Odzież ostrzegawcza

BHP dla szkół - Odzież ostrzegawcza

ODZIEŻ OSTRZEGAWCZA DO ZASTOSOWAŃ POZAZAWODOWYCH

Przeznaczenie

Odzież o wysokich parametrach widzialności, przeznaczona jest do stosowania zarówno przez dorosłych jak i dzieci. Ma ona za zadanie wizualne sygnalizowanie obecności jej użytkownika o każdej porze dnia oraz w ciemności przy oświetleniu światłami pojazdu, światłem latarek lub reflektorów, a także przy oświetleniu światłami ulicznymi na drogach miejskich.
Podczas poruszania się po nie oświetlonych lub niedostatecznie oświetlonych drogach piesi użytkownicy dróg  narażeni są na ryzyko potrącenia przez szybko poruszające się pojazdy.  Trzeba zdawać sobie sprawę, że widzialność poruszających się poboczem drogi pieszych użytkowników dróg jest bardzo ograniczona.
Ponieważ powszechnie stosowana odzież (szczególnie w okresie jesienno - zimowym) wykonywana jest najczęściej z materiałów o ciemnych barwach, charakteryzujących się małym współczynnikiem  luminancji świetlnej  - kierowcy szybko poruszających się pojazdów są w stanie dostrzec pieszego użytkownika drogi lub rowerzystę dopiero w tzw. „ostatniej chwili” na sekundę przed zdarzeniem lub nawet w momencie jego mijania.
Wymusza to często wykonywania gwałtownych manewrów, co stanowi ryzyko kolizji tak dla pieszego jak i kierowcy.


Dane statystyczne

Według danych statystycznych Komendy Głównej Policji na polskich drogach co drugi dzień ginie dziecko w wieku szkolnym (6-14 lat), a co trzeci dzień w wieku przedszkolnym (0-6 lat). Najczęściej ofiarami wypadków są dzieci w wieku od 7 do 9-lat poruszające się pieszo (uczniowie pierwszych klas szkół podstawowych).
Podczas roku szkolnego podejmują one codziennie ryzyko związane z poruszaniem się po słabo oświetlonych drogach. Problem ten dotyczy szczególnie regionów wiejskich, gdzie infrastruktura drogowa, taka jak oświetlenie, wydzielone chodniki jest niewystarczająca. Potwierdzeniem tego zjawiska jest ponura statystyka.

  • W 1998 r. zanotowano 22 700 wypadków najechania na pieszego. Ofiary śmiertelne wśród pieszych to 2 618 osób, (z czego wśród dzieci w wieku od 7 do 14 lat zanotowano 222 ofiar śmiertelnych).
  • W 1999 r. zanotowano 20 626 przypadków najechania na pieszego. Wynikiem tych zdarzeń była śmierć 2 446 osób, a rany odniosło 19 527 osób. W tym samym roku zanotowano 212 ofiar śmiertelnych wśród dzieci w wieku od 6 do 14 lat).
  • W 2000 roku zanotowano 20 428 wypadków najechania na pieszego, wynikiem tych zdarzeń była śmierć 2 226 osób, a rany odniosło 19 534 osoby. W 2000 roku 267 dzieci w wieku od 6 do 14 lat zginęło na polskich drogach, a 8 938 zostało rannych.


UWAGA: Wskaźnik ciężkości wypadków w obszarze niezabudowanym jest znacznie większy niż w obszarze zabudowanym.

Odzież ostrzegawcza przeznaczona dla dzieci

Na fotografiach przedstawiono przykłady rozwiązań odzieży ostrzegawczej dla dzieci. Odzież ta przeznaczona jest dla dzieci w wieku od 8 do 11 lat. Przy jej konstrukcji uwzględniono konieczność noszenia przez dzieci tornistrów oraz toreb. Rozmieszczenie pasów odblaskowych zapewnia dobrą widzialność dziecka w światłach reflektorów samochodowych, nawet po założeniu tornistra.  

 

                                A                                                        B
Rysunek Przykładowe rozwiązania odzieży ostrzegawczej dla dzieci,
       A - Kurtka wykonana z materiału odblaskowego oraz peleryna wyposażona w pasy odblaskowe
       B - Kurtka i kamizelka wykonane z materiałów florescencyjnych, wyposażone w pasy odblaskowe

Czym powinna charakteryzować się bezpieczna odzież ostrzegawcza

Wymagania dotyczące materiałów
Materiał tła odzieży powinien charakteryzować się odpowiednią barwą oraz współczynnikiem luminancji świetlnej. Obecnie na rynku dostępne są materiały tła w kolorze fluorescencyjnym żółtym oraz pomarańczowo-czerwonym.
Materiał odblaskowy, z którego wykonana jest odzież powinien charakteryzować się odpowiednimi właściwościami fotometrycznymi.

