Dobre praktyki w zakresie higieny i kontroli zakażeń

STOSOWANIE DOBRYCH PRAKTYK W ZAKRESIE HIGIENY I KONTROLI ZAKAŻEŃ

 

Kluczową rolę w ograniczeniu rozprzestrzeniania się koronawirusa SARS- -CoV-2 odgrywa wdrożenie w przedsiębiorstwach dobrych praktyk w zakresie higieny i kontroli zakażeń [7]. Badania prowadzone przez zespół naukowców z Narodowego Instytutu Zdrowia w USA wskazują, że w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych przeżywalność wirusa SARS-CoV-2 w powietrzu wynosi co najmniej 3 godziny (czas badania wynosił maksymalnie 180 minut) [8]. Wirus pozostawał także aktywny biologicznie do 72 godzin na tworzywie sztucznym (polipropylen) i stali nierdzewnej, do 4 godzin na miedzi i do 24 godzin na wyrobach z papieru. Inne badania chińskich naukowców pokazały, że przeżywalność tego wirusa na powierzchniach użytkowych może wynosić nawet 7 dni. Zaobserwowano także, że wirus SARS-CoV-2 może przetrwać kilka godzin w kale i 3-4 dni w moczu [9]. Należy podkreślić, że choć główną formą rozprzestrzeniania się koronawirusa jest droga kropelkowa (kontakt bezpośredni z wydzielinami zainfekowanej osoby, kałem i moczem), to możliwe jest także zakażenie nim poprzez dotknięcie powierzchni lub przedmiotu, który był zanieczyszczony wydzielinami osoby zakażonej (kichanie, kaszel, mówienie), a następnie dotknięcie własnych ust, nosa lub ewentualnie oczu. Stąd tak ważne jest, aby zaktualizować plan higieny na stanowiskach pracy przed przystąpieniem do wykonywania czynności zwodowanych przez pracownika. Oznacza to wykonywanie codziennej, rutynowej dezynfekcji często dotykanych przez pracowników/klientów urządzeń i powierzchni użytkowych, takich jak telefony służbowe, lady, klamki, blaty robocze na stanowiskach, biurka, klawiatury, umywalki, toalety, dozowniki mydła i inne. Należy też zachęcać pracowników do dezynfekcji telefonów prywatnych, używanych w miejscu pracy.

 

Grafikę można pobrać z:
https://www.gov.pl/web/koronawirus/do-pobrania

W branży spożywczej zaleca się weryfikację tzw. dobrych praktyk higienicznych oraz procedur HACCP w celu wychwycenia ewentualnych luk lub możliwych dróg zanieczyszczeń. Do dezynfekcji pomieszczeń można używać także opraw bakteriobójczych z funkcją wymuszonego przepływu powietrza, w których stosuje się promieniowanie nadfioletowego z zakresu UVC (200-280 nm) [10]. Znaczące dla kontroli zakażeń, a zwłaszcza bezpieczeństwa żywności jest zwiększenie nadzoru nad przestrzeganiem zasad higieny przez pracowników. Bez wątpienia priorytetowe jest więc wyznaczenie miejsc, w których pracownicy/klienci mogą umyć ręce lub je zdezynfekować. Najlepiej, aby mydła i płyny odkażające były w opakowaniach niewymagających dotykania ich palcami, np. dozowniki uruchamiane naciskiem przedramienia lub łokcia, na podczerwień, bądź wyposażone w czujniki ruchu. Należy pamiętać, aby w widocznych miejscach porozmieszczać informacje przypominające pracownikom nie tylko o tym, jak skutecznie myć i dezynfekować ręce, ale również o podstawowych zasadach higieny (np. noszeniu maseczek i rękawiczek, w razie konieczności kichanie, kasłanie w chusteczkę higieniczną, a przy jej braku - w zgięcie łokciowe, unikanie dotykania oczu, ust, nosa), o dystansie społecznym oraz konieczności pozostania w domu w przypadku wystąpienia objawów infekcji dróg oddechowych.

Trzeba pamiętać także o tym, że wnętrza samochodów firmowych muszą być regularnie czyszczone i dezynfekowane. W firmach, w których wymagane jest stosowanie ubrań roboczych (uniformów, fartuchów itp.), zaleca się zorganizować regularne usługi pralnicze.

Do innych ważnych środków ograniczających rozprzestrzenianie się wirusa SARS-CoV-2 na stanowiskach pracy należy doskonalenie wentylacji. Regularne wietrzenie pomieszczeń poprawia higieniczną jakość powietrza przez redukcję ilości drobnych kropelek zawierających wirusa. Szczegółowe zasady postępowania z instalacjami wentylacyjnymi w pomieszczeniach podczas zagrożenia koronawirusem można znaleźć w Komunikacie nr 2, zamieszczonym na stronie www.ciop.pl. [11]

 

Szczególne środki ostrożności w przypadku zbiorowego zakwaterowania pracowników

 

Praca w niektórych branżach, takich jak budownictwo, rolnictwo, produkcja spożywcza czy też turystyka, zatrudnienie pracownika łączy się z zapewnieniem mu przez pracodawcę zakwaterowania. Biorąc pod uwagę obecne zagrożenie epidemiologiczne, idealnie byłoby zakwaterować pracowników w pobliżu zakładu pracy. W kwaterach powinny panować warunki pozwalające na stosowanie odpowiednich praktyk higienicznych i dystansowanie.

Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych w Niemczech zaleca, aby w takich przypadkach ustalić możliwie małe, stałe zespoły osób, które będą razem pracowały i mieszkały. Doradza się, aby każdemu z takich zespołów przypisać odrębne sanitariaty, kuchnie, pomieszczenia socjalne itp., aby uniknąć dodatkowych utrudnień związanych z korzystaniem z tych pomieszczeń na zmiany i koniecznością ich sprzątania. Należy przewidzieć po jednej osobie na pokój sypialny. Zakwaterowanie kilku osób w jednym pokoju dopuszcza się jedynie w przypadku, jeżeli są to partner/partnerka lub bliscy członkowie rodziny. W miejscu zakwaterowania pracodawca powinien wyznaczyć dodatkowe pomieszczenia do wczesnego odizolowania osób zarażonych. Kwatery pracownicze muszą być regularnie dezynfekowane, sprzątane i często wietrzone. Zaleca się wyposażenie pokojów socjalnych/kuchni w zmywarki, ponieważ dezynfekcja naczyń wymaga temperatury ponad 60 °C. Zaleca się także udostępnić pralki lub zorganizować regularne usługi pralnicze dla pracowników.

 

Środki organizacyjne ograniczające transmisję SARS-CoV-2

 

W celu ograniczenie rozprzestrzeniania się koronawirusa w miejscu pracy niezwykle istotne jest przygotowanie przez pracodawcę planu postępowania wobec pracowników zgłaszających dolegliwości charakterystyczne dla CO- VID-19. Szybka identyfikacja i izolacja potencjalnie zarażonych osób jest bowiem krytycznym krokiem w ochronie zdrowia pracowników, klientów, gości i innych osób w zakładzie pracy. Według najnowszych zaleceń polskiego Ministerstwa Zdrowia oraz EU-OSHA dla pracodawców w związku z koronawirusem SARS- -CoV-2, pracodawcy powinni zachęcać pracowników do samodzielnego monitorowania oznak i objawów COVID-19, z których najważniejsze to gorączka, kaszel i duszność. W przedsiębiorstwie powinna być możliwość zmierzenia temperatury bezdotykowym termometrem. Należy pamiętać, że:

-   Pracownikom wykazującym odpowiednie objawy należy nakazać bezzwłoczne opuszczenie terenu firmy lub pozostanie w domu. Transport pracownika powinien odbyć się samochodem prywatnym lub taksówką po wyposażeniu pracownika w maseczkę oraz rękawiczki jednorazowe.

-   Pracownika zgłaszającego występowanie objawów infekcji dróg oddechowych oraz chęć pozostania w domu nie wolno represjonować, ani też wymagać przedstawienia natychmiastowego zwolnienia lekarskiego z POZ (system opieki zdrowotnej może być przeciążony).

-   Wszelkie podjęte kroki mające na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się koronawirusa w miejscu pracy nie mogą nosić znamion dyskryminacji.

 

___________________________________

 

[7]  BMAS. Bundesministerium fur Arbeit und SozialesSARS-CoV-2-Arbeitsschutzstandard. 16.04.2020. [dostęp: 2020-04-21], https://www.bmas.de/SharedDocs/Downloads/DE/PDF-Schwerpunkte/sars-cov-2-arbeitsschutzstandard.html oraz Serwis Rzeczypospolitej Polskiej. Koronawirus informacje i zalecenia. [dostęp: 2020-05-10] https://www.gov.pl/web/koronawirus

[8]  van Doremalen N., Bushmaker T., Morris D.H. et al. Aerosol and Surface Stability of SARS- CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1. N Engl J Med 2020: NEJMc2004973.

[9]  Liu Y., Li T., Deng Y. et al. Stability of SARS-CoV-2 on environmental surfaces and in human excreta. doi: https://doi.org/10.1101/2020.05.07.20094805

[10]  Wolska A., Pawlak A. CIOP-PlB. Komunikat nr 3, 19 marca 2020 r. Zmniejszenie zagrożenia COVID-19 przez zastosowanie promieniowania ultrafioletowego. [dostęp: 2020-05-14], https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/89579/202003206928&Covid-PROMIENIOWANIE-UV-Komunikat-3.pdf.

[11]  CIOP-PIB. Komunikat nr 2. Zasady postępowania z instalacjami wentylacyjnymi w pomieszczeniach podczas zagrożenia koronawirusem. 19 marca 20204. [dostęp: 2020-05-19], https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/89578/202003206644&COVID-instalacje-wentylacyjne-Komunikat-2.pdf.