XIII Konferencja Forum Liderow Bezpiecznej Pracy - 2010

XIII Konferencja Forum Liderów Bezpiecznej Pracy - 2010


"
Nowe zagrożenia w środowisku pracy – czynniki psychospołeczne
25-26 października 2010 r., Katowice

 

Konferencja pt.: „Nowe zagrożenia w środowisku pracy – czynniki psychospołeczne” odbyła się w dniach 25-26 października 2010 r. w Katowicach. Tematyka nowych zagrożeń w środowisku pracy została szczegółowo omówiona przez przedstawicieli Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - PIB oraz Państwowej Inspekcji Pracy. Źródłem wiedzy na ten temat były wyniki europejskiego badania przedsiębiorstw na temat nowych i pojawiających się zagrożeń ESENER (European Survey of Enterprises on New and Emerging Risks) przeprowadzonego przez EU-OSHA, badania dotyczącego postrzegania oraz oceny zjawiska mobbingu i czynników organizacyjnych stanowiących jego źródło przez pracowników reprezentujących różne grupy zawodowe oraz ankietowego badania poziomu ryzyka mobbingu w wybranych grupach zawodowych przeprowadzone przez CIOP-PIB.

 

 

Ważnym głosem w dyskusji na ten temat była także prezentacja efektów działań Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie prewencji zagrożeń psychospołecznych w pracy. Program przeciwdziałania stresowi w środowisku pracy, zrealizowany przez Państwową Inspekcję Pracy w latach 2006-2009 był adresowany do pracowników i pracodawców różnych branż, a jego celem było dostarczenie wiedzy oraz identyfikacja przyczyn stresu w zakładzie i zastosowanie właściwych metod przeciwdziałania.

 

 

Wyniki przeprowadzonego w ramach programu badania ankietowego wykazały, że na 20% ocenionych stanowisk pracy panowały niekorzystne psychospołeczne warunki pracy, a na 40% - potencjalnie niekorzystne. Pracujemy coraz więcej i w coraz większym tempie, wykonywana praca jest coraz trudniejsza, a więc też kontakty z innymi ludźmi w pracy są coraz trudniejsze i bardziej wymagające. Ponadto sposób zarządzania i organizacji pracy w zakładach często utrudnia, zamiast ułatwiać, jej wykonywanie. Okazało się, że pracodawcy dobrze rozpoznają negatywny wpływ stresu zawodowego na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, ale nieco słabiej na funkcjonowanie samych pracowników. Najgorzej jednak rozpoznają przyczyny stresu. Pracodawcy uczestniczący w programie nie byliby w stanie dostrzec ok. 60% potencjalnych przyczyn stresu oraz ok. 50% jego negatywnych skutków także we własnym przedsiębiorstwie. Tylko nieliczni opracowują i wdrażają we własnych zakładach środki profilaktyczne.

Podsumowaniem wystąpień tematycznych była dyskusja na temat metod przeciwdziałania zagrożeniom psychospołecznym w polskich przedsiębiorstwach różnych sekcji działalności. Omawiano sposoby walki ze stresem w tak różnych przedsiębiorstwach, jak choćby KGHM Miedź Polska S.A., Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne MPK-Łódź czy ZOZ z Makowa Mazowieckiego.

 

 

 

Członkowie Forum Liderów Bezpiecznej Pracy uznali za ważne opracowanie poradnika zawierającego przykłady dobrych praktyk z zakresu przeciwdziałania stresowi w pracy. Przykłady działań, które są realizowane w reprezentowanych przez nich przedsiębiorstwach mogą stanowić cenne źródło inspiracji dla innych przedstawicieli przedsiębiorstw, dla których problem zagrożeń psychospołecznych jest wciąż trudny do rozwiązania i wymagający wsparcia ekspertów z zakresu bezpieczeństwa pracy. Zebranie przykładów dobrych praktyk oraz opracowanie takiego poradnika będzie jednym z celów działania Forum Liderów w 2011 roku.

