Uczenie się przez całe życie ww warunkach „zielonej” i cyfrowej transformacji

Uczenie się przez całe życie warunkiem powodzenia „zielonej” i cyfrowej transformacji w środowisku pracy

 

Tłum. i oprac.: Małgorzata Pilewicz, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
Źródło: Uczenie się przez całe życie warunkiem powodzenia „zielonej” i cyfrowej transformacji w środowisku pracy,
Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka, 2022, 3, s. 7

 

Podczas majowego szczytu społecznego, który odbył się w 2021 r. w Porto, unijni przywódcy przyjęli cele wyznaczone w Europejskim filarze praw socjalnych, które powinny zostać osiągnięte do 2030 r. Jednym z nich jest doprowadzenie do sytuacji, w której rocznie 60% wszystkich dorosłych obywateli państw członkowskich będzie uczestniczyć w różnego rodzaju szkoleniach po zakończeniu edukacji formalnej. Realizacja tego celu ma spowodować trwałe ożywienie gospodarcze po pandemii COVID-19 oraz usprawnić transformację cyfrową i ekologiczną. W grudniu ubiegłego roku Komisja Europejska przedstawiła propozycje dotyczące indywidualnych kont uczenia się i mikropoświadczeń, aby ułatwić urzeczywistnienie idei uczenia się przez całe życie (ang. lifelong learning – w skrócie LLL), warunkującej właściwe funkcjonowanie w otaczającym świecie, zwłaszcza na rynku pracy.

 

Według definicji sformułowanej przez Komisję Europejską jeszcze w 2001 r. uczenie się przez całe życie oznacza wszelką aktywność edukacyjną podejmowaną przez całe życie w celu poprawy wiedzy, umiejętności i kompetencji z perspektywy osobistej, obywatelskiej, społecznej i/lub związanej z zatrudnieniem . Dla unijnych przywódców jednym z priorytetów stało się właśnie wdrożenie prawa obywateli Europy – bez względu na miejsce ich zamieszkania – do permanentnej edukacji. Jest to o tyle ważne, że starzenie się i kurczenie populacji europejskiej w połączeniu z szybkimi zmianami, jakie dokonują się obecnie w każdej dziedzinie życia (również w związku z pandemią COVID- 19), powoduje na rynku pracy deficyt pracowników z umiejętnościami pożądanymi w poszczególnych regionach bądź sektorach gospodarki. Tymczasem europejskie firmy pilnie potrzebują wykwalifikowanej kadry do opanowania ekologicznej i cyfrowej transformacji, a sami ludzie – odpowiedniej edukacji, aby móc zawodowo (i nie tylko) funkcjonować w dzisiejszych realiach. Wypełnienie tej luki wymaga oczywiście inwestycji – publicznych i prywatnych.

 

Rys. Odsetek osób dorosłych (w Polsce i w Unii Europejskiej: UE-27 – w latach 2013-2019, UE-28 – w 2022 r.) uczestniczących w edukacji i szkoleniach.

Oprac. na podst. danych Eurostatu
(https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/
product/view/TRNG_LFSE_01
, stan na 18.10.2021)

 

Najlepszą inwestycją w naszą przyszłość jest inwestycja w ludzi. Umiejętności i edukacja napędzają konkurencyjność i innowacyjność Europy, ale Europa nie jest jeszcze w pełni gotowa. Gwarantuję, że wykorzystamy wszystkie narzędzia i środki, które mamy do dyspozycji, aby przywrócić tę równowagę – stwierdziła Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej. Zgodnie z tą obietnicą KE podjęła działania na rzecz poprawy uczenia się przez całe życie, bo – jak się okazuje – zbyt mało osób dorosłych uczestniczy w regularnych zajęciach edukacyjnych po zakończeniu obowiązkowego kształcenia i po wstępnym przeszkoleniu. Dotyczy to również Polski – jak wynika z danych Eurostatu, odsetek dorosłych Polaków uczestniczących w różnych formach kształcenia od lat utrzymuje się na niższym poziomie niż średnia dla krajów UE (zob. rys.). Powodami są niedobór środków finansowych i czasu oraz brak świadomości korzyści płynących z podwyższania własnych kwalifikacji. Obecnie w przypadku 90% miejsc pracy i w niemal każdym sektorze gospodarki od pracowników wymaga się określonych umiejętności cyfrowych, podczas gdy w 2019 r. takimi umiejętnościami na poziomie podstawowym legitymowało się zaledwie 56% dorosłych.

 

Właśnie dlatego KE wystąpiła z wnioskiem o to, aby każdemu obywatelowi Unii – niezależnie od tego, czy jest obecnie zatrudniony, czy nie – w ciągu całego życia zapewnić możliwości szkoleniowe dostosowane do jego indywidualnych potrzeb. Wymaga to rozwiązania głównych problemów – związanych z motywacją, czasem i finansowaniem – z którymi borykają się osoby myślące o doskonaleniu zawodowym. Komisja zaproponowała m.in. wprowadzenie przez państwa członkowskie indywidualnych kont edukacyjnych (ang. indywidual learning accounts) dla swych obywateli (dzięki temu wszystkie informacje na temat kompetencji danego pracownika byłyby gromadzone w jednym miejscu, niezależnym od miejsca pracy) oraz wdrożenie europejskiego standardu mikropoświadczeń (ang. micro-credentials), potwierdzających efekty uczenia się.


Państwa członkowskie wraz z partnerami społecznymi powinny więc:

  • stworzyć indywidualne (wirtualne) konta edukacyjne i zapewnić wszystkim dorosłym w wieku produkcyjnym równe prawo do szkoleń;
  • przygotować i udostępnić (w formie elektronicznej) wykaz szkoleń o gwarantowanej jakości, kluczowych z punktu widzenia rynku pracy, które będą się kwalifikować do finansowania w ramach indywidualnych rachunków szkoleniowych;
  • zapewnić poradnictwo zawodowe oraz możliwość walidacji nabytych umiejętności i skorzystania z płatnego urlopu szkoleniowego. Potwierdzeniem efektów uczenia się po krótkim profesjonalnym kursie lub szkoleniu miałyby być mikropoświadczenia, obowiązujące we wszystkich instytucjach, przedsiębiorstwach, sektorach i krajach. W tym celu państwa unijne muszą uzgodnić: jasną definicję mikropoświadczeń, standardowe elementy ich opisu oraz zasady ich projektowania i wydawania.
 
0
0
0
0
9
2
7
9