  

                    A                                     B                                      C
Rysunek Konstrukcja odzieży przeznaczonej dla dzieci w wieku szkolnym
A - kurtka ostrzegawcza, wodoochronna z kapturem, przeznaczona do stosowania w okresie jesienno - zimowym
B - kamizelka ostrzegawcza, przeznaczona do stosowania w okresie letnim
C - peleryna przeciwdeszczowa - przeznaczona do stosowania całorocznego

Wymagania dotyczące konstrukcji odzieży

  • Odzież ostrzegawcza powinna mieć określone powierzchnie materiałów tła i materiałów odblaskowych (patrz tabela 1).
  • Powierzchnia materiału tła może składać się z mniejszych powierzchni o barwach podanych w tabeli 2.
  • Materiał tła powinien być równomiernie rozłożony wokół tułowia, w taki sposób, aby minimalna jego szerokość nie była mniejsza niż 50 mm. Przerwa ciągłości tego obszaru (przeznaczona na zapięcie) nie powinna być większa niż 25 mm.
  • Materiał odblaskowy powinien być zastosowany w formie pasa o szerokości nie mniejszej niż 25 mm lub w formie logo (znaku drogowego: np. „uwaga szkoła”).

W przypadku, gdy odzież przeznaczona jest do stosowania przez dzieci w wieku szkolnym, materiał odblaskowy powinien być rozmieszony w taki sposób aby był widoczny po założeniu tornistra lub plecaka.

Tabela 1.

Minimalne powierzchnie materiału widzialnego

Wzrost h [cm] Powierzchnia materiału tła [m2] Powierzchnia materiału odblaskowego [m2]

h ≤ 104

0,14

0,06

h ≤ 121

0,18

0,07

h ≤ 140

0,24

0,08

h ≤ 158

0,32

0,09

h ≤ 178

0,36

0,09

h > 178

0,40

0,10

Tabela 2.

Współrzędne barwy odnoszące się do materiałów tła odzieży ostrzegawczej do użytku pozazawodowego

Barwa Współrzędna chromatyczności x Współrzędna chromatyczności y Minimalny współczynnik luminancji świetlnej βmin
Fluorescencyjna zielona

0,026
0,170
0,285
0,201

0,399
0,364
0,441
0,776

0,40

Fluorescencyjna żółto-zielona

0,201
0,285
0,356
0,387

0,776
0,441
0,494
0,610

0,50

Fluorescencyjna żółta

0,387
0,356
0,398
0,460

0,610
0,494
0,452
0,540

0,76

Fluorescencyjna żółto-pomarańczowa

0,460
0,427
0,494
0,545

0,540
0,493
0,426
0,454

0,60

Fluorescencyjna pomarańczowa

0,545
0,494
0,544
0,610

0,454
0,426
0,376
0,390

0,50

Fluorescencyjna pomarańczowo-czerwona

0,610
0,544
0,579
0,655

0,390
0,376
0,341
0,345

0,40

Fluorescencyjna czerwona

0,655
0,579
0,606
0,690

0,345
0,341
0,314
0,310

0,25

Fluorescencyjna różowa

0,655
0,435
0,372
0,495

0,345
0,335
0,272
0,155

0,40

mgr inż. ADAM POŚCIK
mgr inż. KRZYSZTOF ŁĘŻAK
Centralny Instytut Ochrony Pracy

Odzież ostrzegawcza - wymagania i ocena materiałów

Praca wykonana w ramach programu wieloletniego (b. SPR-1) pn. „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy” dofinansowanego przez Komitet Badań Naukowych