 

Doskonalenie metod motywowania do bezpiecznych zachowań w pracy

 

Motywowanie do bezpiecznych zachowań jest jedną z metod promowania bezpieczeństwa pracy i podobnie jak inne działania z tego zakresu wymaga stałego podnoszenia poziomu wiedzy oraz doskonalenia umiejętności. Tylko wówczas będzie skutecznym orężem w walce z najczęstszą przyczyną wypadków przy pracy, jaką są nieprawidłowe zachowania pracowników. Członkowie Forum Liderów Bezpiecznej Pracy uczestniczący w konferencji mogli wziąć udział w warsztatach poświęconych motywowaniu do zachowań bezpiecznych w pracy przygotowanych i przeprowadzonych przez firmę Kirschstein & Partner. Warsztaty nie tylko pomogły poznać praktyczną stronę omawianego tematu, ale także umożliwiły uczestnikom konferencji wypracowanie nowych rozwiązań, które mogą być pomocne w kształtowaniu zdrowych i bezpiecznych warunków pracy.

 

 

 

 

Warsztaty dotyczyły praktycznego zastosowania dwóch metod motywowania do bezpiecznych zachowań, tj.: „Minuty dla bezpieczeństwa” oraz “Audytów zachowań”. Praca w małych grupach pozwoliła na praktyczne wykorzystanie wiedzy przekazanej podczas poprzedzającego warsztaty wykładu pt.: „Psychologiczne aspekty pracy nad bezpieczeństwem. Motywowanie do działania zgodnego z zasadami bezpieczeństwa”, a także doświadczeń wynikających z wykonywanej na co dzień pracy. Metoda „Minuty dla Bezpieczeństwa“ polega na prowadzeniu krótkich, moderowanych rozmów na temat bezpieczeństwa, przez bezpośredniego przełożonego z małą grupą jego pracowników. Rolą przełożonego jest zadawanie pytań - nie informuje on i nie szkoli, lecz oczekuje podania informacji od swoich pracowników, traktuje ich jako ekspertów od danej czynności. Pracownicy są aktywni, dyskutują, wymieniają informacje i doświadczenia, analizują zagrożenia i ich przyczyny, określają wspólnie zasady postępowania, które umożliwiają bezpieczne wykonanie pracy. Członkowie FL uczyli się m.in. efektywnego reagowania na łamanie zasad bezpieczeństwa pracy przez pracowników, tak aby doprowadziło to do zmiany zachowania pracownika.

Inną metodą motywowania do bezpiecznych zachowań są tzw. „Audyty zachowań”. Celem Audytów jest potwierdzenie wdrożenia zasad i optymalizacja słabych punktów procedur. Przełożeni średniego i wyższego szczebla idą „na miejsce”, obserwują czynność i prowadzą z pracownikiem rozmowę o jego pracy. Pracownicy jako miejscowi eksperci otrzymują szansę przedstawienia przełożonym swojej pracy i omówienia możliwych problemów i zagrożeń. Metoda ta oparta jest o zasadę partycypacji, ponieważ pracownik i przełożony wspólnie opracowują metody rozwiązań.

„Minuty dla bezpieczeństwa” i „Audyty zachowań” włączają w proces podnoszenia świadomości bezpieczeństwa wszystkich pracowników. Oba instrumenty będące przedmiotem warsztatów uzupełniają się wzajemnie.

           

Dobre praktyki nowych członków Forum Liderów

 

Niezbędnym elementem procesu doskonalenia metod promowania bezpieczeństwa pracy jest dzielenia się dobrymi praktykami i wymiana doświadczeń, która umożliwia znajdowanie takich metod i sposobów, które pozwalają na skuteczną poprawę jakości pracy i życia. Dlatego przedstawiciele dwóch przedsiębiorstw, z grupy nowo przyjętych do grona Forum Liderów – ABB Sp. z o.o. oraz Pilkington Automotive Poland Sp. z o.o., omówili przykłady działań, które miały na celu skuteczne promowanie bezpieczeństwa pracy oraz budowanie zdrowych i bezpiecznych warunków pracy w ich firmach. A oto kim są nowi Liderzy.

 

 

ABB to nowatorski koncern wyznaczający trendy w branży energetyki i automatyki, działający też na rzecz zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu. Obecnie firmy Grupy ABB działają w około 100 krajach i zatrudniają łącznie ponad 110 tys. osób. W Polsce Koncern ABB rozpoczął swoją działalność w 1990 roku i obecnie zatrudnia około 2400 osób. W swojej działalności produkcyjnej, projektowej oraz badawczo-rozwojowej firma kładzie nacisk na takie obszary jak: etyka, środowisko, działania na rzecz lokalnej społeczności oraz bezpieczeństwo pracy.

