Odra

 

   
   Odra jest wysoce zakaźną chorobą wirusową układu oddechowego. Wywołuje ją wirus z rodzaju Morbillivirus, z rodziny paramyksowirusów.

 

  • Jak się można zarazić?

Do zakażenia dochodzi głównie drogą kropelkową oraz przez bezpośredni kontakt z wydzieliną z jamy nosowo-gardłowej. Wrotami zakażenia są drogi oddechowe.

 

  • Właściwości kliniczne

Okres od zakażenia do wystąpienia wysypki jest dość stały i wynosi około 14 dni. Przed pojawieniem się wysypki występuje okres prodromalny, trwający 2-4 dni, z ostrym nieżytem błony śluzowej oczu, nosa, kaszlem oraz umiarkowaną temperatura ciała. Występują również tzw. plamki Koplika, czyli przebarwienia na policzkach wewnątrz jamy ustnej. Sygnalizują one, że niedługo zacznie się kolejny etap choroby – wysypka. Na początku pojawia się ona za uszami i na czole, a potem rozszerza na całe ciało. W tej fazie choroby występuje wysoka temperatura ciała – nawet do 400C, objawy zapalenia oskrzeli i płuc. Może pojawiać się biegunka. Po 4–5 dniach następuje okres zdrowienia, wysypka zaczyna blednąć i zanikać w kolejności w jakiej się pojawiła, pozostawiając brunatne przebarwienia i delikatne łuszczenie się skóry, gorączka cofa się i ustępują również objawy zapalenia górnych dróg oddechowych.

 

Powikłania występujące po odrze:

 

Umiejscowienie

Powikłanie

Układ oddechowy

Zapalenie oskrzeli, krup

Oko

Zapalenie spojówek

Ucho

Zapalenie ucha środkowego

Układ pokarmowy

Zapalenie jelit z biegunką

Ośrodkowy układ nerwowy

Poinfekcyjne zapalenie mózgu

 

  • Epidemiologia

W 2018 r. zarejestrowano 339 przypadków odry na ternie Polski, w 2017 r. – 63 przypadki, w 2016 r. – 133, w 2015 r. – 48, a w 2014 r. – 110. W okresie od 1 stycznia do 15 lutego 2019 r. odnotowano w Polsce 217 przypadków odry.

 

  • Jak zapobiec zakażeniu?

Stosowanie szczepień ochronnych ma zasadnicze znaczenie w zapobieganiu zachorowaniom na odrę. Szczepionka przeciw odrze występuje w postaci połączonej (skojarzonej) jako szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (tzw. MMR). W jej skład wchodzą żywe, osłabione wirusy. Nie zawiera adiuwantów. Zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych na 2019 rok, szczepienia na odrę wykonuje się planowo u dzieci w 13-15 miesiącu życia oraz w 6. roku życia i są one obowiązkowe dla dzieci i młodzieży, które nie ukończyły 19 roku życia. System finansowania szczepień przeciw odrze nie obejmuje natomiast osób, które ukończyły 19. rok życia. Skuteczność szczepienia po podaniu 2 dawek szczepionki wynosi 98-99% i utrzymuje się do końca życia.