Zagrożenia związane z uderzeniem, zgnieceniem lub potrąceniem pracownika przez przemieszczające się maszyny (suwnice, dźwigi, wózki widłowe, pojazdy samochodowe) należą do  najpoważniejszych, ze względu na ciężkość następstw. W związku z bardzo dużą masą oraz energią transportowanych przedmiotów lub poruszających się maszyn, brak jest możliwości zabezpieczenia pracowników przed skutkami wypadku.
Głównym sposobem ochrony jest zapobieganie niezamierzonemu kontaktowi, przez ograniczanie czasu przebywania pracownika w strefie niebezpiecznej lub wydzielenie stref bezpiecznych oraz dróg przemieszczania się.
Drugim sposobem zwiększenia bezpieczeństwa pracowników jest poprawa ich widzialności, przez zastosowanie odzieży ostrzegawczej. Odzież o wysokich parametrach widzialności może być przeznaczona również do stosowania pozazawodowego zarówno przez dorosłych jak i dzieci. Zadaniem tego typu odzieży jest wizualne sygnalizowanie obecności jej użytkownika o każdej porze dnia oraz w ciemności przy oświetleniu światłami pojazdu, światłem latarek lub reflektorów, a także przy oświetleniu światłami ulicznymi na drogach miejskich. Ponieważ powszechnie stosowana odzież (szczególnie w okresie jesienno-zimowym) wykonywana jest najczęściej z materiałów o ciemnych barwach, charakteryzujących się małym współczynnikiem  luminancji świetlnej – kierowcy szybko poruszających się pojazdów są w stanie dostrzec pieszego użytkownika drogi lub rowerzystę dopiero w tzw. „ostatniej chwili”, na sekundę przed zdarzeniem lub nawet w momencie jego mijania. Wymusza to często wykonywanie gwałtownych manewrów, co stanowi ryzyko kolizji tak dla pieszego jak i kierowcy.

Wymagania stawiane odzieży ostrzegawczej określone w normach europejskich
Odzież ostrzegawcza powinna być wyposażona w taśmy wykonane z materiału odblaskowego, zapewniającego widzialność w warunkach gorszego oświetlenia, np. w nocy a materiały tła powinny zapewniać widzialność w dzień.
Odzież ostrzegawcza do użytku zawodowego powinna być konstruowana z barwnego fluorescencyjnego materiału o wysokiej wyróżnialności. Współrzędne chromatyczności materiałów tła tej odzieży powinny mieścić się w jednym z obszarów podanych w tabeli 1., a współczynnik luminancji świetlnej nie może być mniejszy niż 0,76 w odniesieniu do  materiału o barwie żółtej, 0,40 – materiału o barwie pomarańczowo czerwonej lub 0,25 w odniesieniu do materiału o barwie czerwonej [1, 2, 3].

Tabela 1. WYMAGANIA DOTYCZĄCE BARWY MATERIAŁU TŁA ODZIEŻY OSTRZEGAWCZEJ DO UŻYTKU ZAWODOWEGO [1]

Barwa Współrzędne chromatyczności X Współrzędne chromatyczności Y Minimalna wartość współczynnika luminancji świetlnej βmin
fluorescencyjna żółta

0,387
0,356
0,389
0,460

0,610
0,494
0,452
0,540

0,76

fluorescencyjna pomarańczowo- czerwona

0,610
0,544
0,579
0,655

0,390
0,376
0,341
0,344

0,40

Fluorescencyjna czerwona

0,655
0,579
0,606
0,690

0,344
0,341
0,314
0,310

0,25

Odzież ostrzegawcza do użytku pozazawodowego powinna mieć określone powierzchnie materiałów tła i materiałów odblaskowych (tabela 2.). Powierzchnia materiału tła może składać się z mniejszych powierzchni o barwach podanych w tabeli 3. Ponadto materiał tła powinien być równomiernie rozłożony wokół tułowia w taki sposób, aby minimalna jego szerokość nie była mniejsza niż 50 mm. Przerwa ciągłości tego obszaru (przeznaczona na zapięcie) nie powinna być większa niż 25 mm. W ubraniach posiadających rękawy (np. w kurtce) materiał odblaskowy powinien być zastosowany w formie dwóch pasów o szerokości co najmniej 25 mm, na zewnętrznej stronie ramienia lub wokół niego.