 

Firma ABB dąży do tego, aby zapewnić bezpieczne i zdrowe środowisko pracy we wszystkich lokalizacjach i we wszystkich zakładach, jakimi dysponuje i jakie działają w ramach firmy. Dąży również do podejmowania odpowiednich kroków w celu zapobiegania wypadkom i obrażeniom powstającym w trakcie wykonywania pracy, poprzez minimalizację lub eliminowanie w takim stopniu, w jakim jest to możliwe, przyczyn zagrożeń występujących w środowisku pracy. W związku z tym, na przestrzeni ostatniego roku w ABB Sp. z o.o. zostały podjęte liczne działania, mające na celu poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy. Na uwagę zasługuje bogata aktywność firmy na polu promowania bezpieczeństwa pracy wśród pracowników i ich rodzin oraz współpracowników i podwykonawców. Przykładem tego typu działań są kampanie bhp realizowane m.in. z wykorzystaniem wewnętrznej gazety „Flesz”, która dociera do każdego pracownika. W tym roku tematem takiej kampanii był zdrowy kręgosłup. W ramach kampanii organizowano spotkania z pracownikami pt. „Zdrowy kręgosłup – Jak radzić sobie z bólami kręgosłupa teoria i praktyka”, a wraz z gazetką „Flesz” wysłane zostały specjalnie przygotowane magnesy oraz załączona została krzyżówka. Przeprowadzono także kampanię dotyczącą utraty słuchu oraz kampanię na rzecz bhp z wykorzystaniem plakatów, na których pojawiły się hasła zgłoszone przez pracowników. Ciekawa wydaje się także inicjatywa wykorzystywania do przekazu informacji z zakresu bezpieczeństwa pracy elementów wizualnych. Zainstalowano tablice informacyjne dotyczące stosowanych środków ochrony indywidualnej i wymagań na stanowisku pracy, tablice do rozwiązywania problemów bhp, tablice bhp z informacjami dotyczącymi systemu zarządzania bezpieczeństwem, monitory ekranowe pokazujące statystyki wypadkowe, manekiny demonstrujące stosowane środki ochrony indywidualnej oraz potencjalne urazy, a także tablice informacyjne o liczbie dni bez wypadku, itp. Efektem prowadzonych działań było zmniejszenie wskaźnika liczby zwolnień przypadających na jeden wypadek) oraz  zmniejszenie liczby wypadków przy pracy rok do roku. W ostatnich latach nie było wypadków ciężkich ani śmiertelnych.

 

 

 

Pilkington Automotive to natomiast jeden z największych producentów szyb samochodowych na świecie, posiadający 33 fabryki w 27 krajach świata. Firma produkuje szkło i systemy przeszkleń głównie dla nowo produkowanych pojazdów renomowanych marek, ale także na rynek części zamiennych. Zaopatruje czołowych producentów samochodów osobowych, ciężarowych  oraz autobusów. Pilkington Automotive Poland w Sandomierzu powstał w1997 roku,  obecnie zatrudnia ponad 1000pracowników i produkuje 5,6 mln szyb rocznie. Wysoka jakość produktów potwierdzona jest wdrożonymi w zakładzie systemami zarządzania jakością: ISO 9002, QS 9000, ISO/TS 16949:2002. Przedsiębiorstwo przestrzega systemu zarządzania środowiskiem zgodnym z normą ISO 14001. W firmie obowiązuje systemowe podejście do tematu bezpieczeństwa pracy.  W skali całej Grupy funkcjonują systemy służące poprawie bezpieczeństwa pracy, takie jak: system obserwacji „STOP”, 5 Why Analisys (5 razy dlaczego), Top 3 Action, Kluczowe Bezpieczne Zachowania (Key Save Behavioral), System 4–ech Dróg (4 Ways) oraz HPS – High potential situation(Raportowanie sytuacji wysokiego ryzyka).

 

