Krajowe dane statystyczne |
Międzynarodowe dane statystyczne |
Definicje i interpretacja pojęć, obowiązki pracodawcy |
Zasady rejestrowania i analizowania wypadków przy pracy w przedsiębiorstwie |
Metody badania wypadków przy pracy |
Różnice w danych statystycznych rejestrowanych w bazach danych GUS, ZUS i PIP |
Narzędzie komputerowe wspomagające przewidywanie prawdopodobieństwa powstania wypadku przy pracy i jego ciężkości |
Porównanie liczby wypadków przy pracy w poszczególnych sekcjach działalności gospodarczych wykaże, że najwięcej wypadków przy pracy ma miejsce w przetwórstwie przemysłowym. W sekcji tej dochodzi do ponad 30% wszystkich wypadków przy pracy, jednak w dłuższym okresie czasu udział wypadków w sekcji przetwórstwa przemysłowego wśród wszystkich zarejestrowanych wypadków przy pracy wykazuje się wyraźną tendencją malejącą. W roku 2007 udział ten wynosił ponad 41%, podczas gdy w 2015 roku już tylko 32% (rys. 10).
Rys. 10. Udział wypadków przy pracy w sekcji przetwórstwa przemysłowego we wszystkich zarejestrowanych wypadkach przy pracy
opracowanie na podstawie danych GUS
Udział wypadków przy pracy w sekcji przetwórstwa przemysłowego we wszystkich zarejestrowanych wypadkach przy pracy maleje w wyniku wzrostu udziału wypadków przy pracy w sektorze usług. W okresie ostatnich dziesięciu lat odsetek wypadków przy pracy w przemyśle i budownictwie wśród wszystkich zarejestrowanych wypadków przy pracy zmalał, podczas gdy odsetek wypadków przy pracy w sektorze usług w tym samym okresie wyraźnie wzrósł (rys. 11).
Rys. 11. Udział wypadków przy pracy według sektorów gospodarki
opracowanie na podstawie danych GUS
W 2015 roku najwięcej, ponad 32% wszystkich zarejestrowanych wypadków przy pracy, miało miejsce w sekcji przetwórstwa przemysłowego. O ponad połowę mniej wypadków przy pracy miało miejsce w sekcji handlu i naprawy pojazdów (14%), a w sekcji opieka zdrowotna i pomoc społeczna około 1/3 tej liczby (11%). W kolejnych sekcjach działalności gospodarczej transportu, budownictwa i edukacji miało miejsce od 7% do 5% wypadków przy pracy. Pozostałe sekcje działalności miały mniej niż 5% wypadków przy pracy (rys. 12 i 13).
Rys. 12. Udział wypadków przy pracy według sekcji działalności gospodarczej w 2015 roku (dane wstępne)
opracowanie na podstawie danych GUS
Rys. 13. Liczba wypadków przy pracy według sekcji działalności gospodarczej w latach 2013-2015
(rok 2015 - dane wstępne)
opracowanie na podstawie danych GUS
Liczba ciężkich wypadków przy pracy
Podobnie jak w przypadku wypadków przy pracy ogółem, również najwięcej ciężkich wypadków przy pracy ma miejsce w sekcji przetwórstwa przemysłowego. Proporcja tego typu wypadków, we wszystkich zarejestrowanych ciężkich wypadkach przy pracy w dłuższym okresie wynosi około 40%, chociaż w latach 2009-2012 zmalała znacznie poniżej tego poziomu i wzrosła ponownie w ostatnich latach (rys. 14-16). W sumie w sektorze przemysłu (suma wypadków w sekcjach: Górnictwo i wydobywanie; Przetwórstwo przemysłowe; Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę; Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja) ma miejsce około połowy wszystkich ciężkich wypadków przy pracy, czyli o około 10% więcej niż w przypadku wypadków przy pracy ogółem (rys. 14).
