkohol oraz w największych ilościach jednorazowo pracownicy 30-32 letni, natomiast wśród pracowników 20-22 letnich zaobserwowano najmniejszy odsetek osób sięgających po mocne alkohole, ale za to największy odsetek - używających narkotyki.

W artykule zaprezentowano wyniki badań ankietowych w wybranej grupie pracowników biurowych 111 instytucji, głównie samorządowych, z terenu województwa lubelskiego. Celem podjęcia badań było określenie sytuacji mogących zachęcić pracowników do zwiększenia swojej aktywności ruchowej. W artykule przedstawiono również rozwiązania  wspierające aktywność ruchową w miejscu pracy i poza nią. Analiza wyników badań pozwoliła wyodrębnić dominujące czynniki, które zdaniem badanych wpłynęłyby na zmianę stylu życia z biernego na bardziej aktywny. Należą do nich: większa ilość czasu wolnego, otrzymywanie karnetów od pracodawcy oraz obniżenie opłat za korzystanie z obiektów sportowych. Informacje te mogą stanowić podstawę do podejmowania kompleksowych działań prewencyjnych i edukacyjnych w zakładach pracy.

W artykule podjęto kontynuację tematyki poruszonej we wcześniejszej publikacji („BP” nr 3/2014) dotyczącej profilaktyki dolegliwości mięśniowo-szkieletowych w zakresie prowadzonych w miejscu pracy działań promujących aktywność fizyczną. Omówiono korzyści wynikające z podejmowania aktywności fizycznej, doniesienia dotyczące wysiłku fizycznego w pracy zawodowej oraz wskazówki i zalecenia dotyczące podejmowania takiej aktywności. Szczególną uwagę zwrócono na stronę praktyczną – możliwą do podejmowania na poziomie indywidualnym. W tym celu przedstawiono tygodniowy plan treningowy oraz przykłady prostych ćwiczeń fizycznych możliwych do wykonania w miejscu pracy.

W niniejszym artykule opisano problem dolegliwości mięśniowo-szkieletowych związanych z wykonywaną pracą oraz przedstawiono zalecenia dotyczące profilaktyki tych dolegliwości w zakresie aktywności fizycznej. Zaprezentowano również programy promujące aktywność fizyczną w miejscu pracy oraz omówiono ich skuteczność.

Warunki pracy są czynnikiem istotnie warunkującym jakość życia pracowników oraz wpływającym na ich stan zdrowia. W Polsce badanie warunków pracy na poziomie krajowym jest badaniem obiektywnym – opiera się na wynikach pomiarów wybranych czynników szkodliwych i uciążliwych w zakładach pracy. W celu poprawy warunków pracy oraz kształtowania środowiska pracy zgodnie z potrzebami pracowników celowe jest równoległe przeprowadzanie badań wykorzystujących subiektywne oceny środowiska pracy. Artykuł ma za zadanie zaprezentować czytelnikom badania warunków pracy uwzględniające subiektywne oceny środowiska pracy w Unii Europejskiej i wybranych krajach świata.

W nawiązaniu do opisanej we wcześniejszej publikacji („BP” nr 6) promocji zdrowia w miejscu pracy, w artykule omówiono przykłady dobrych praktyk promocji zdrowego stylu życia w polskich oraz zagranicznych zakładach pracy. Zwrócono uwagę na skuteczność oraz potrzebę tworzenia programów promocji zdrowia w miejscu pracy. Na podstawie przeglądu literatury wyróżniono kilka najważniejszych inicjatyw w tym zakresie dotyczących: aktywności ruchowej, badań profilaktycznych, diety, palenia tytoniu, redukcji stresu, pakietów socjalnych i warunków pracy.

Niniejszy artykuł dotyczy pojęcia koncepcji zdrowia w miejscu pracy. Przedstawiono powiązanie stanu zdrowia pracowników z kosztami ponoszonymi przez pracodawców z tytułu absencji chorobowych pracowników. Wskazano również na czynniki motywujące pracodawców do wdrażania inicjatyw promujących zdrowie w miejscu pracy. Na przykładzie wyników badań przedstawiono związek działań organizacyjnych promujących zdrowie w miejscu pracy z takimi aspektami jak: satysfakcja z wykonywanej pracy, wzrost poziomu moralności i lojalności pracowników, dostosowanie przepisów bhp do standardów międzynarodowych oraz wzrost produkcji i wskaźników produktywności. W artykule zaprezentowano także polskie instytucje, programy i działania motywujące pracodawców do wdrażania koncepcji zdrowia w miejscu pracy.

Systematyczny wzrost udziału w populacji ogólnej osób po 50. roku życia skłania do podejmowania różnorodnych działań, mających na celu zminimalizowanie skutków nieuchronnego procesu starzenia się siły roboczej. Jednym z nich jest „zarządzanie wiekiem”, polegające na realizacji działań, które pozwalają na bardziej racjonalne wykorzystanie zasobów ludzkich w przedsiębiorstwach, dzięki uwzględnianiu potrzeb i możliwości pracowników w różnym wieku. Są to m.in. działania z zakresu rekrutacji, ochrony zdrowia, warunków i organizacji pracy.

Zatrudnienie i warunki pracy są jednymi z wielu uwarunkowań zdrowia człowieka. W środowisku pracy istnieją różne czynniki (fizyczne, psychospołeczne), mogące przyczyniać się do występowania, bądź nasilania wielu dolegliwości. Zwykle jednak współwystępowanie wielu czynników (zarówno tych w miejscu pracy, jak i poza nim) powoduje powstanie trwałych schorzeń. Dlatego też dbałość o zdrowie pracowników nie powinna ograniczać się jedynie do przestrzegania przez nich przepisów bhp, ale wyrażać się również w samodzielnych działaniach na rzecz swojego zdrowia i samopoczucia. Najważniejszym czynnikiem determinującym zdrowie człowieka jest jego styl życia, na który składają się przede wszystkim: sposób żywienia, aktywność fizyczna, radzenie sobie ze stresem, sen oraz unikanie substancji psychoaktywnych.

W artykule podjęto próbę holistycznego spojrzenia na problem zaburzeń mięśniowo-szkieletowych. Obecnie przypuszcza się, że wiele czynników może mieć wpływ na schorzenia w obrębie tego układu. Największe jednak ryzyko stwarzają czynniki psychospołeczne pracy. W związku z tym, opracowano zalecenia dotyczące organizacji środowiska psychospołecznego pracy w kontekście profilaktyki dolegliwości mięśniowo-szkieletowych.

W artykule zaprezentowano dane wskazujące na to, że długi czas pracy stanowi zagrożenie dla wydajności i zdrowia psychicznego pracowników, a także istotnie pogarsza jakość ich życia. Zmęczenie wywołane zbyt długim czasem pracy zwiększa ryzyko wypadków przez upośledzenie takich sprawności psychofizycznych, jak umiejętność koncentracji i podzielność uwagi, przetwarzanie informacji, w tym podejmowanie szybkich decyzji. Osoby pracujące więcej niż 8 godzin dziennie w dłuższym okresie skarżą się na stres, depresję i lęk. Mają ponadto trudności w pogodzeniu obowiązków zawodowych z rodzinnymi, zachowaniem dobrych relacji społecznych, często nadużywają alkoholu, substancji pobudzających, mają skłonności do przybierania na wadze, unikają aktywności fizycznej. Zwiększenie zakresu kontroli pracowników nad czasem swojej pracy byłoby być może szansą ograniczenia tych negatywnych skutków bez konieczności istotnego skracania czasu pracy.