Tabela 2. [7]

Minimalne powierzchnie materiału widzialnego

Wzrost h [cm] Powierzchnia materiału tła [m2] Powierzchnia materiału odblaskowego [m2]

h ≤ 104

0,14

0,06

h ≤ 121

0,18

0,07

h ≤ 140

0,24

0,08

h ≤ 158

0,32

0,09

h ≤ 178

0,36

0,09

h > 178

0,40

0,10

Tabela 3. [7]

Współrzędne barwy odnoszące się do materiałów tła odzieży ostrzegawczej do użytku pozazawodowego

Barwa Współrzędna chromatyczności x Współrzędna chromatyczności y Minimalny współczynnik luminancji świetlnej βmin
Fluorescencyjna zielona

0,026
0,170
0,285
0,201

0,399
0,364
0,441
0,776

0,40

Fluorescencyjna żółto-zielona

0,201
0,285
0,356
0,387

0,776
0,441
0,494
0,610

0,50

Fluorescencyjna żółta

0,387
0,356
0,398
0,460

0,610
0,494
0,452
0,540

0,76

Fluorescencyjna żółto-pomarańczowa

0,460
0,427
0,494
0,545

0,540
0,493
0,426
0,454

0,60

Fluorescencyjna pomarańczowa

0,545
0,494
0,544
0,610

0,454
0,426
0,376
0,390

0,50

Fluorescencyjna pomarańczowo-czerwona

0,610
0,544
0,579
0,655

0,390
0,376
0,341
0,345

0,40

Fluorescencyjna czerwona

0,655
0,579
0,606
0,690

0,345
0,341
0,314
0,310

0,25

Fluorescencyjna różowa

0,655
0,435
0,372
0,495

0,345
0,335
0,272
0,155

0,40

Przykładowe rozwiązania odzieży ostrzegawczej do użytku pozazawodowego przedstawiono na fotografii. Odzież ta przeznaczona jest dla dzieci w wieku od 8 do 11 lat. Przy jej konstrukcji uwzględniono konieczność noszenia przez dzieci tornistrów oraz toreb. Rozmieszczenie pasów odblaskowych zapewnia dobrą widzialność dziecka w światłach reflektorów samochodowych, nawet po założeniu tornistra.

 

                               A                                                   B
Fot. Przykładowe rozwiązania odzieży ostrzegawczej dla dzieci: A – kurtka wykonana z materiału odblaskowego oraz peleryna wyposażona w pasy odblaskowe; B – kurtka i kamizelka wykonane z materiałów fluorescencyjnych, wyposażone w pasy odblaskowe

Instrumentalne metody
pomiaru barwy


Odczucie barwy przedmiotu zależy od zdolności absorbowania przez oko fal świetlnych o pewnej długości. Oko ludzkie wrażliwe jest na promieniowanie charakteryzujące się długością fali od 400 nm do 700 nm [4]. Wiadomo, że najlepiej postrzeganym zakresem fal dla oka jest zakres fal żółtozielonych (około 550 nm). Gdy oko jest zaadaptowane całkowicie do ciemności, zakres ten przesuwa się w stronę fal niebieskozielonych (około 500 nm).
Barwa jest jakościową cechą światła, na którą składają się dwa czynniki. Pierwszy związany jest z rodzajem barwnika, który odbija lub pochłania selektywnie światło. Drugi zależy od jakości powierzchni przedmiotu.

Widzenie barw przez oko ludzkie jest procesem złożonym. Składa się na nie wiele czynników, a wśród nich m.in.:

  • rodzaj padającego na przedmiot światła (iluminantu), charakteryzowanego przez krzywą spektralnego rozkładu energii
  • rodzaj przedmiotu opisanego za pomocą krzywej remisji
  • czułość receptorów zlokalizowanych w oku ludzkim.'

Przy pomiarze barwy reflektometry mierzą ilość światła odbitego w stosunku do ilości światła padającego na próbkę, w całym zakresie promieniowania widzialnego. Otrzymujemy w ten sposób krzywą remisji f(λ) = R, tj. zależność współczynnika odbicia R od długości fali. Krzywa ta umożliwia ilościowe scharakteryzowanie danej barwy. Zasadę działania reflektometru przedstawiono schematycznie na rysunku 1.