Rys. 14. Udział ciężkich wypadków przy pracy według sektorów gospodarki
(rok 2015 - dane wstępne)
opracowanie na podstawie danych GUS
Rys. 15. Liczba ciężkich wypadków przy pracy według sekcji gospodarki (rok 2015 - dane wstępne)
opracowanie na podstawie danych GUS
W porównaniu do wypadków przy pracy ogółem, znacznie więcej ciężkich wypadków przy pracy ma miejsce w przetwórstwie przemysłowym. W 2015 roku niemal 42% wszystkich zarejestrowanych ciężkich wypadków przy pracy miało miejsce w sekcji przetwórstwa przemysłowego, w porównaniu do 32% dla wypadków przy pracy ogółem. Więcej ciężkich wypadków przy pracy, niż wypadków przy pracy ogółem, ma również miejsce w sekcji budownictwa (w 2015 roku 17%, w poprzednich latach nawet 22%, w porównaniu do niecałych 7% dla wypadków przy pracy ogółem), a także w takich sekcjach jak: transport i gospodarka magazynowa; rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo oraz dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami, rekultywacja (rys. 16).
Rys. 16. Udział ciężkich wypadków przy pracy według sekcji działalności gospodarczej w 2015 roku (dane wstępne)
opracowanie na podstawie danych GUS
Liczba śmiertelnych wypadków przy pracy
Rozkład liczb śmiertelnych wypadków przy pracy według poszczególnych rodzajów działalności gospodarczej różni się od rozkładów wypadków o innych skutkach. Bardziej nieprzewidywalny charakter śmiertelnych wypadków przy pracy powoduje, że częstość występowania tego typu wypadków w poszczególnych rodzajach działalności gospodarczych jest bardziej wyrównana. Podobnie jak w przypadku wypadków przy pracy ogółem, najwięcej śmiertelnych wypadków przy pracy ma miejsce w sekcji przetwórstwa przemysłowego. Jednak stosunek tego typu wypadków do wszystkich zarejestrowanych śmiertelnych wypadków przy pracy jest znacznie niższy i w długim okresie wynosi średnio nieznacznie ponad 19%. Znacznie częściej natomiast, w porównaniu do wypadków o innych skutkach, do śmiertelnych wypadków przy pracy dochodzi w takich sekcjach działalności jak: Budownictwo; Transport i gospodarka magazynowa; Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo; Górnictwo i wydobywanie; Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja; Handel i naprawa pojazdów samochodowych (rys. 17).
Nietypowy i trudny do przewidzenia charakter śmiertelnych wypadków przy pracy powoduje wysoką zmienność liczby i udziału tego typu wypadków w poszczególnych rodzajach działalności. I tak na przykład udział śmiertelnych wypadków przy pracy w sekcji przetwórstwa przemysłowego waha się od 15% wszystkich zarejestrowanych śmiertelnych wypadków przy pracy w 2009 roku do 26% w roku 2015; w sekcji handlu i naprawy pojazdów samochodowych od ponad 11% w 2008 roku do mniej niż 5% w roku 2015 (rys. 17).
Rys. 17. Liczba śmiertelnych wypadków przy pracy według sekcji gospodarki (rok 2015 - dane wstępne)
opracowanie na podstawie danych GUS
W sumie w sektorze przemysłu (suma wypadków w sekcjach: Górnictwo i wydobywanie; Przetwórstwo przemysłowe; Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę; Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja), w dłuższym okresie czasu, ma miejsce średnio około 30% wszystkich zarejestrowanych tego typu wypadków przy pracy. W roku 2015 tego typu wypadków było ponad 37% (rys. 18), co wynika z wysokich wahań liczby i udziału śmiertelnych wypadków przy pracy w poszczególnych rodzajach działalności gospodarczych (rys. 19).
Rys. 18. Udział śmiertelnych wypadków przy pracy według sekcji działalności gospodarczej w 2015 roku (dane wstępne)
opracowanie na podstawie danych GUS
Rys. 19. Udział śmiertelnych wypadków przy pracy według sektorów gospodarki (rok 2015 - dane wstępne)
opracowanie na podstawie danych GUS