W ramach systemu STOP (Safety Training Observation Program) wszyscy przedstawiciele dozoru, od najniższego do najwyższego szczebla, prowadzą specjalny system obserwacji bezpieczeństwa pracy. Każdy z nich codziennie powinien prowadzić obserwacje pracy różnych pracowników i sporządzać raporty. Obserwacje prowadzone są dwutorowo: przez pracowników nadzoru i behapowców. Inspektorzy bhp kontrolują codziennie cały zakład i sprawdzają, czy nadzór zauważa nieprawidłowości, m.in. po to, by kierownicy na danym wydziale nie chcieli poprawiać statystyki przez przymykanie oczu na jakieś uchybienia. Dane zebrane podczas obserwacji wykorzystywane są m.in. do doboru ochron osobistych, narzędzi, na ich podstawie podejmuje się decyzje o przeprowadzeniu dodatkowych szkoleń. Metoda 5 why jest jedną z metod pozwalających na wykrywanie przyczyn problemów (lub defektów. Zadawanie kilku pytań „Dlaczego?” pozwala dojść do źródła zakłóceń, gruntownie zbadać ich przyczynę i skupić się na ich skutecznym rozwiązywaniu. Dzięki zadawaniu pytań „ Dlaczego?” problem staje się bardziej zrozumiały przez co podstawowa przyczyna jego powstania jest łatwiejsza do zidentyfikowania i wyeliminowania. Analiza 5 Why pozwala odpowiedzieć na pytania: Dlaczego powstał problem? Dlaczego go nie zauważyliśmy? Jak go rozwiązać?

 

Dobrymi praktykami z zakresu bezpieczeństwa pracy podzielili się także przedstawiciele Huty „Bankowa” Sp. z o.o. z Dąbrowy Górniczej (wyróżniona Złotą Kartą Lidera Bezpiecznej Pracy), jednak w ich przypadku nie była to klasyczna prezentacja, tylko zorganizowanie wizyty technicznej w przedsiębiorstwie. Umożliwiło to praktyczne spojrzenie na problem kształtowania bezpiecznych warunków pracy w przedsiębiorstwie przemysłu ciężkiego.

 

 

Działalność Huty Bankowa Sp. z o.o., która jest producentem wyrobów walcowanych i kuto-walcowanych, ukierunkowana jest na stałe zapewnienie jakości, zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko, zagwarantowanie bezpieczeństwa we wszystkich działaniach. Niezwykle ważnym elementem realizacji tego celu jest kompetentny, ciągle podnoszący swoje kwalifikacje personel angażujący się do ciągłych działań na rzecz ochrony środowiska i bhp. Stosowane w Hucie metody organizacji produkcji są oparte o nowe i bezpieczne rozwiązania techniczne, technologiczne i organizacyjne, uwzględniające również kontrolę i zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska, uwzględniające przestrzeganie obowiązujących norm i przepisów prawnych w zakresie jakości produkcji, ochrony środowiska i bezpieczeństwa pracy. W produkcji stosowane są wyłącznie sprawdzone metody wytwarzania, gwarantujące bezpieczną obsługę i optymalizujące zużycie surowców i mediów energetycznych.

Procesowi produkcji towarzyszy ciągłe monitorowanie procesów wytwarzania, warunków pracy i wpływu na środowisko. Ogromną wagę przykłada się do stosowania środków ochrony zbiorowej, zmniejszania emisji zanieczyszczeń ze spalania gazu ziemnego w procesach technologicznych, ograniczania ilości składowanych odpadów oraz ochrony wód powierzchniowych. W polityce przedsiębiorstwa niezwykle ważne jest także współdziałanie z dostawcami i klientami na rzecz stałego zapewnienia jakości wyrobów, a także z jednostkami zewnętrznymi w zakresie wdrażania bezpiecznych i przyjaznych środowisku technologii. Stałym elementem jest również promocja osiągnięć w zakresie jakości, ochrony środowiska i bezpieczeństwa pracy.

 

 

 

Gwarancją osiągania wysokiej jakości wyrobów, zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko oraz zapewnienia ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy jest utrzymanie zintegrowanych systemów zarządzania. Przeprowadzone przez CIOP-PIB audity kontrolne w pełni potwierdziły utrzymanie i doskonalenie przez Hutę Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy zgodnie z wymaganiami PN-N-18001:2004. Od grudnia 2009 roku w Hucie prowadzony jest stały monitoring dobrych praktyk bhp, działań skierowanych na rzecz wolontariatu pracowniczego oraz działań podjętych na rzecz mieszkańców miasta Dąbrowa Górnicza. Realizowane są także zadania wynikające z potrzeby zwiększenia zaangażowania pracowników i załóg pracowniczych na rzecz podniesienia ich wrażliwości na sprawy bezpieczeństwa pracy, m.in. poprzez ustalenie funkcji Lidera Bezpiecznej Pracy oraz zorganizowanie konkursu na najbezpieczniejszą brygadę roku. 

 

Konferencji towarzyszyła uroczystość wręczenia Kart Liderów Bezpiecznej Pracy.