Rys. 1. Zasada działania reflektometru

W krańcowym przypadku dla idealnej bieli krzywa remisji jest linią prostą równoległą do osi długości fali, przechodzącą przez 100% remisji. Z kolei dla idealnej czerni krzywa ta jest linią prostą przechodzącą przez punkt 0% remisji. Krzywa remisji jest funkcją niezależną od stosowanego źródła światła, gdyż odzwierciedla tylko relacje między ilością światła padającego a ilością światła odbitego dla każdej długości fali. Odbita od barwnego przedmiotu wiązka światła, zgodnie z regułami przyjętymi przez Międzynarodową Komisję Oświetleniową CIE [5], może być wyrażona za pomocą składowych trójchromatycznych, oznaczonych dużymi literami X, Y, Z. Określają one udziały barw nierzeczywistych potrzebnych do odtworzenia danej barwy widmowej. Współrzędne te można policzyć za pomocą równań matematycznych, mierząc remisję badanej próbki i korzystając ze stabelaryzowanych wartości liczbowych właściwych dla danego iluminantu S(λ) oraz obserwatora standardowego x(λ), y(λ), z(λ).  W celu łatwiejszej interpretacji odcienia, jasności i nasycenia barwy składowe trójchromatyczne przekształcono we współrzędne barwy, przedstawione w układzie współrzędnych prostokątnych za pomocą trójkąta barw. Współrzędne barwy oblicza się ze wzorów: x = X/(X + Y + Z); y = Y(X + Y + Z). Wyrażają one jedynie odcień i nasycenie barwy. Trzecią wartością charakteryzującą barwę jest jasność. Określa ją współrzędna Y (składowa trójchromatyczna), zmieniająca się od 0 dla czerni do 100 dla bieli.
Współrzędne barwy mierzone różnymi aparatami mogą się nieznacznie różnić.

Otrzymywane wartości współrzędnych chromatyczności zależą od:

  • geometrii pomiaru reflektometru
  • zastosowanego źródła światła
  • parametrów analizatora optycznego (monochromatora) [6].

Najbardziej istotnym czynnikiem z punktu widzenia określania bezwzględnych współrzędnych barwy jest geometria pomiaru. Definiuje ona dokładnie kąt, pod jakim światło pada na próbkę oraz kąt odbicia wiązki, którą analizuje instrument. Zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 471:1997 [3] barwa powinna być mierzona według procedur określonych w publikacji Międzynarodowej Komisji Oświetleniowej CIE nr 15.2 [5], przy oświetleniu polichromatycznym iluminantem D65 i geometrią pomiaru 45/0 oraz 2- stopniowym obserwatorem normalnym.

Wyniki badań materiałów

W celu weryfikacji dostępnych na rynku materiałów tła odzieży ostrzegawczej przeprowadzono badania ich parametrów fotometrycznych – współrzędnych chromatyczności oraz współczynnika odblasku. Do wyznaczania współrzędnych chromatyczności materiałów tła przeznaczonych na odzież ostrzegawczą zastosowano reflektometr typ Mini Scan XE. Układ optyczny reflektometru pozwala na prowadzenie badań z zastosowaniem wiązki polichromatycznej oraz geometrii pomiaru 45/0.
Pomiary współrzędnych chromatyczności wykonano z zastosowaniem wzorców bieli oraz czerni. Jako wzorca czerni użyto materiału odniesienia o współczynniku odbicia mniejszym niż 0,04% [1]. Współczynnik odbicia wzorca czerni wyznaczono z zastosowaniem spektrofotometru Cary 5E, wyposażonego w przystawkę umożliwiającą pomiary odbicia promieniowania, o geometrii pomiaru d/8.  
Eksperyment przeprowadzono na wybranych próbkach materiałów tła o barwie fluorescencyjnej żółtej oraz fluorescencyjnej pomarańczowo-czerwonej, charakteryzujących się różną grubością oraz rodzajem splotów. W przypadku cienkich materiałów, o luźnych splotach zaobserwowano, że otrzymane wartości współrzędnych chromatyczności oraz współczynnika luminancji świetlnej zależą od liczby warstw mierzonej tkaniny. Na rysunku 2. zamieszczono przykładowe krzywe remisji uzyskane w odniesieniu do różnej liczby warstw tkaniny oznaczonej symbolem „test 1”, a w tabeli 4. zamieszczono obliczone wartości współczynników chromatyczności oraz współczynnika luminancji świetlnej dla tej tkaniny.  


Rys. 2. Krzywe remisji uzyskane w odniesieniu do różnej liczby warstw tkaniny – typ „test 1”

Tabela 4.

