Źródło: https://dietetycy.org.pl/piramida-zywieniowa-2017-opisem/
Piramida Żywienia jest ilustracją przedstawiającą zalecany przez specjalistów sposób odżywiania. Na jednym obrazku streszcza najważniejsze zasady komponowania codziennego jadłospisu. W Polsce Piramida Żywienia jest publikowana przez Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) w Warszawie.
Piramida w swojej podstawie zawiera aktywności, która jest podstawą zdrowego stylu życia i warto zwiększać ich udział w swoim codziennym życiu. Czym wyższy szczebel piramidy – tym zalecana ilość żywności jest mniejsza.
U podstawy piramidy znajduje się aktywność fizyczna – rozumiana nie tylko jako typowy sport, ale także: chodzenie po schodach, spacer, nordic walking, etc. Według IŻŻ codziennie na aktywność fizyczną powinniśmy poświęcić przynajmniej 30-45 minut. Co ważne, także Naukowcy z Harvard School of Public Health (Harvardzka Szkoła Zdrowia Publicznego) u podstaw piramidy żywienia umieścili aktywność fizyczną oraz kontrolę masy ciała, które mają przybliżyć społeczeństwo do zdrowia.
Ogólnie rekomenduje się spożycie 4-5 posiłków w regularnych odstępach czasu. Jak łatwo zauważyć podstawą diety są warzywa i owoce – w praktyce powinny one stanowić aż połowę tego co jemy. Istotne są też proporcje, bo 3/4 powinny stanowić warzywa, mniej zaś owoce.
Na wyższym szczeblu znajdują się produkty zbożowe – co istotne: rekomenduje się spożycie produktów pełnoziarnistych, bo to one są zdrowszym wariantem.
Dalej pojawia się nabiał – np. 2 szklanki mleka, który można też zastąpić innym produktem mlecznym, takim jak jogurty naturalne, kefiry.
Dwa najwyższe szczeble to produkty, których często nadużywamy – mięsa. Warto, aby zamiast czerwonego mięsa, które powinniśmy jeść sporadycznie – pojawiały się w diecie nasiona roślin strączkowych, ryby, jaja, chude mięso. Ma to znaczenie szczególnie w unikaniu spożycia dużej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych.
Najwyżej znajdziemy tłuszcze. Warto zwrócić uwagę na to jakie tłuszcze wybieramy – raczej odradza się spożywanie dużej ilości tłuszczów zwierzęcych. Warto zastępować je tłuszczami roślinnymi – np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek.
- Wielcy nieobecni piramidy
Warto wspomnieć o tym, co warto eliminować z diety. Są to cukier, słodycze (które można zastąpić owocami) oraz sól (aby jedzenie było smaczne, można wykorzystać zioła). Nie warto pić alkoholu, natomiast należy pić wodę (ok. 1,5 litra dziennie).
Podstawowa wersja piramidy dla osób dorosłych różni się od wersji dla osób starszych oraz dzieci i młodzieży. Wynika to ze specyficznych potrzeb seniorów a także wyzwań okresu dorastania – także dla organizmu. Piramida żywieniowa dla osób w starszym wieku w swojej obowiązującej wersji została opublikowana w trakcie Kongresu Żywieniowego IŻŻ w 2018 roku. Zasady są zbieżne z piramidą ogólną – przy czym kluczowe w przypadku seniorów jest picie odpowiedniej ilości płynów, szczególnie wody. Piramida żywieniowa IŻŻ dla osób starszych przewiduje także suplementację witaminy D.
Piramida żywieniowa dla dzieci i młodzieży
Źródło: https://dietetycy.org.pl/piramida-zywienia-dzieci-i-mlodziezy/
Specjalne potrzeby okresu rozwoju organizmu dzieci i młodzieży (wiek 4-18 lat) sprawia, że posiadają one swoją odrębną wersję, pochodzącą z 2019 roku.