Opracowanie nowych metod oznaczania 9 szkodliwych substancji chemicznych dla potrzeb oceny środowiska pracy
Kierownik projektu:
dr inż. Anna Jeżewska / dr hab. Małgorzata Szewczyńska, prof. Instytutu
Streszczenie projektu:
Celem głównym zadania było opracowanie nowych metod oznaczania dla 9 szkodliwych substancji chemicznych obecnych w powietrzu środowiska pracy: (2 etap) 1-chloro-2,3-epoksypropanu, dinitrotoluenu i naftyloaminy; (2 etap) bicyclo[4,4,0]dekanu, fenylo(2-naftylo)aminy i rezorcynolu; (3 etap) 2,6-di-tertbutylo-4-metylofenolu; trichlorku fosforylu i kwasu benzoesowego.
Nowe metody oznaczania opracowano z uwzględnieniem aktualnych wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń dla tych substancji, ujętych w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1286 ze zm.).
Opracowane metody pozwalają na oznaczanie stężeń wszystkich wyżej wymienionych substancji w powietrzu środowiska pracy, w zakresie od 1/10 do 2 wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i spełniają wymagania, które precyzuje norma PN-EN 482:2021. Narażenie na stanowiskach pracy. Wymagania ogólne dotyczące charakterystyki procedur pomiarów czynników chemicznych.
Zadanie 1.SP.02. Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń w powietrzu na stanowiskach pracy
1 Etap
|
Substancja
|
Wartości dopuszczalnych stężeń ujęte w rozporządzeniu MRPiPS z dnia 12.06.2018 r. (ze zm.)
|
Wartości dopuszczalne zaproponowane przez Międzyresortową Komisję ds. NDS i NDN
|
1-Chloro-2,3-epoksypropan
|
1 (skóra)
|
|
Dinitrotoluen – mieszanina izomerów
|
0,33 (skóra)
|
|
Naftyloamina (1-naftyloamina i 2-naftyloamina)
|
0
|
2-naftyloamina i jej sole 0,003
|
2 Etap
|
Substancja
|
Wartości dopuszczalnych stężeń ujęte w rozporządzeniu MRPiPS z dnia 12.06.2018 r. (ze zm.)
|
NDS [mg/m3]
|
NDSCh [mg/m3]
|
Bicyclo[4,4,0]dekan
|
100
|
300
|
Fenylo(2-naftylo)amina
|
0,02
|
‒
|
Rezorcynol
|
45 (skóra)
|
90
|
3 Etap
|
Substancja
|
Zaproponowane przez Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych działający przy Międzyresortowej Komisji do spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy nowe wartości normatywów higienicznych
|
NDS [mg/m3]
|
NDSCh [mg/m3]
|
2,6-di-tertbutylo- -4-metylofenol
|
10
|
–
|
Trichlorek fosforylu
|
0,064
|
0,12
|
Kwas benzoesowy
|
0,5
|
1,5
|
Zadanie 1.SP.02. Parametry opracowanych metod
Lp.
|
Oznaczana substancja
|
NDS [mg/m3]
|
NDSCh
[mg/m3]
|
Sposób pobierania próbek powietrza/ przygotowanie próbki do analizy
|
Technika analityczna
|
Zakres krzywej wzorcowej
[mg/m3]
|
1.
|
1-Chloro-2,3-epoksypropan
|
1
|
–
|
rurki pochłaniające z węglem aktywnym/ desorpcja acetonem
|
GC/MS
|
0,1 – 2
|
2.
|
Dinitrotoluen – mieszanina izomerów
|
0,33
|
–
|
rurki pochłaniające z żelem krzemionkowym/ desorpcja metanolem
|
HPLC/DAD
|
0,033 – 0,66
|
3.
|
1-Naftyloamina oraz 2-naftyloamina i jej sole
|
0,003
|
–
|
filtry z włókna szklanego z naniesionym kwasem siarkowym(VI)/ odzysk metanolem po ekstrakcji do fazy stałej
|
HPLC/FLD
|
0,0003 – 0,006
|
4.
|
Bicyclo[4,4,0]- -dekan
|
100
|
|
rurki pochłaniające z węglem aktywnym/ desorpcja roztworem acetonu w disiarczku węgla
|
GC/FID
|
5–200
|
5.
|
Fenylo(2-naftylo)- amina
|
0,02
|
|
filtr celulozowy/ odzysk metanolem
|
HPLC/FLD
|
0,002 – 0,04
|
6.
|
Rezorcynol
|
45
|
|
filtr celulozowy/ odzysk wodnym roztworem metanolu
|
HPLC/DAD
|
4,5 – 90
|
7.
|
2,6-di-tertbutylo-4-metylofenol
|
10
|
–
|
filtr z włókna szklanego i rurka pochłaniająca zawierające dwie warstwy sorbentu XAD-7 /desorpcja roztworem NN-dimetylo-formamidu w metanolu
|
GC-FID
|
1 – 20
|
8.
|
Trichlorek fosforylu
|
0,064
|
0,12
|
filtr kwarcowy pokryty węglanem(IV) sodu/ desorpcja wodą dejonizowaną
|
IC z detekcją kondukto-metryczną
|
0,004 ÷ 0,160 (NDS)
0,048 ÷ 1,92
(NDSCh)
|
9.
|
Kwas benzoesowy
|
0,5
|
1,5
|
filtr z włókna szklanego pokryty węglanem(IV) sodu/desorpcja wodnym roztworem metanolu
|
HPLC/DAD
|
0,05 – 1
|
GC/FID – chromatograf gazowy z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym
HPLC/DAD – chromatograf cieczowy z detektorem diodowym
HPLC/FLD – chromatograf cieczowy z detektorem fluorescencyjnym
IC – chromatografia jonowa
W wyniku realizacji zadania powstało 9 projektów norm, które po ustanowieniu przez Polski Komitet Normalizacyjny staną się Polskimi Normami z zakresu Ochrona czystości powietrza/powietrze na stanowiskach pracy.
Wyniki zadania przedstawiono w 9 publikacjach naukowych oraz zaprezentowano na 4 konferencjach krajowych.
Jednostka:
Pracownia Zagrożeń Chemicznych
Okres realizacji:
01.01.2020
– 31.12.2022