Wartości współrzędnych chromatyczności oraz współczynnika luminancji świetlnej obliczone w odniesieniu do różnej liczby warstw tkaniny - typ „TEST 1” (z zastosowaniem obserwatora standardowego 2-stopniowego i iluminantu D65)

Liczba warstw tkaniny Współrzędne chromatyczności X Współrzędne chromatyczności Y Współczynnik luminancji świetlnej βmin

1

0,368

0,549

0,843

2

0,375

0,553

1,051

4

0,380

0,553

1,170

8

0,382

0,553

1,206


Rys. 3. Współrzędne chromatyczności obliczone w odniesieniu do różnej liczby warstw tkaniny – typ „test 1”

Uzyskane dane wskazują, że ilość warstw mierzonej tkaniny ma istotny wpływ na uzyskane wyniki pomiarów współrzędnych chromatyczności. Wartości współrzędnych chromatyczności uzyskane w odniesieniu do 1 warstwy tkaniny nie mieszczą się w granicach określonych w normie PN-EN 471 [1] i PrPN 1150 [8]. Dopiero współrzędne chromatyczności uzyskane dla dwóch lub więcej warstw tkaniny mieszczą się w tych granicach (rys. 2). W odniesieniu do wszystkich próbek wartości współczynnika luminancji świetlnej były większe od określonych w normach PN-EN 471 i PrPN-EN 1150.
Ponieważ odzież ostrzegawcza wykonywana jest w większości przypadków z pojedynczych warstw tkaniny, przedstawiony powyżej przykład wskazuje na konieczność weryfikacji parametrów ochronnych tej odzieży. W przypadku odzieży ostrzegawczej do użytku zawodowego, zgodnie z obowiązującymi przepisami  wymagana jest certyfikacja na znak bezpieczeństwa. Wymóg ten nie obowiązuje w odniesieniu do odzieży ostrzegawczej do użytku pozazawodowego.
Jednak ze względu na bezpieczeństwo użytkowników, przed wprowadzeniem na rynek nowych modeli odzieży ostrzegawczej do użytku pozazawodowego, warto poddać je badaniom oraz certyfikacji na zgodność z normą PrPN-EN 1150.
Na poparcie tego stwierdzenia można przedstawić przerażającą statystykę wypadków drogowych, z której wynika, że w 2000 roku zanotowano 20428 wypadków najechania na pieszego. Wynikiem tych zdarzeń była śmierć 2226 osób, a rany odniosło 19534 osoby.

* * *
Materiały, które stosowane są obecnie do produkcji odzieży ostrzegawczej, tj. materiały odblaskowe, fluorescencyjne o odpowiednich barwach są w znacznym stopniu nieskuteczne. Pośrednim tego potwierdzeniem jest przedstawiona powyżej statystyka dotycząca  wypadków najechania na pieszego. Stan ten w znacznej mierze może poprawić stosowanie odzieży ostrzegawczej.
Jednak należy pamiętać, że odzież ta jest skuteczna jedynie wtedy, gdy spełnione są  wymagania fotometryczne dotyczące:
- widzialności materiałów tła, ich minimalnej powierzchni oraz rozmieszczenia
- odpowiedniej powierzchni i równomiernego rozmieszczenia materiałów odblaskowych.

Z przedstawionych powyżej powodów bardzo istotne jest podjęcie działań zmierzających do popularyzacji wytwarzania oraz stosowania bezpiecznej (zgodnej wymaganiami z normy PrPN-EN 1150) odzieży ostrzegawczej do użytku pozazawodowego.

Piśmiennictwo

  • [1] PN-EN 471:1997 Odzież ostrzegawcza o intensywnej widzialności
  • [2] Robakowski K., Łężak K. Odzież ostrzegawcza. Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego 4, 1994
  • [3] Robakowski K. Odzież ostrzegawcza, wymagania dotyczące materiałów i odzieży określone w normie EN 471. I Krajowe Sympozjum Kolorymetryczne „Współczesne problemy pomiarów barwy”, Łódź  1996
  • [4] Mielnik J. Psychofizyczne aspekty pomiaru barwy. I Krajowe Sympozjum Kolorymetryczne „Współczesne problemy pomiarów barwy”, Łódź 1996
  • [5] Colorimetry, publikacja CIE nr 15, 1971
  • [6] Pościk A., Kubacki Z., Owczarek G. Spektrofotometryczna analiza barwy wybranych ochron osobistych. Bezpieczeństwo Pracy, 2 (307) 1997
  • [7] PrPN-EN 1150 Odzież ochronna. Odzież o intensywnej widzialności do użytku pozazawodowego. Metody badań i wymagania pozazawodowego. Metody badań i wymagania
 
Zobacz także

 

Nowości prawne w zakresie BHP

zobacz