W badaniu kwestionariuszowym odbiorców ŚOI i masek medycznych respondenci (N = 54) reprezentowali podmioty gospodarcze ze wszystkich województw w Polsce, zatrudniające co najmniej 10 osób.

W celu uzyskania informacji od odbiorców dokonujących znacznych zakupów z każdego województwa w badaniu uczestniczyła co najmniej 1 firma zatrudniająca powyżej 50 osób.

Wśród ankietowanych odbiorców ŚOI i masek medycznych przeważającą grupę (67%) stanowiły firmy zatrudniające do 49 osób. Ankietowani reprezentowali zarówno przedsiębiorstwa prywatne, jak i sektor publiczny.

Na pytanie dotyczące tego, kto odpowiada za zakupy ŚOI w firmie, jedynie 13% ankietowanych odbiorców wskazało, że za zakupy odpowiadają specjaliści bhp. Najczęściej wskazywano, że są to inni pracownicy firmy.

Wykres 12. Odpowiedzialność za zakupy ŚOI dla firmy (N = 54);
możliwość wyboru 1 odpowiedzi
 

Podmioty zobowiązane do stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych[1], takie jak m.in. jednostki budżetowe, jednostki samorządu terytorialnego, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej czy uczelnie publiczne, decydując się na zakup ŚOI czy masek medycznych, są zobligowane do wyboru i przeprowadzenia procedury zakupu w ściśle określony sposób. Przy wymogu przeprowadzenia przetargu na zakup ŚOI w tego rodzaju jednostkach (których przedstawiciele udzielali w badaniu wywiadów pogłębionych) powoływana jest komisja, w skład której wchodzą również specjaliści z poszczególnych dziedzin, znający specyfikę danego stanowiska pracy i wymaganych na nim środków ochrony. Członkami komisji są także osoby niezajmujące się kwestiami bezpieczeństwa pracy lub nie znające specyfiki pracy na danym stanowisku, odpowiadają one jednak za przeprowadzenie procedury zakupu zgodnie z wymogami prawnymi. Być może to częściowo wyjaśnia ww. wyniki badania ankietowego.

Wybór asortymentu na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych wymaga określenia odpowiednich parametrów, jakie są brane pod uwagę przy wyborze dostawcy. Udzielający wywiadów pogłębionych - uczestniczący w takich procedurach - wymieniali w badaniu, że istotne znaczenie ma jakość produktu (spełnianie wymogów prawnych, posiadanie niezbędnych certyfikatów i atestów), terminy dostawy (oczywiście im krótsze, tym lepsze), ale także cena, przy czym to ona przeważnie stanowi kryterium przesądzające o wyborze. Procedury przetargowe uniemożliwiają wybór dostawcy (producenta/ dystrybutora) na podstawie dobrej współpracy z nim.

Z uwagi na specyfikę środków ochrony oczu i twarzy, głowy, słuchu oraz układu oddechowego badani odbiorcy ŚOI w przeważającej większości (67%) stosują w pierwszej kolejności środki ochrony indywidualnej. Jedynie co dziesiąty badany odbiorca w pierwszej kolejności stosuje środki ochrony zbiorowej (11%).

Wykres 13. Typ stosowanych środków ochrony przez badanych odbiorców ŚOI i masek medycznych
(N = 54); możliwość wyboru 1 odpowiedzi  

O podobnym trendzie mówili eksperci w wywiadach pogłębionych. Może to wynikać ze specyfiki wykonywanej w przedsiębiorstwach pracy, gdzie stosowanie środków ochrony zbiorowej może być niemożliwe.

Zdecydowana większość (91%) badanych odbiorców ŚOI wskazała na nabywanie przede wszystkim środków ochrony układu oddechowego, a niemal połowa (48%) środków ochrony oczu i twarzy.

Wykres 14. Wykorzystywanie przez badanych odbiorców kupowanych ŚOI i masek medycznych (N = 54); możliwość wyboru więcej niż 1 odpowiedzi

Z przeprowadzonych badań wynika, że oferta dostawców ŚOI odpowiada zapotrzebowaniu klientów. Wśród badanych dostawców ŚOI 76% posiadało w swojej ofercie środki ochrony układu oddechowego, a 69% - środki ochrony oczu i twarzy. Co druga badana firma oferowała środki ochrony głowy (51%) i słuchu (49%).

Wykres 15. Wykorzystywanie produkowanych/ dystrybuowanych środków ochrony oczu i twarzy, głowy, słuchu oraz układu oddechowego (N = 100); możliwość wyboru więcej niż 1 odpowiedzi
 

Odbiorcy ŚOI wskazywali, że na zapotrzebowanie na ten asortyment wpływa przede wszystkim obowiązek wynikający z przepisów (94% wskazań). Wymieniony czynnik był wskazywany jako kluczowy również przez ekspertów podczas wywiadów pogłębionych.

W przypadku masek medycznych najważniejszym powodem ich zakupu przez odbiorców wydają się być również wymogi prawne. Ankietowani odbiorcy masek medycznych kupowali je dla swoich pracowników przede wszystkim z powodu istniejącego obowiązku zakrywania twarzy i nosa. Jedynie 4% ankietowanych podmiotów zadeklarowało, że zakup masek medycznych dla pracowników nie wynikał z obowiązku zakrywania twarzy i nosa. Natomiast zakup masek medycznych dla klientów firm nie jest powszechną praktyką. Takich zakupów dokonuje mniej niż co dziesiąta (9%) badana firma.

Wykres 16. Decyzje zakupowe odbiorców masek medycznych (N = 54);
możliwość wyboru 1 odpowiedzi
 

Wykres 17. Sektor reprezentowany przez badanych odbiorców ŚOI i masek medycznych (N = 54);
możliwość wyboru 1 odpowiedzi  

Wśród badanych odbiorców ŚOI i masek medycznych najliczniej był reprezentowany sektor produkcyjny (48%) oraz sektor budowalny (35%).

Sektory, które są najliczniej reprezentowane wśród badanych odbiorców ŚOI i masek medycznych, są jednocześnie sektorami, do których w zdecydowanej większości kierują swoją ofertę dostawcy ŚOI. Jak wynika z przeprowadzonych badań, najwięcej (72%) badanych dostawców ŚOI posiada ofertę skierowaną do sektora produkcyjnego. Nieco mniej podmiotów (66%) - dla sektora budowlanego i sektora opieki zdrowotnej (58%).

Wykres 18. Sektor, do którego skierowana jest oferta produkcyjna/ dystrybucyjna dostawców środków ochrony oczu i twarzy, głowy, słuchu oraz układu oddechowego (N = 100);
możliwość wyboru więcej niż 1 odpowiedzi

Zdecydowana większość (80%) dostawców ŚOI oferuje swoje produkty odbiorcom zlokalizowanym na terenie całej Polski, a 33% kieruje swoją ofertę również do odbiorców zagranicznych.

Wykres 19. Lokalizacja odbiorców ŚOI, do których swoją ofertę kierują dostawcy (N = 100);
możliwość wyboru więcej niż 1 odpowiedzi

Dostawcy ŚOI najczęściej wskazywali, że do osiągania przez ich firmę największych dochodów ze sprzedaży przyczyniają się mikro i małe firmy (58% wskazań). Przychody uzyskiwane z zakupów dokonywanych przez osoby prywatne częściej były wskazywane przez badane firmy jako przynoszące najwyższe dochody ze sprzedaży niż zakupy dokonywane przez firmy zatrudniające powyżej 250 osób (odpowiednio 8% i 5% wskazań).

Wykres 20. Kategorie odbiorców generujących najwyższe przychody wśród badanych dostawców ŚOI
(N = 100); możliwość wyboru 1 odpowiedzi
 

Badani dostawcy masek medycznych najczęściej wskazywali, że ich firma notuje największy dochód ze sprzedaży masek medycznych dla sektora biznesowego (38% wskazań).

Wykres 21. Kategorie odbiorców generujących najwyższe przychody wśród badanych dostawców
masek medycznych (N = 50); możliwość wyboru 1 odpowiedzi