CZYNNIK BIOLOGICZNY | GRUPA ZAGROŻENIA | DZIAŁANIE NA CZŁOWIEKA | PROFILAKTYKA |
WIRUSY | |||
Wirus cytomegalii (Cytomegalovirus hominis) | 2 | Mononukleoza z gorączką, postać rozsiana u osób z obniżoną odpornością; postać wrodzona: uszkodzenia płodu | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, ochrona pracownic w ciąży przed możliwym kontaktem z zarazkiem, oświata zdrowotna |
Wirus Epsteina i Barr (Herpesvirus Epstein-Barr) | 2 | Klasyczna mononukleoza, syndrom proliferacji limfocytów, syndrom Duncana, chłoniak Burkitta; rak jamy nosowo-gardłowej | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirus opryszczki pospolitej (typ 1 i 2) (Herpes simplex wirus HSV) | 2 | Opryszczka: pęcherzykowe zapalenia błon śluzowych jamy ustnej i narządów moczowo-płciowych, zapalenia skóry (wypryski i wysypki pęcherzykowe), zapalenie rogówki, zapalenie mózgu | Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja, bierna immunizacja immunoglobuliną |
Wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV) (Herpesviridae) | 2 | Ospa wietrzna, półpasiec | Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirus grypy (typ A, B i C) (Orthomyxoviridae) | 2 | Grypa, zapalenie płuc | Szczepienia ochronne, witaminizacja, izolacja grup wysokiego ryzyka (wcześniaki) |
Wirus Odry (Paramyxoviridae) | 2 | Odra (choroba wieku dziecięcego), możliwe powikłania: zapalenie uszu, płuc, mózgu | Szczepienia ochronne izolacja chorych |
Wirus zapalenia przyusznic (Paramyxoviridae) | 2 | Zapalenie przyusznic (mumps, choroba wieku dziecięcego i młodzieńczego), możliwe powikłania: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu, trzustki, jąder | Szczepienia ochronne, izolacja chorych |
Wirus Coxsackie (grupy A i B) (Picornaviridae) | 2 | Zapalenia układu oddechowego, angina, gorączki, zapalenia mózgu i opon mózgo-rdzeniowych, paraliż, zapalenie wątroby, stany zapalne skóry z wysypką, biegunka, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia (grupa B), pleurodynia (grupa B) | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirus zapalenia wątroby typu A (Picornaviridae) | 2 | Zapalenie wątroby typu A, zapalenie żołądka i jelit | Szczepienia ochronne, bierne uodparnianie ludzką immunoglobuliną, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, asenizacja kału i ścieków |
Rotawirus ludzki (Rotavirus hominis) (Reoviridae) | 2 | Zapalenie żołądka i jelit, biegunki (głownie u dzieci) | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirus różyczki (Rubivirus hominis) | 2 | Różyczka, zapalenie stawów, uszkodzenia płodu | Ochorny osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja, ochrona pracownic w ciąży od możliwego kontaktu z zarazkiem |
BAKTERIE | |||
Bordetella parapertussis/ pałeczka rzekomokrztuścowa | 2 | Krztusiec (postać łagodna) | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Bordetella pertussis/ pałeczka krztuśca | 2 | Krztusiec (koklusz), możliwe powikłania: zapalenie oskrzeli i płuc, encefalopatia; toksyczne – działanie toksyczne przez toksyny białkowe i endotoksynę (LPS) | Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Corynebacterium diphteriae/ maczugowiec błonicy | 2 | Błonica (angina błonicza, błonica przyranna, błonica narządów moczowo-płciowych i in.); toksyczne – egzotoksyna błonicza powodująca większość objawów chorobowych | Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, dezynfekcja i sterylizacja |
Haemophilus influenzae/ pałeczka influenzy | 2 | Zapalenie układu oddechowego, zatok, ucha, nagłośni, opon, tkanki łącznej | Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja |
Haemophilus spp. (H.parainfluenzae, H.aegyptius) | 2 | Zapalenie płuc, wsierdzia, spojówek, brazylijska gorączka purpurowa | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Shigella boydii/ pałeczka czerwonki | 2 | Czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką) | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna, utrzymanie czystości i higieny |
Shigella flexnerii/ pałeczka czerwonki | 2 | Czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką); toksyczne – enterotoksyny białkowe | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna, utrzymanie czystości i higieny |
Shigella sonnei/ pałeczka czerwonki | 2 | Czerwonka bakteryjna (zapalenie jelita grubego z krwawą biegunką) | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna, utrzymanie czystości i higieny |
Staphylococcus aureus/ gronkowiec złocisty | 2 | Zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica; alergizujące – alergia skórna | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, indywidualne autoszczepionki, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, kontrola produktów żywnościowych, oświata zdrowotna, opatrywanie ran, stosowanie utleniających mydeł zapobiegających alkalizacji skóry |
Streptococcus pyogenes/ paciorkowiec ropotwórczy | 2 | Angina, zakażenia ropne skóry, róża, płonica, posocznica, choroba reumatyczna, zapalenie kłębuszków nerkowych, zapalenie wsierdzia; toksyczne – wytwarza liczne toksyny zwiększające patogenność (erytrotoksyna, streptolizyny, białko M i inne) | Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, przestrzeganie zasad czystości i higieny w miejscu pracy, oświata zdrowotna, opatrywanie ran |
GRZYBY | |||
Candida spp. (C. albicans) | 2 | Kandydoza skóry, paznokci, jamy ustnej, endogenne reakcje alergiczne | Profilaktyczne stosowanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków |