Książki - przekrojowe, monograficzne
System przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym i ograniczania ich skutków - metody i sposoby szkolenia w zakresie wypełniania obowiązków prawnych - Agnieszka Gajek
System przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym został prawnie ustanowiony w 1982 r. tzw. I Dyrektywą Seveso. Od tego czasu ewoluował, przechodząc od podejścia technicznego, poprzez wiele iteracji, aż do obecnej – kwestii kultury bezpieczeństwa i odporności (ang. resilience). Przewiduje się, że kolejnym poziomem doskonalenia systemu przeciwdziałania poważnym awariom może być rozwiązanie problemu z przekazywaniem wiedzy, szkoleniami, rotacją pracowników i nowym systemem zatrudniania, wymuszonym przez wymagania przemysłu 4.0 i nowe, radykalne zmiany w zakresie zarówno sposobów wykonywania pracy, jak i roli człowieka w produkcji. Przemysł 4.0 jest pojęciem bardzo popularnym w ostatnim czasie. Uogólniając oznacza połączenie realnego świata maszyn produkcyjnych z wirtualnym światem technologii informatycznych, ale to nie tylko technologia i procesy, które obejmują systemy cyberbezpieczeństwa lecz także nowe sposoby pracy i rola ludzi w przemyśle. Oznacza to nowe oczekiwania zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika – można ich nazwać pracodawcą 4.0 i pracownikiem 4.0. Pracodawca 4.0 będzie miał, co zrozumiałe, konkretne oczekiwania dotyczące kompetencji 5 (twardych i miękkich) pracownika 4.0. Kluczem do ich spełnienia jest proces edukacji, który pozwala uzyskać wymagane wiadomości i zdobyć umiejętności niezbędne do przystąpienia do procesu rekrutacji na konkretne stanowisko. Oznacza to, że analizując proces edukacji dotyczącej przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym należy wziąć pod uwagę nie tylko osoby zaangażowane w sam proces edukacji, tj. nauczyciela i ucznia, ale także pracodawcę i jego oczekiwania, tzn. pracodawcę, u którego uczeń zostanie przekształcony w pracownika 4.0.
Pozycja dostępna wyłącznie w wersji cyfrowej
Bezpieczne użytkowanie samochodowych instalacji klimatyzacyjnych. Zalecenia do ograniczania narażenia na grzyby o właściwościach zakaźnych i toksycznych na włókninach filtracyjnych pochodzących z układów wentylacyjnych środków transportu - Małgorzata Gołofit-Szymczak, Rafał L. Górny, Agata Stobnicka-Kupiec, Marcin Cyprowski, Anna Ławniczek-Wałczyk
Wedle danych ACEA średni wiek samochodów, które jeżdżą po polskich drogach, wynosi powyżej 14 lat, przy średniej 11,5 roku dla całej UE. W celu zwiększenia komfortu użytkowania samochody wyposażane są w instalacje klimatyzacyjne. Zadaniem samochodowej instalacji klimatyzacyjnej jest zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza wewnątrz auta. Najważniejsze parametry powietrza, które można regulować w klimatyzowanym wnętrzu, to temperatura i wilgotność względna. Wartości tych parametrów zależą od rodzaju instalacji, jaką zastosowano do uzdatniania powietrza. Sprawnie działający system klimatyzacji samochodowej gwarantuje komfort kierowcy i pasażerom, zapewniając na przykład chłodne powietrze w okresie letnim, a także ochronę przed powietrzem zewnętrznym zanieczyszczonym cząstkami stałymi.
Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej
Fizjologiczne drżenie mięśniowe. Jak radzić sobie ze zmęczeniem podczas wykonywania prac manualnych wymagających precyzji. Zalecenia i przykłady dobrych praktyk. PORADNIK - Joanna Mazur-Różycka
Wydaje się, że na obniżenie precyzyjnego wykonywania czynności może wpływać osłabiona siła mięśniowa, ograniczenie zdolności motorycznych oraz wzmożone drżenie mięśniowe. Samo drżenie nie musi oddziaływać bezpośrednio na efekty pracy, jednak pracownicy w wyniku zmęczenia mogą mieć trudności z koordynacją ruchów i utrzymaniem wymaganego stopnia precyzji wykonywanych czynności, co może prowadzić do popełniania błędów oraz wypadków, a także pogłębienia dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego. Drżenie jako objaw towarzyszący zmęczeniu może być potraktowane jako informacja o jego natężeniu. W odniesieniu do środowiska pracy np. chirurgów, pielęgniarek czy pracowników wykonujących wymagające precyzji monotypowe prace manualne istotne jest, aby zachować prawidłowe funkcje systemu neuromotorycznego kończyn górnych. Może to mieć zasadnicze znaczenie w przypadku przeciwdziałania wypadkom w pracy czy popełnianym przez pracowników błędom oraz dostosowania tempa pracy do możliwości pracownika.
W poniższym poradniku dokonano klasyfikacji różnych rodzajów drżenia mięśniowego i opisano czynniki mogące mieć wpływ na fizjologiczne drżenie mięśniowe (istotne dla pracowników wykonujących precyzyjne prace manualne). Zaprezentowano również wyniki badań, których celem było scharakteryzowanie drżenia fizjologicznego jako efektu zmęczenia związanego z wykonywaniem czynności manualnych wymagających precyzji.
Grzyby toksynotwórcze oraz alergeny pochodzenia grzybowego w archiwach i bibliotekach. Zalecenia do oceny i ograniczenia ryzyka zawodowego - Marcin Cyprowski, Anna Ławniczek-Wałczyk, Małgorzata Gołofit-Szymczak, Agata Stobnicka-Kupiec, Rafał L. Górny
Zgromadzenie materiałów papierowych w zamkniętych pomieszczeniach może prowadzić do ich stopniowego skażenia mikrobiologicznego, które zwykle przybiera na sile, gdy warunki ich przetrzymywania stają się niekorzystne. Biblioteki i archiwa, często lokalizowane są na najniższych (piwnice) lub najwyższych (poddasze) kondygnacjach budynków, a wszelkie ich wady konstrukcyjne oraz mało wydajna instalacja wentylacyjna mogą przyczyniać się do narastającego zawilgocenia. W takich warunkach biodeterioracja materiałów papierowych staje się częstym zjawiskiem, a główną grupą drobnoustrojów posiadającą zdolność do zasiedlenia tego typu materiałów, są grzyby pleśniowe.
Pomieszczenia, w których przechowywane są zbiory, ze względu na swój ściśle określony charakter użytkowy, są też specyficznym środowiskiem pracy. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego oraz Biblioteki Narodowej, w Polsce w 2018 roku funkcjonowało 9406 bibliotek zatrudniających ponad 27500 bibliotekarzy. Z kolei szacuje się, że liczba osób zatrudnionych w archiwach państwowych oraz w sektorze zarządzania informacją (m.in. archiwa zakładów pracy) może przekraczać 40 tysięcy.
Job crafting jako metoda budowania zasobów i pozytywnych postaw młodych pracowników wobec pracy. Poradnik dla pracowników i pracodawców - Łukasz Kapica, Andrzej Najmiec, Łukasz Baka
Job crafting to metoda kształtowania psychospołecznych warunków pracy wpisująca się w najnowsze trendy. W pierwszej części pracy przybliżamy pojęcie job craftingu – czym jest, jakie korzyści przynosi jego stosowanie i jakie są uwarunkowania jego stosowania. W drugiej części poradnika prezentujemy badania nad job craftingiem przeprowadzone w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym. Opisujemy problematykę badania i opis zastosowanych metod oraz prezentujemy wyniki analiz danych. Ostatni rozdział zawiera praktyczne wskazówki dla pracodawców i pracowników. Na końcu poradnika umieściliśmy słownik pojęć zawierający najważniejsze terminy, którymi posługujemy się w niniejszej publikacji.
Poradnik ten dedykujemy zarówno pracownikom, jak i osobom zajmującym się kształtowaniem warunków pracy, jak specjaliści HR i BHP, kadra kierownicza, pracodawcy itd. oraz wszystkim zainteresowanym tematyką psychospołecznych warunków pracy. Badania, które opisujemy w drugiej części poradnika, przeprowadzone były na grupie młodych pracowników zatrudnionych w kontakcie z klientem w branżach usługowych. Tak że część treści tej publikacji odnosi się do tego typu prac. Jednak z uwagi na uniwersalność koncepcji job craftingu wierzymy, że także przedstawiciele innych branż znajdą w poradniku interesujące dla siebie treści.
Kapitał psychologiczny pracowników w wieku 50+. Jak zaplanować interwencję w miejscu pracy ? - Zofia Mockałło, Aleksandra Stachura-Krzyształowicz
W ostatnich latach szczególną uwagę poświęca się interwencjom, których celem jest utrzymywanie bądź poprawa dobrostanu pracowników. Wraz z rozkwitem psychologii pozytywnej, której celem jest rozpoznanie i rozwijanie najlepszych ludzkich możliwości, pozytywne podejście pojawiło się również w organizacjach, gdzie zaczęto zwracać uwagę na to, w jaki sposób można wesprzeć pracowników w realizacji ich potencjału. Koncepcja kapitału psychologicznego była odpowiedzią na tę potrzebę, opisując znaczenie pozytywnych zasobów psychologicznych w środowisku zawodowym, a następnym krokiem było opracowanie programów interwencji wspomagających ich rozwój. W opracowanym materiale przedstawiono informacje dotyczące interwencji organizacyjnych, ich planowania i prowadzenia, informacje dotyczące opracowanego w CIOP-PIB programu interwencji wzmacniającej kapitał psychologiczny pracowników w wieku 50+, a także porady dotyczące możliwości samodzielnego opracowania programu działań wzmacniania zasobów psychologicznych pracowników poprzez modyfikację psychospołecznych warunków pracy.
Kompleksowy program przeciwdziałania problemom ze zdrowiem psychicznym pracowników - Dorota Żołnierczyk-Zreda
W Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym w latach 2019-2021 prowadzone były badania podłużne na temat zaburzeń depresyjnych w populacji ponad 1300 pracujących w różnych sektorach gospodarki Polaków. Są to najnowsze badania przeprowadzone na reprezentatywnej grupie dorosłych osób pracujących.
Właśnie wyniki tych badań stały się bezpośrednią inspiracją do opracowania kompleksowego programu prewencji problemów ze zdrowiem psychicznych osób pracujących. W tym celu postanowiono skorzystać z danych pochodzących zarówno z badań krajowych, jak i światowych. Wynikiem tego przeglądu jest konstatacja, że profilaktyce i leczeniu depresji (szczególnie w miejscu pracy) służy szerokie spektrum działań stosowanych także wobec osób z innymi problemami zdrowia psychicznego, w tym tzw. (common, mental disorders). Brytyjscy psychologowie określają je jako powszechne lub częste zaburzenia psychiczne, które różnią się od chorób psychicznych, takich jak schizofrenia i inne psychozy tym, że występują od nich stosunkowo częściej i są mniej upośledzające pod względem stopnia społecznej stygmatyzacji. Wspomniani naukowcy uważają, że do tej grupy należą takie schorzenia, jak: zaburzenia lękowe, nerwicowe, obsesyjno-kompulsywne, lęk paniczny, lęk post-traumatyczny, fobia społeczna, czy zaburzenia odżywiania. Mając to na uwadze postanowiono, że tytuł tego poradnika nie powinien zawężać grona jego odbiorców jedynie do osób, które cierpią na zaburzenia depresyjne. Dzięki temu, być może, będą mogły po niego sięgnąć także osoby z innymi problemami psychicznymi oraz pracodawcy, którzy chcą pomóc tym osobom i zatrzymać je w swoich miejscach pracy lub zapobiec pojawianiu się nich problemów w przyszłości.
Kształtowanie się zdolności do pracy i dobrostanu w grupie pracowników ochrony zdrowia, oświaty i nauki oraz usług związanych z kontaktem z klientem. Zalecenia do programów profilaktycznych. PORADNIK - Łukasz Baka, Łukasz Kapica, Andrzej Najmiec
Poradnik obejmuje dwa główne cele. Pierwszym z nich jest przedstawienie wyników badań dotyczących monitoringu psychospołecznych warunków pracy, dobrostanu psychofizycznego i zdolności w pracy – w trzech wymienionych wyżej grupach pracowników. Zaprezentowane zostały: wyniki ANOVA na próbach niezależnych obrazujące różnice między badanymi grupami pracowników w trzech falach badań (lata: 2020, 2021, 2022); wyniki ANOVA na próbach zależnych obrazujące zmiany, jakie zaszły w kolejnych falach badań w odniesieniu do badanych zmiennych; wyniki analizy regresji z efektami mediacji. Drugim celem poradnika jest zaproponowanie zaleceń wspierających prowadzenie działań prewencyjnych, mających na celu osłabienie negatywnych dla dobrostanu i zdolności do pracy oddziaływań psychospołecznych czynników ryzyka w pracy.
Metody oceny jakości filtrów powietrza stosowanych w instalacjach wentylacyjno-klimatyzacyjnych budynków. Zalecenia - Tomasz Jankowski
Aerozole, w tym pyły stanowią jeden z głównych czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy. Działanie pyłu na organizm ludzki może być przyczyną mechanicznego uszkodzenia błon śluzowych lub skóry, choroby uczuleniowej, pylicy płuc, a także choroby nowotworowej. W warunkach rzeczywistych użytkowania pomieszczeń i prowadzenia procesów technologicznych nadrzędnym celem jest zapewnienie ochrony użytkownikom pomieszczeń pracy przed ryzykiem związanym z narażeniem na cząstki aerozoli. Zmniejszenie ryzyka zagrożenia chorobami zawodowymi, wynikającymi z narażenia na aerozole jest zatem jednym z ważniejszych zagadnień związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa pracy.
New techniques and methods for noise and vibration measuring, assesing and reducing. Digital Monograph - Dariusz Pleban
The 19th International Noise Control Noise Conference NOISE CONTROL 2022 took place in the Bishops' Castle in Lidzbark Warmiński between 26 and 29 June 2022. The Conference was organized by the Central Institute for Labour Protection – National Research Institute and the Committee on Acoustics of the Polish Academy of Sciences. This monograph allows the reader to get acquainted with the subject of the selected and yet the latest techniques and methods in the field of noise and vibration reduction and the improvement of vibroacoustic comfort. The techniques, solutions and results presented in this monograph, due to their interdisciplinary nature, may be interesting and useful to representatives of disciplines and scientific fields other than acoustics.
Nowe formy pracy a dobrostan pracowników - Zofia Mockałło
Digitalizacja i globalizacja oraz idące za nimi zmiany w świecie pracy będą przybierać na sile. Przyczyniła się do tego również pandemia COVID-19, podczas której odnotowano rozwój pracy platformowej, związanej głównie z usługami dostaw żywności, a także pracy zdalnej. W badaniu World Economic Forum, w którym wzięło udział 12,5 tys. pracowników z 29 krajów, 2/3 respondentów było za utrzymaniem większej elastyczności pracy po zakończeniu pandemii, z czego niemal 1/3 rozważała odejście z pracy, jeśli nie będzie możliwości pracy hybrydowej.
Nowe, bardziej elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy często traktowane są jako ważny element równoważenia życia zawodowego i prywatnego. Jednocześnie istnieją przesłanki, by sądzić, że z punktu widzenia dobrostanu osób pracujących nowe formy pracy mogą być jednak mniej korzystne dla niż tradycyjne formy zatrudnienia.
Ocena narażenia na substancje chemiczne i pyły emitowane podczas drukowania 3D. Materiały szkoleniowe - Elżbieta Dobrzyńska, Małgorzata Szewczyńska, Joanna Kowalska, Dorota Kondej
Druk 3D stosowany jest obecnie zarówno przez liderów światowego rynku, jak i przez porównywalnie niewielkie firmy. Analitycy prognozują, że między 2025 a 2030 rokiem rynek drukarek 3D powiększy się do 39,24 mld dolarów z rocznym wzrostem na poziomie 13,4%. Ma to napędzać zapotrzebowanie na drukowane komponenty medyczne, prototypowanie i przedsięwzięcia rządowe. [3, 4] Eksperci wskazują jednak, że za tak szybkim rozwojem technologii wytwarzania przyrostowego nie zawsze nadążają potencjalni użytkownicy. Rozwój technologii druku to niewątpliwie ogromne możliwości dla obsługujących te urządzenia, ale też pojawiające się pytania o jego wpływ na ich zdrowie. Rosnąca liczba producentów i klientów, różnorodność procesów, wykorzystywanie zarówno znanych, jak i nowych dla użytkownika materiałów, ale i wiedza o zagrożeniach, które mogą pojawiać się podczas druku 3D sprawia, że ocena bezpieczeństwa i higieny pracy w procesie drukowania przestrzennego jest niezwykle istotna.
Pozycja dostępna w wersji cyfrowej
Oceń ryzyko rozwoju dolegliwości mięśniowo-szkieletowych z zastosowaniem programu INTERGON - Danuta Roman-Liu
Jednym z głównych wyzwań odnoszących się do zagrożeń występujących na stanowisku pracy jest ograniczanie ryzyka rozwoju dolegliwości mięśniowo-szkieletowych (ang. Musculoskeletal Disorders, MSDs). MSDs to stany zapalne lub zwyrodnieniowe struktur mięśniowo-szkieletowych szyi, pleców, kończyn górnych lub dolnych. Są one następstwem powtarzających się mikrourazów, spowodowanych nadmiernym obciążeniem mechanicznym, zazwyczaj powiązanym z pracą zawodową.
Jako że MSDs to bardzo poważne i brzemienne w skutki (np. takie, jak absencja w pracy, spowodowana koniecznością odbywania zabiegów rehabilitacyjnych) zagrożenie, w świecie nauki powstają od dłuższego czasu różnego rodzaju sposoby prewencji jego występowania. Jednym z nich jest program INTEGRON, opracowany w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym.
Profilaktyka zaburzeń poznawczych i obszarów wsparcia starszych pracowników. PORADNIK - Sylwia Sumińska, Paulina Grodecka
Zdolności poznawcze można określić jako umiejętność człowieka do utrzymywania koncentracji, sprawne zapamiętywanie faktów, zdolność do przypominania ich sobie, szybkie podejmowanie decyzji oraz reagowanie na różne zdarzenia. Są one bardzo istotne dla ludzkiego funkcjonowania i są integralną częścią naszych codziennych zachowań. W poniższym poradniku Autorki scharakteryzowały podstawowe pojęcia dotyczące zdolności poznawczych, opisały rodzaje zaburzeń, które mogą ich dotyczyć, a także ich profilaktykę. W walce z zaburzeniami poznawczymi mogą nam bowiem pomóc nie tylko ćwiczenia mentalne, ale również fizyczne, które bezpośrednio wpłyną na nasze lepsze samopoczucie i funkcjonowanie. Jest wiele sposobów na poprawę naszej sprawności poznawczej, a najlepiej działają one wtedy, gdy się je połączy.
Radzenie sobie z cyberprzemocą w miejscu pracy - Magdalena Warszewska-Makuch
Cyberprzemoc w pracy rozumiemy jako sytuację, w której pracownik jest systematycznie narażony na negatywne działania, w związku ze swoją pracą, podejmowane z wykorzystaniem nowych technologii (np. telefonu, poczty elektronicznej, stron internetowych, mediów społecznościowych). Jednocześnie ma on trudności z obronieniem się przed tymi działaniami. Mimo rosnącej cyfryzacji i pracy zdalnej nadal wiele osób kojarzy cyberprzemoc ze zjawiskiem występującym głównie wśród dzieci i młodzieży. Należy wyraźnie zaznaczyć, że miejsca pracy również nie są wolne od cyberprzemocy. W rzeczywistości, sprawcy przemocy w pracy coraz częściej wykorzystują cyberprzemoc do zastraszania współpracowników i kontrolowania swojego otoczenia.
Radzenie sobie ze stresem. Poradnik - Sylwia Sumińska, Paulina Grodecka
W poradniku przybliżono czytelnikowi, w przystępny sposób, informacje na temat biologicznego i ewolucyjnego podłoża stresu, wpływu stresu na zdrowie człowieka i na relacje społeczne, a także opisano konsekwencje stresu, zarówno w kontekście funkcjonowania organizmu, jak funkcjonowania psychicznego. W publikacji można również znaleźć informacje o tym, jak powszechnym problemem jest w stres w XXI wieku, a także o tym, w jaki sposób można sobie z nim poradzić.
Raport z badań uciążliwości hałasu turbin wiatrowych ze względu na możliwość realizacji przez pracowników ich podstawowych zadań - Dariusz Pleban, Grzegorz Szczepański, Jan Radosz, Łukasz Kapica
Stosowanie turbin wiatrowych do generowania energii elektrycznej posiada wiele oczywistych zalet. Turbina wiatrowa nie emituje np. do atmosfery zanieczyszczeń, tudzież gazów cieplarnianych, takich jak CO2. Pomimo zalet, korzystanie z energii wiatru wywołuje stale szereg pytań i wątpliwości. Aktualnymi pozostają kwestie z zakresu oddziaływania farm wiatrowych na człowieka. Oddziaływanie to obejmuje wiele czynników związanych z funkcjonowaniem farm wiatrowych, a w szczególności emitowany przez nie hałas. W poniższym raporcie przedstawiono wyniki badań dotyczących wpływu hałasu turbin wiatrowych, jako czynnika uciążliwego, na możliwość realizacji przez pracownika jego podstawowych zadań, a także stref uciążliwości hałasu turbin wiatrowych.
Uciążliwość hałasu a realizacja podstawowych zadań przez pracownika - Jan Radosz
W poradniku przedstawiono aktualne wyniki badań z zakresu narażenia na hałas w biurze oraz wprowadzone na ich podstawie kryteria uciążliwości hałasu ze względu na możliwość realizacji przez pracownika biurowego jego podstawowych zadań. Zostały w nim omówione w szczególności pomieszczenia pracy, w których wykonywana jest praca umysłowa. Poradnik ma na celu zwiększyć świadomość pracodawców i pracowników oraz promować dobre praktyki w projektowaniu miejsc pracy.
Właściwości palne i charakterystyki wybuchu poszczególnych pyłów drewna. KATALOG - Jan Przybysz, Maciej Celiński, Kamila Mizera
W Polsce przetwarzane jest rocznie ok. 20 mln m3 drewna. Tak duże ilości przetwarzanego materiału powodują powstawanie ogromnych ilości pyłów i wiórów. Główne choroby spowodowane wdychaniem niebezpiecznych pyłów to, np.: pylica płuc, zapalenie płuc, czy nowotwór płuc. W odniesieniu do tego ostatniego, znaczną rolę odgrywają tu właśnie pyły drewna. Badania naukowe dowiodły, że ryzyko nowotworów występuje nie tylko w związku z narażeniem na pyły drewna twardego (liściastego), lecz także w przypadku innych gatunków drewna oraz wyrobów z drewna, w tym sklejki i płyt wiórowych lub płyt meblowych (MDF), poddawanych procesowi obróbki.
W celu ochrony pracowników przed szkodliwym działaniem pyłu w zakładach przetwarzających drewno powinny być stosowane instalacje odpylające, filtry powietrza oraz odkurzacze centralne mające za zadanie zbieranie produktu odpadowego. Jednak magazynowanie jak i transport pyłu przyczynia się do powstania atmosfery wybuchowej wewnątrz instalacji stwarzając ryzyko wybuchu. Natomiast nieodpowiednie składowanie dużych ilości pyłów lub trocin może doprowadzić do ich samozapłonu.
W celu podejmowania odpowiednich działań prewencyjnych, minimalizujących lub wręcz eliminujących narażenie zawodowe na pyły (w tym pyły drewna), konieczne jest posiadanie właściwej wiedzy na temat m.in. tego, w jaki sposób przebiegają ich procesy spalania, jaka jest minimalna energia wymagana do zapłonu, czy w jaki sposób przebiegają procesy dymotwórcze. Dzięki nowoczesnej aparaturze badawczej, znajdującej się na wyposażeniu CIOP-PIB badania ww. oraz wielu innych, mających związek z tematem procesów, zostały przeprowadzone w ciągu ostatnich 3 lat. Ich wyniki znajdują się w tej broszurze.
Wytyczne doboru sprzętu ochrony układu oddechowego do prac w narażeniu na grafen i jego formy pochodne - Krzysztof Makowski, Oliwia Owczarek
W broszurze zawarto podstawowe informacje dotyczące ochrony układu oddechowego przed aerozolami zawierającymi nanocząstki grafenu i jego form pochodnych – tlenków grafenu. Po krótce przedstawiono sam grafen oraz ryzyko, na jakie możemy być narażeni podczas kontaktu z tym materiałem. Omówiono nowe metody badań półmasek filtrujących wobec aerozoli zawierających grafen i jego pochodne. Pokazano, jak prawidłowo dobrać sprzęt ochrony układu oddechowego do ww. zagrożeń, jak sprawdzić czy został prawidłowo dopasowany i, jak z nim postępować podczas i po użytkowaniu.
Zalecenia do oceny i ograniczenia ryzyka zawodowego narażenia na pyły organiczne - Marcin Cyprowski, Anna Ławniczek-Wałczyk, Małgorzata Gołofit-Szymczak, Agata Stobnicka-Kupiec, Rafał L. Górny
Zarówno w Polsce, jak i na świecie ocena zawodowego narażenia na pyły organiczne wiąże się z licznymi problemami, głównie z powodu braku ogólnie akceptowanych kryteriów takiej oceny. Opracowanie środków zmniejszających skutki narażenia w odniesieniu do każdej konkretnej sytuacji jest zwykle procesem złożonym i musi obejmować wszechstronną analizę różnego typu zagrożeń, a przedstawiciele służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i higienę pracy (bhp) w zakładach powinni mieć odpowiednią wiedzę, by w sposób całkowicie świadomy kształtować bezpieczne warunki pracy.
Poniższa publikacja jest przeznaczona przede wszystkim dla służby bhp sprawującej opiekę nad pracownikami w środowiskach pracy, gdzie potwierdzono obecność pyłów organicznych. W poszczególnych rozdziałach scharakteryzowano biologiczne i niebiologiczne składniki pyłów organicznych w oparciu o dane pochodzące z 6 różnych branż gospodarki oraz ich zmienność w zależności od miejsca pochodzenia. Omówiono główne jednostki chorobowe, które mogą być wynikiem przebytego narażenia, jak również podano wskazówki dotyczące możliwości jego ograniczania i zabezpieczenia przed nim pracowników.
Zawodowe narażenie na czynniki biologiczne w branży mięsnej. Zalecenia do ograniczenia narażenia na chorobotwórcze mikroorganizmy. - Anna Ławniczek-Wałczyk, Marcin Cyprowski, Małgorzata Gołofit-Szymczak, Agata Stobnicka-Kupiec, Rafał L. Górny
Wiele zakażeń nabytych w środowisku pracy przez pracowników branży mięsnej jest związana z wysokim ryzykiem kontaktu z zakażonymi zwierzętami, intensyfikacją hodowli zwierząt rzeźnych oraz zwiększonym popytem na mięso zwierząt dzikich i egzotycznych. Szacuje się, że choroby odzwierzęce (zoonozy) są przyczyną około miliarda przypadków zachorowań i milionów zgonów ludzi każdego roku. Należy podkreślić, że konsekwencje chorób odzwierzęcych dla zdrowia publicznego są dotkliwsze zwłaszcza dla osób związanych z sektorem rolnictwa, inspekcji weterynaryjnej, obróbki żywności pochodzenia zwierzęcego, w których pracownicy są dużo bardziej podatni na zakażenia odzwierzęce niż pracownicy innych branż.
Dobór oczyszczającego sprzętu ochrony układu oddechowego z wykorzystaniem rzeczywistego wskaźnika ochrony. Wytyczne - Krzysztof Makowski
Wersja cyfrowa
Ochronniki słuchu – dobór i użytkowanie - E. Kozłowski, R. Młyński
W broszurze przedstawiono klasyfikację ochronników słuchu, omawiając ich podstawowe oraz zaawansowane rozwiązania. Omówiono metody doboru ochronników ze względu na tłumienie dźwięku (metoda pasm oktawowych, HML i SNR) ilustrując każdą z nich przykładem obliczeniowym. Szerzej omówiono zasady ochrony słuchu przed szczególnie niebezpiecznym hałasem impulsowym. Omówiono też zasady doboru ochronników słuchu ze względu na warunki środowiska pracy i zakres czynności wykonywanych przez pracownika. Przedstawiono problemy związane ze współdziałaniem ochronników z innymi środkami ochrony indywidualnej, takimi jak ochrony oczu, twarzy czy głowy. Omówiono zasady użytkowania ochronników słuchu, prawidłowy sposób ich zakładania oraz reguły kontroli ich stanu technicznego. Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej:
Prawidłowe umieszczanie wkładek przeciwhałasowych w zewnętrznym przewodzie słuchowym. Wytyczne do sprawdzania oraz nauki - Emil Kozłowski, Rafał Młyński
Ergonomia pracy z komputerem – od tabletu do stanowisk z wieloma monitorami - J. Kamińska, T. Tokarski
Poradnik jest adresowany do osób pracujących z komputerami – zarówno tabletami i notebookami, czyli urządzeniami przenośnymi, jak i na stanowiskach pracy z jednym i wieloma monitorami. Zawarto w nim informacje dotyczące wymagań jakie powinny spełniać ergonomiczne stanowiska pracy oraz zasad korzystania z urządzeń przenośnych. Czytelnik dowie się z lektury między innymi na jakie zagrożenia narażone są osoby pracujące na stałe lub sporadycznie przy monitorach, jakie są zalecenia i wskazówki dotyczące organizacji pracy, jaka jest ergonomiczna pozycja pod czas pracy z komputerem, jak powinno wyglądać stanowisko pracy dopasowane zarówno do wymiarów antropometrycznych pracownika, jak i do wymagań pracy.
Pozycja dostępna cyfrowo:
Inhalacyjne zagrożenia biologiczne a skuteczna ochrona układu oddechowego - K. Majchrzyckaa, M. Okrasa, J. Szulc
W Polsce szkodliwe czynniki biologiczne są przyczyną większości chorób zawodowych wśród pracowników rolnictwa i służby zdrowia. Pracodawca ma obowiązek podejmowania w procesach pracy, w których stosowane są te czynniki, działań profilaktycznych. W przypadku narażenia na mikroorganizmy przenoszone drogą powietrzną (bioaerozole) konieczne jest stosowanie sprzętu ochrony układu oddechowego. Celem pracy jest dostarczenie pracodawcom odpowiedniej wiedzy na temat tego sprzętu, bowiem niedostateczna znajomość tych zagadnień, m.in. wymagań, jakie powinien spełniać, jest przyczyną mało skutecznego wdrażania sprzętu o cechach biobójczych.
Nakład wyczerpany
Pozycja dostępna w pliku pdf
Odległe skutki działania biopaliw II generacji produkowanych w procesie transestryfikacji tłuszczów odpadowych - J. Skowroń, L. Zapór, K. Miranowicz-Dzierżawska
W wydawnictwie omówiono wady i zalety stosowania biopaliw II generacji, jak również skutki ich działania. Przedstawiono także wyniki badań skutków działania wybranych biopaliw II generacji otrzymanych w procesie transestryfikacji tłuszczów odpadowych w warunkach in vitro. Ponadto wskazano, jakie zagrożenia dla zdrowia człowieka są związane z produkcją i stosowaniem biopaliw otrzymanych z tłuszczów odpadowych oraz jak ograniczyć narażenie pracowników na biopaliwa II generacji, a także jak należy przechowywać oraz transportować biopaliwa otrzymane w procesie transestryfikacji tłuszczów odpadowych.
Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej:
Osoba z niepełnosprawnością intelektualną w pracy. Poradnik dla pracodawców - J. Bugajska, K. Nowak, K. Pawłowska-Cyprysiak, Ł. Kapica, J. Kamińska, R. Młyński, J. Radosz, A. Pawlak, A. Skupień, A. Hadław, Ł. Żmuda, M. Sokołowski, H. Pora, E. Spychała, J. Zadrożny
Głównym celem poradnika jest przedstawienie możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych,
z uwzględnieniem specyfiki zatrudnienia osób niepełnosprawnych intelektualnie. Zaprezentowano w nim, krok po kroku, jak rekrutować takie osoby, dostosować stanowisko pracy i organizację pracy oraz jak utrzymać w zatrudnieniu pracowników z tym typem niepełnosprawności. Poradnik przybliża też potencjalnym pracodawcom wachlarz korzyści pozafinansowych i finansowych wynikających
z systemu wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Zawarto w nim także informacje o możliwościach pozyskania wsparcia w różnych instytucjach.
Osoba z niepełnosprawnością ruchową w pracy. Poradnik dla pracodawców - J. Bugajska, K. Pawłowska-Cyprysiak, J. Kamińska, A. Skupień, A. Hadław, Ł. Żmuda, M. Sokołowski, H. Pora, E. Spychała, A. Spała, A. Walichnowski
Głównym celem poradnika jest przedstawienie możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem specyfiki zatrudnienia osób niepełnosprawnych ruchowo. Zaprezentowano w nim, krok po kroku, jak rekrutować takie osoby, jak dostosować stanowisko pracy i organizację pracy oraz jak utrzymać w zatrudnieniu pracowników z tym typem niepełnosprawności. Poradnik przybliży też potencjalnym pracodawcom wachlarz korzyści pozafinansowych i finansowych wynikających z systemu wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Czytelnik znajdzie w nim także informacje o możliwościach pozyskania wsparcia w różnych instytucjach.
Pozycja dostępna w wersji drukowanej i w wersji cyfrowej
Osoba z niepełnosprawnością słuchową w pracy. Poradnik dla pracodawców - A. Skupień, A. Hadław, Ł. Żmuda, M. Sokołowski, H. Pora, E. Spychała, S. Łuczywek
Głównym celem poradnika jest przedstawienie możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem specyfiki zatrudnienia osób niepełnosprawnych słuchowo. Zaprezentowano w nim, krok po kroku, jak rekrutować takie osoby, jak dostosować stanowisko pracy i organizację pracy oraz jak utrzymać w zatrudnieniu pracowników z tym typem niepełnosprawności. Poradnik przybliży też potencjalnym pracodawcom wachlarz korzyści pozafinansowych i finansowych wynikających z systemu wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Czytelnik znajdzie w nim także informacje o możliwościach pozyskania wsparcia w różnych instytucjach.
Osoba z niepełnosprawnością wzrokową w pracy. Poradnik dla pracodawców - J. Bugajska, K. Nowak, K. Pawłowska-Cyprysiak, Ł. Kapica, J. Kamińska, R. Młyński, J. Radosz, A. Pawlak, A. Skupień, A. Hadław, Ł. Żmuda, M. Sokołowski, H. Pora, E. Spychała, J. Zadrożny
Głównym celem poradnika jest przedstawienie możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem specyfiki zatrudnienia osób niepełnosprawnych wzrokowo. Zaprezentowano w nim, krok po kroku, jak rekrutować takie osoby, jak dostosować stanowisko pracy i organizację pracy oraz jak utrzymać w zatrudnieniu pracowników z tym typem niepełnosprawności. Poradnik przybliży też potencjalnym pracodawcom wachlarz korzyści pozafinansowych i finansowych wynikających z systemu wsparcia zatrudnienia
osób niepełnosprawnych. Zawarto w nim także informacje o możliwościach pozyskania wsparcia w różnych instytucjach.
Program treningów fizycznych dla strażaków - z uwzględnieniem zmian wydolności fizycznej zachodzących z wiekiem - A. Marszałek
Książka jest adresowana do funkcjonariuszy Straży Pożarnej, a także specjalistów ds. bezpieczeństwa i higieny pracy. Przedstawiony w niej, opracowany w CIOP-PIB (przy współudziale ekspertów z TrainingLab), program treningów fizycznych ma służyć poprawie przygotowania motorycznego strażaków w różnym wieku i o różnym poziomie sprawności fizycznej. Obejmuje opis zasad i rodzajów ćwiczeń, omówienie podstaw energetycznych wysiłku fizycznego oraz program ćwiczeń z wyjaśnieniem, jak je prawidłowo wykonywać (w tym rozgrzewkę i rozciąganie mięśni).
Program treningu uważności z elementami terapii poznawczej dla osób z depresją - Dorota Żołnierczyk-Zreda
Terapia poznawcza oparta na uważności (Mindfulness-Based Cognitive Therapy,MBCT), nazywana także treningiem uważności z elementami terapii poznawczej, została opracowana przez Zindela Segala, Johna Teasdale’a oraz Marka Williamsa jako grupowa forma interwencji terapeutycznej służąca profilaktyce nawrotów depresji u osób z depresją nawracającą. MBCT jest interwencją stworzoną na bazie opracowanego przez Jona Kabata-Zinna Programu Redukcji Stresu Opartego na Uważności (Mindfulness-Based Stress Reduction MBSR) oraz elementów terapii poznawczo-behawioralnej (Cognitive Behavioral Theraphy, CBT). MBCT łączy wybrane formalne praktyki uważności (np. obserwację oddechu, skanowanie ciała, elementy jogi, medytację w ruchu) oraz nieformalne praktyki uważności (np. uważne wykonywanie czynności domowych) z technikami terapii poznawczo-behawioralnej oraz psychoedukacją na temat depresji. W poniższym poradniku opisano cel, któremu przyświeca MBCT, strukturę terapii, kwalifikacje, którymi powinni się legitymować trenerzy MBCT oraz ćwiczenia, wykonywane w trakcie przykładowych sesji terapeutycznych.
Utrzymanie higieny rąk i powierzchni użytkowych na stanowiskach pracy - A. Ławniczek-Wałczyk, M. Cyprowski, M. Gołofit-Szymczak, R. Górny, A. Stobnicka-Kupiec
W wydawnictwie przedstawiono zagrożenia związane z brakiem zachowania higieny rąk w miejscu pracy oraz sposoby na zmniejszenie ryzyka rozprzestrzeniania się patogenów poprzez kontakt z zakażonymi osobami lub powierzchniami. Omówiono drobnoustroje zasiedlające skórę ludzką, wyróżniając mikrobiotę fizjologiczną oraz przejściową, a następnie szczegółowo opisując wchodzące w skład tej drugiej grupy patogeny, ich chorobotwórcze właściwości, sposoby przenoszenia i czas przeżycia na dłoniach i na suchej powierzchni. Odwołując się do instrukcji WHO, przedstawiono prawidłowy sposób mycia oraz dezynfekcji rąk; zwrócono też uwagę, kiedy dłonie wystarczy umyć, a kiedy należy je także zdezynfekować, w jaki sposób prawidłowo je suszyć i jak pielęgnować skórę, aby zminimalizować ryzyko przeniesienia zarazków. Podano sposoby dezynfekcji powierzchni z uwzględnieniem różnej skuteczności środków odkażających w odniesieniu do poszczególnych drobnoustrojów oraz metody monitoringu zanieczyszczenia mikrobiologicznego rąk i powierzchni.
Wirusy – szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy pracowników produkcji przetwórstwa mleka. Wytyczne do oceny i ograniczenia ryzyka zawodowego na wirusy w zakładach przemysłu mleczarskiego - A. Stobnicka-Kupiec, M. Gołofit-Szymczak, R.L. Górny, M. Cyprowski, A. Ławniczek-Wałczyk
W wydawnictwie omówiono zagrożenia ze strony wirusów, na jakie narażeni są pracownicy produkcji i przetwórstwa mleka. Opisano źródła wirusów w zakładach przemysłu mleczarskiego (tj. zarówno w dużych mleczarniach, okręgowych spółdzielniach mleczarskich, jak i małych zakładach przetwórstwa przydomowego) i podano przykłady tych szkodliwych czynników biologicznych, przy każdym typie wirusa wskazując na drogi rozprzestrzeniania się, skutki zdrowotne dla człowieka i możliwości w zakresie profilaktyki. W wydawnictwie podano sposoby oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na wirusy oraz metody ograniczania tego ryzyka. Tym samym przedstawiono praktyczne wskazówki dotyczące działań, jakie można wprowadzić w zakładach przetwórstwa mleka, aby zminimalizować zagrożenie zakażeniem.
Wirusy – szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy pracowników zakładów przemysłu mleczarskiego. Wytyczne dotyczące metodyki rutynowej detekcji wirusów w zakładach przemysłu mleczarskiego - A. Stobnicka-Kupiec, M. Gołofit-Szymczak, R.L. Górny, M. Cyprowski, A. Ławniczek-Wałczyk
W wydawnictwie omówiono zagrożenia ze strony wirusów, na jakie narażeni są pracownicy w zakładach przemysłu mleczarskiego. Przedstawiono wytyczne do metodyki pobierania próbek w kierunku diagnostyki wirusów w zakładach przemysłu mleczarskiego oraz wytyczne do metodyki izolacji, detekcji i identyfikacji wirusów.
Wytyczne dla pracodawców dotyczące kształtowania właściwych psychospołecznych warunków pracy dla osób z depresją - Dorota Żołnierczyk-Zreda
Depresja nie jest jedną chorobą, lecz grupą zaburzeń o podobnych objawach, ale mających różne przyczyny i wymagających różnych metod leczenia. Istnieje kilka chorób, w przebiegu których depresja może występować – są to przede wszystkim choroby afektywne (choroba afektywna jedno- i dwubiegunowa), psychoza schizoafektywna czy schizofrenia. Depresja poporodowa, sezonowa, maskowana, młodzieńcza, wieku podeszłego, depresja w chorobach neurologicznych czy onkologicznych, depresja z lękiem, depresja z niepokojem, pobudzeniem, depresja nawracająca, depresja w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej – to tylko niektóre rodzaje depresji. Wśród jej objawów wyróżnia się m.in.: objawy emocjonalne (np. obniżony nastrój, smutek, przygnębienie), objawy poznawcze (np. negatywny obraz siebie, negatywny odbiór własnych dokonań), czy objawy motywacyjne (np. problemy z mobilizacją do działania i aktywności).
W publikacji opisano koszty depresji, w tym te, które związane są z pracą. Zaprezentowano też wyniki badań CIOP-PIB na osobach z depresją (ich celem było pokazanie, jak funkcjonują w pracy oraz, jak oceniają organizacyjne i psychospołeczne warunki swojej pracy), a także metody dostosowywania warunków pracy do potrzeb osób z depresją. Zdefiniowano również depresję w kontekście niepełnosprawności, podano też obowiązki pracodawców względem zatrudnionych osób z niepełnosprawnościami z depresją i korzyści, jakie z tego faktu mogą osiągnąć zatrudniający.
Zagrożenia związane z pracą kobiet 55+ na stanowiskach pracy fizycznej w handlu - E. Łastowiecka-Moras
Niedostosowanie wielkości obciążenia fizycznego pracownika do jego wieku, płci, stanu zdrowia lub sprawności motorycznej jest przyczyną gorszej jakości i wydajności pracy oraz zwiększenia liczby wypadków przy pracy i absencji chorobowej na skutek dolegliwości i schorzeń.
W wydawnictwie zawarto podstawowe wiadomości nt. ograniczeń i zagrożeń związanych z wykonywaniem prac o charakterze fizycznym przez kobiety 55+ na przykładzie pracownic handlu detalicznego.
Pozycja dostępna w wersji cyfrowej:
Frakcja wdychalna, torakalna i respirabilna substancji chemicznych w środowisku pracy – zagrożenia dla zdrowia pracowników - M. Szewczyńska, E. Dobrzyńska, M. Pośniak
Zwrócono uwagę, że zagrożenie dla zdrowia pracowników narażonych na substancje chemiczne występujące w postaci aerozoli cząstek stałych lub ciekłych w powietrzu na stanowiskach pracy zależy głównie od rozmiaru cząstek i od ich stężenia masowego w powietrzu, ponieważ rozmiar aerodynamiczny cząstek ma wpływ na miejsce ich depozycji w układzie oddechowym (frakcje wdychalna, torakalna i respirabilna), a wiele chorób zawodowych wiąże się z ilością materiału zdeponowanego w poszczególnych obszarach układu oddechowego. Omówiono skuteczność próbników do zatrzymywania cząstek poszczególnych frakcji. Podano wykazy substancji chemicznych i pyłów z ustalonymi wartościami NDS/NDSCh dla poszczególnych frakcji, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem MRPiPS.
Organizacja pracy młodych matek. Przykłady dobrych praktyk - K. Pawłowska-Cyprysiak, K. Hildt-Ciupińska
W publikacji przedstawiono przykłady dobrych praktyk z zakresu organizacji szeroko pojętej pracy młodych matek, w tym matek niepełnosprawnych, opracowanych na podstawie danych literaturowych i wywiadów pogłębionych przeprowadzonych w CIOP-PIB. Przedstawiono sposoby organizacji czasu i miejsca pracy oraz inne rozwiązania, które mogą umożliwić efektywne funkcjonowanie młodym matkom, w tym rozwiązania dedykowane grupie matek niepełnosprawnych.
Narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne związane z produkcją i przetwarzaniem biosurowców do celów energetycznych. Zalecenia do oceny i ograniczenia ryzyka zawodowego - A. Ławniczek-Wałczyk, M. Gołofit-Szymczak, M. Cyprowski, A. Stobnicka, R. L. Górny
Publikacja ma na celu zwrócenie uwagi na zagrożenia biologiczne, jakie występują na stanowiskach pracy związanych z produkcją i przetwarzaniem biosurowców do celów energetycznych. Zawarto w niej informacje z zakresu uregulowań prawnych dotyczących ochrony pracowników przed narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne, rodzajów szkodliwych czynników biologicznych związanych z pyłem organicznym pochodzenia roślinnego oraz oceny ryzyka zawodowego i sposobów ograniczania narażenia na czynniki biologiczne. Poruszono również tematykę higieny rąk w zakładach pracy.
Oznaczanie szkodliwych czynników mikrobiologicznych na stanowiskach pracy w zakładach produkujących i przetwarzających biosurowce do celów energetycznych. Zalecenia - A. Ławniczek-Wałczyk, R. L. Górny, M. Gołofit-Szymczak, M. Cyprowski, A. Stobnicka
W publikacji zestawiono stosowane procedury/działania laboratoryjne obejmujące kolejne fazy badań mikrobiologicznych na stanowiskach pracy osób narażonych na kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi związanymi z produkcją i przetwarzaniem biodegradowalnych surowców (biomasy) w celach energetycznych. Zawarto także instrukcje pomiarowe oraz protokoły analizy mikrobiologicznej próbek bioaerozolu, biosurowców oraz wymazów z powierzchni użytkowych i rąk pracowników. Publikację uzupełniono o informacje dotyczące interpretacji uzyskanych wyników.
Szkodliwe czynniki bakteryjne w przedsiębiorstwach gospodarki komunalnej. Zalecenia do oceny i ograniczania ryzyka zawodowego - M. Cyprowski, A. Stobnicka, M. Gołofit-Szymczak, A. Ławniczek-Wałczyk, R. L. Górny
Publikacja zawiera informacje z zakresu uregulowań prawnych dotyczących ochrony pracowników przed narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne oraz narażenia pracowników na czynniki bakteryjne podczas oczyszczania ścieków i gospodarowania odpadami komunalnymi. Podano przykłady i charakterystykę czynników biologicznych, które mogą wystąpić na stanowiskach pracy, metody oceny ryzyka zawodowego oraz sposoby ograniczania narażenia na te czynniki. Dodatkowo zamieszczono przykładową dokumentację do oceny ryzyka zawodowego dla pracownika oczyszczalni ścieków.
Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy w narażeniu na pole elektromagnetyczne do stosowania w jednostkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej. Poradnik - – J. Kieliszek, J. Sobiech, R. Puta, J. Karpowicz, K. Gryz
W poradniku scharakteryzowano mechanizmy oddziaływania pola-EM na ludzi i obiekty materialne oraz miary zagrożeń elektromagnetycznych wykorzystywane do ograniczania i kontroli poziomu ekspozycji w środowisku pracy. Zagadnienia te omówiono w odniesieniu do charakterystyki środowiska pracy i zagrożeń elektromagnetycznych, jakie są typowe w jednostkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej (MON). Ponadto omówiono wymagania krajowych oraz resortowych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), dotyczące:– limitów narażenia żołnierzy i pracowników na pole-EM– zasad oceny narażenia na pole-EM w środowisku pracy– obowiązków kierowników komórek organizacyjnych MON, wynikających z konieczności ochrony żołnierzy i pracowników przed nadmiernym narażeniem na pole-EM– środków ochronnych stosowanych ze względu na takie zagrożenia.Poradnik opracowano celem upowszechnienia podstawowych informacji z zakresu wspomnianej tematyki wśród żołnierzy i pracowników MON, inspektorów elektromagnetycznych (inspektorów EM), pracowników służby BHP, organów Wojskowej Inspekcji Sanitarnej.
Zalecenia dotyczące stylu życia, warunków i organizacji pracy dla osób z chorobą zwyrodnieniową stawów. Poradnik - J. Bugajska, K. Księżopolska-Orłowska
Choroba zwyrodnieniowa stawów występuje u co piątegodorosłego mieszkańca Europy i Stanów Zjednoczonych. Szacuje się, że dotyka ona 25 – 30% osób w wieku 45 – 64 lata, 60% osób powyżej 60 r.ż. i 80% osób powyżej 80 r.ż. W Polsce z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów cierpi około 8 – 9 milionów osób [6]. Jest też jedną z najczęstszych przyczyn czasowej i całkowitej niezdolności do pracy.W poradniku przedstawiono ogólne informacje o chorobie oraz zasadach profilaktyki i niefarmakologicznego postępowania leczniczego. Przedstawiono również wyniki badań własnych dotyczących oceny warunków pracy i zdolności do pracy osób z chorobą zwyrodnieniową stawów, a także wytyczne na temat kształtowania bezpiecznych warunków pracy umożliwiających kontynuowanie pracy przez osoby z tą chorobą.
Pozycja dostęopna w pliku pdf
Co zrobić, by zwiększyć efektywność zespołów zróżnicowanych wiekowo ? - M. Widerszal-Bazyl
W publikacji przedstawiono dane wskazujące, że zespoły zróżnicowane wiekowo są obecnie rozpowszechnioną formą pracy oraz zarysowano trzy koncepcje psychologiczne, na podstawie których można przewidywać, jaka jest efektywność takich zespołów. Omówiono model Kategoryzacji-Elaboracji (CEM) stanowiący dobrą syntezę obecnej wiedzy na ten temat. Bazując na modelu CEM, a także badaniach (w tym własnych prowadzonych w CIOP-PIB) omówiono, jakie działania i dlaczego warto podejmować, by zwiększyć efektywność zespołów zróżnicowanych wiekowo. Omówiono także działania zmierzające do osłabienia procesu kategoryzacji społecznej w zespole i przedsięwzięcia, takie jak: zmniejszanie wyrazistości wieku, zapobieganie poczuciu zagrożenia którejś z kategorii pracowników, przeciwdziałanie stereotypom. Przedstawiono działania mające na celu wzmocnienie procesu elaboracji informacji związanych z zadaniem dotyczące: doboru zadań o odpowiedniej złożoności, zwiększania zdolności zespołu do wykonania zadań, zwiększania motywacji zadaniowej – m.in. przez odpowiednie przywództwo oraz optymalizację psychospołecznych zasobów pracy.
Pozycja dostępna w Bibliotece CIOP-PIB
Dać szansę na rynku pracy. Reintegracja zawodowa osób z nabytą niepełnosprawnością ruchową. Dobre praktyki - K. Pawłowska-Cyprysiak
W publikacji przedstawiono podstawowe zagadnienia dotyczące reintegracji zawodowej osób po nabyciu niepełnosprawności ruchowej oraz jej uwarunkowań, a także przykłady dobrych praktyk składające się z doświadczeń zagranicznych, opracowanych na podstawie analizy literatury, oraz doświadczeń polskich, opracowanych na podstawie wywiadów pogłębionych przeprowadzonych w krajowych zakładach pracy przez CIOP-PIB. Praktyki dotyczą dostosowania miejsca i czasu pracy oraz środowiska społecznego do potrzeb osób niepełnosprawnych, a także innych rozwiązań umożliwiających reintegrację zawodową tej grupy.
Kontrakt psychologiczny między pracownikiem a pracodawcą - D. Żołnierczyk-Zreda
Kontrakt psychologiczny między pracodawcą a pracownikiem oznacza wzajemne, wyrażone wprost bądź nie wprost, formalne bądź nieformalne, zobowiązania między pracodawcą a pracownikiem, widziane „oczami pracownika”. Na współczesnym rynku pracy zauważa się rozluźnienie tradycyjnych relacji pracodawca-pracownik, chociaż wyniki badań wskazują, że pracownicy bardzo potrzebują dobrej relacji z pracodawcą, szczególnie wsparcia społeczno-emocjonalnego w pracy oraz zapewnienia im możliwości rozwoju zawodowego. Okazuje się, że takie „inwestowanie” w pracowników opłaca się także pracodawcom, bo dobry kontrakt jest związany z ich większą wydajnością pracy. W publikacji oprócz charakterystyki kontraktu psychologicznego między pracodawcą a pracownikiem przedstawiono zasady budowy „dobrego” kontraktu, dotyczące m.in. rekrutacji właściwych osób na określone stanowiska, motywacji do pracy, kształtowania środowiska pracy, technologii dla Y-eków i samozarządzania pracowników.
Obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego powodowane przez momenty obrotowe powstające przy obsłudze maszyn ręcznych z napędem elektrycznym - A. Dąbrowski, T. Tokarski
Podczas użytkowania maszyn ręcznych (głównie z napędem elektrycznym) powstają zagrożenia dla układu mięśniowo-szkieletowego. Na kończyny górne operatorów przenoszone są momenty obrotowe występujące, np. jako skutek zakleszczenia narzędzia w obrabianym materiale (tzw. momenty utyku) lub zablokowania jego ruchu. W publikacji omówiono sposób określania obciążenia mięśni, wpływ sposobu trzymania maszyny ręcznej i jej ustawienia oraz wpływ wieku operatorów na obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego. Publikacja jest adresowana zarówno do amatorów, jak i profesjonalistów stosujących maszyny ręczne do swoich prac. Będzie przydatna w dużych firmach oraz w sektorze MŚP z różnych sekcji gospodarki, w których tworzy się i modernizuje stanowiska pracy z uwzględnieniem stosowania takich maszyn.
Obciążenie wynikające z presji czasu – ocena i profilaktyka - J. Kamińska, A. Najmiec
Publikacja jest adresowana do osób pracujących w warunkach znacznego obciążenia związanego z wykonywaniem pracy w narzuconym tempie. Dotyczy stanowisk pracy, na których presja czasu wynika zarówno z konieczności szybkiej pracy z klientem czy ilości zadań i nałożonych limitów wykonania, jak i konieczności dostosowania do procesów produkcyjnych (pracownicy montażu, operatorzy, pracownicy działów logistyki). Przedstawiono informacje dotyczące źródeł obciążenia pracowników, co umożliwia analizę przyczyn, ich ocenę i przedstawienie możliwości redukcji lub eliminacji, a także zalecenia i wskazówki dla pracowników, pracodawców i służb bhp w zakresie indywidualnych i organizacyjnych sposobów przeciwdziałania obciążeniu wynikającemu z presji czasu.
Ocena stosowania instalacji wentylacji podczas obróbki nanomateriałów. Zalecenia - T. Jankowski
W publikacji przedstawiono metodę oceny działania instalacji wentylacji miejscowej i rozdziału powietrza wentylacyjnego w otoczeniu źródła emisji związanego z obróbką nanomateriałów. Omówiono zagadnienia dotyczące: przygotowania i kontrolowania charakterystyki przepływowej w komorze testowej, pomiaru prędkości przepływu powietrza, temperatury i wilgotności względnej powietrza w otoczeniu źródła emisji zanieczyszczenia powietrza, określania stężenia zanieczyszczenia powietrza i znacznika gazowego w otoczeniu obiektu badań. Ponadto przedstawiono przykładową ocenę działania instalacji wentylacji i rozdziału powietrza wentylacyjnego w procesach obróbki mechanicznej systemu pianek elastycznych formowanych.
Poradnik dobrych praktyk pt. „Behawioralne metody poprawy bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwach - red. Agnieszka Szczygielska
Poradnik jest przeznaczony dla przedstawicieli przedsiębiorstw, zainteresowanych wprowadzaniem behawioralnych metod poprawy bezpieczeństwa, a także tych, którzy poszukują nowych metod poprawy bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwach.
Poradnik zawiera 14 przykładów projektów zrealizowanych w przedsiębiorstwach, których cele była zmiana zachowań pracowników. Niektóre opisane dobre praktyki stanowią przykłady gotowych programów działań, inne to przykłady działań uzupełniających, które mogą stanowić wsparcie takich programów.
W „Poradniku” m.in.
Równowaga praca – życie. Problem czy wyzwanie. Poradnik - K. Hildt-Ciupińska
Publikacja zawiera zalecenia mające ułatwić pracownikom godzenie obowiązków w pracy i poza pracą w cyklu aktywności zawodowej, opracowane na podstawie wyników badań kwestionariuszowych oraz wywiadów pogłębionych. Oprócz wprowadzenia w tematykę równowagi praca – życie przedstawiono definicję równowagi i pojęcia z nią związane, spojrzenie na równowagę z punktu widzenia wieku i płci, przykłady działań ułatwiających pracownikom godzenie pracy i życia pozazawodowego oraz wybrane wyniki badań zrealizowanych w CIOP-PIB, ukazujące stosunek pracodawców do kwestii równowagi.
Strategie motywowania pracowników starszych do kontynuowania pracy - M. Warszewska-Makuch
Poradnik ma na celu przybliżenie zagadnień związanych z aktywnością zawodową osób starszych. Zaprezentowano w nim wyniki badań służących określeniu jakie czynniki mogą determinować chęć kontynuowania pracy w wieku emerytalnym. Czynniki te omówiono w podziale na zmienne indywidualne i organizacyjne. Przedstawiono strategie służące zachęcaniu pracowników do kontynuowania pracy w starszym wieku. Poradnik jest skierowany do pracodawców, specjalistów ds. zarządzania zasobami ludzkimi w organizacji, przedstawicieli ZUS i innych ekspertów zainteresowanych wspieraniem aktywności zawodowej osób starszych.Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej:
Warunki i organizacja pracy dla osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Poradnik - J. Bugajska, J. Tyszkiewicz
Choroby układu sercowo-naczyniowego, w tym dwie najczęstsze: nadciśnienie tętnicze i choroba niedokrwienna serca, są ogromnym i rosnącym problemem współczesnych społeczeństw. Dotykają dużej liczby osób w okresie pełnej aktywności społecznej, w tym związanej ze zdobywaniem wykształcenia i pracy zgodnej z kompetencjami. W publikacji przedstawiono ogólne informacje o chorobie, zasadach profilaktyki i niefarmakologicznego postępowania leczniczego. Zawarto również wyniki badań własnych na temat oceny warunków pracy i zdolności do pracy osób chorych, a także wytyczne na temat kształtowania bezpiecznych warunków pracy umożliwiających kontynuowanie przez nich pracy.
Warunki i organizacja pracy dla osób z cukrzycą. Poradnik - M. W. Bernas, J. Bugajska, E. Łastowiecka-Moras
Cukrzyca jest ogromnym i rosnącym problemem współczesnych społeczeństw. Dotyka dużej liczby osób w okresie pełnej aktywności społecznej, w tym związanej ze zdobywaniem wykształcenia i pracy zgodnej z kompetencjami.W poradniku przedstawiono ogólne informacje o chorobie, zasadach profilaktyki i niefarmakologicznego postępowania leczniczego. Zaprezentowano również wyniki badań własnych autorów na temat oceny warunków pracy i zdolności do pracy osób chorych, a także wytyczne na temat kształtowania bezpiecznych warunków pracy umożliwiających kontynuowanie przez nich pracy.Nakład wyczerpany
Zdrowy styl życia – zalecenia dla pracowników starszych - M. Malińska
W publikacji zawarto informacje na temat zasad zdrowego stylu życia i zachowań prozdrowotnych, w tym szczegółowo ujęte zagadnienia dotyczące takich elementów stylu życia, jak: zalecenia żywieniowe, zalecenia w zakresie aktywności fizycznej, higienicznego trybu życia, wykonywania badań diagnostycznych i samooceny stanu zdrowia. Przedstawiono także wybrane wyniki badań własnych oraz przykłady dobrych praktyk z zakresu działań promujących zdrowy styl życia pracowników starszych.
Autonomiczna regulacja rytmu serca a wybrane czynniki środowiska pracy - Krystyna Zużewicz
W monografii przedstawiono problem reakcji mechanizmu autonomicznej regulacji rytmu serca ludzi zdrowych na różne czynniki środowiska pracy. Omówiono podstawy fizjologiczne regulacji rytmu serca przez autonomiczny układ nerwowy oraz metodykę oceny zmienności rytmu serca, a także zagadnienie modulacji zmienności rytmu serca (HRV – heart rate variabiity) zdrowego człowieka w zależności m.in. od wieku, płci, pory doby, pozycji ciała, snu, wysiłku fizycznego i pracy umysłowej. Omówiono również wpływ wybranych czynników środowiska pracy i sytuacji ekstremalnych na zmienność rytmu serca, które u personelu lotniczego lub pracowników posługujących się elektrycznymi narzędziami ręcznymi mogą wywoływać zaburzenia układów: naczyniowego, nerwowego i mięśniowo-szkieletowego. Przedstawiono próbę zastosowania HRV do oceny obciążenia pracą umysłową na przykładzie kontrolerów ruchu lotniczego. W monografii zamieszczono również przegląd opublikowanych wyników badań przeprowadzonych w grupie pilotów cywilnych i wojskowych, którzy ćwiczyli na symulatorach lotniczych oraz wykonywali loty w warunkach rzeczywistych.Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej:
Program stosowania środków ochrony skóry i środków ochrony indywidualnej rąk przez pracowników przemysłu meblowego. Wytyczne - Joanna Kurpiewska, Paulina Chęsy, Katarzyna Majchrzycka, Emilia Irzmańska, Paulina Wójcik
Użytkowanie ochronników słuchu stosowanych jednocześnie z innymi środkami ochrony indywidualnej - E. Kozłowski
Nierzadko w środowisku pracy pracownicy są narażeni na działanie różnych czynników niebezpiecznych jednocześnie z hałasem. W broszurze przedstawiono zasady stosowania ochronników słuchu jednocześnie z innymi środkami ochrony indywidualnej, takimi jak: ochrony oczu, twarzy, głowy czy dróg oddechowych. Omawiane zasady zilustrowano licznymi fotografiami i wykresami. Przytoczono podstawowe akty prawne i normę odnoszące się do ochrony przed hałasem.Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej:
Wybrane zagadnienia biomechaniki pracy - D. Roman-Liu
Tematem przewodnim monografii jest wskazywanie na zależności między charakterystyką czynności wykonywanych na współczesnym stanowisku pracy a obciążeniem układu mięśniowo-szkieletowego człowieka (pracownika) oraz ocena tego obciążenia z uwzględnieniem kryteriów odnoszących się do ryzyka rozwoju dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Zawarto w niej również podstawową wiedzę dotyczącą układu mięśniowo-szkieletowego oraz przedstawiono zagadnienia, które dotyczą zjawisk wewnętrznych, takich jak budowa mięśni, siły mięśniowe i aktywność elektryczna, oraz zewnętrznych – opisywanych poprzez parametry ruchu i możliwości siłowe człowieka. Zaprezentowano najpowszechniej stosowane metody oceny obciążenia mięśniowo-szkieletowego. Znaczącą część publikacji stanowi opis założeń, zakresu i sposobu zastosowania elektromiografii jako współczesnego narzędzia oceny obciążenia i zmęczenia mięśniowego. Zaprezentowane w tej publikacji reguły i zależności dotyczą populacji osób dorosłych w okresie aktywności zawodowej. Monografia może służyć praktykom i teoretykom, studentom, doktorantom i uczestnikom studiów podyplomowych i doszkalających.Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej:
Ćwiczenia fizyczne w profilaktyce dolegliwości mięśniowo-szkieletowych - Marzena Malińska, Mirosław Smirnow
Broszura „Ćwiczenia fizyczne w profilaktyce dolegliwości mięśniowo-szkieletowych” zawiera około 90 przykładów ćwiczeń fizycznych, proponowanych przez fizjoterapeutę, w celu profilaktyki dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego. W pierwszej części zamieszczono przykłady ćwiczeń fizycznych związanych z charakterem wykonywanej pracy. Ćwiczenia zostały przygotowane dla pracowników wykonujących pracę w pozycji siedzącej, w pozycji stojącej i wykonujących ciężką pracę fizyczną. W dalszej części zamieszczono ćwiczenia zalecane jako profilaktyka dolegliwości mięśniowo-szkieletowych dla odcinka szyjnego kręgosłupa, odcinka lędźwiowo-krzyżowego, obręczy barkowej, kończyny górnej (przedramię, staw nadgarstkowy, ręce) i kończyny dolnej (podudzie, staw skokowy, stopy).
Niebezpieczne substancje emitowane w procesach przetwórstwa tworzyw sztucznych o zmniejszonej palności zawierających antypireny oraz nanocząstki - W. Zatorski
W publikacji przedstawiono rodzaje antypirenów (FR) wykorzystywanych w technologii tworzyw sztucznych i ich wpływ na zdrowie człowieka. Omówiono zagrożenia chemiczne spowodowane przez związki zmniejszające palność oraz nanocząstki występujące podczas procesów przetwórstwa oraz destrukcji termicznej tworzyw sztucznych o zmniejszonej palności. Przedstawiono metody oceny ryzyka związanego z narażeniem zarówno na związki zmniejszające palność oraz nanocząstki, jak i substancje chemiczne powstające podczas destrukcji termicznej tych tworzyw. Wskazano sposoby ograniczenia ryzyka zawodowego oraz przedstawiono wykaz najczęściej używanych związków zmniejszających palność i zagrożeń, które powodują.
Obciążenie pracą umysłową na stanowiskach pracy związanych z wykonywaniem zadań o dużych wymaganiach percepcyjnych i decyzyjnych - K. Zużewicz, J. Kamińska, J. Bugajska, M. Konarska
W poradniku przedstawiono problem obciążenia pracą umysłową oraz minimalizacji jego negatywnych skutków na dwóch wybranych stanowiskach o szczególnie dużych wymaganiach percepcyjnych i decyzyjnych: kontrolera ruchu lotniczego (KRL) i pilota samolotu. Omówiono podstawowe zagadnienia związane z problemem zmęczenia: skutki zmęczenia w pracy na stanowisku KRL i możliwe strategie jego ograniczania, wpływ pracy zmianowej na zmęczenie i sen, wiarygodność oceny poziomu odczuwanego zmęczenia, przerwy w pracy jako sposób ograniczania zmęczenia, rola światła w poprawie nastroju i poziomu czujności, system zarządzania zmęczeniem. Sklasyfikowano i omówiono przykładowe subiektywne metody oceny obciążenia pracą, m.in. kwestionariusze: SWAT (Subjective Workload Assessment Technique) czy Twoja praca, będący adaptacją kwestionariusza Roberta Karaska. Omówiono najczęściej wykorzystywane w ocenie obciążenia pracą umysłową parametry fizjologiczne: częstość skurczów serca uzyskiwaną przez rejestrację sygnału EKG oraz aktywność percepcyjną badaną na podstawie rejestracji ruchów gałek ocznych (okulografia). Przedstawiono przykład kwestionariusza stworzonego specjalnie do oceny uciążliwości związanych z warunkami fizycznymi środowiska pracy KRL. Poradnik jest adresowany do organizatorów pracy, pracowników, przedstawicieli służby bhp, pracodawców.Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej:
Ocena obciążeń cieplnych osób narażonych na zmienne w czasie środowisko termiczne - A. Sobolewski
W publikacji przedstawiono ideę i sposób praktycznego wykorzystania nowo opracowanej procedury do oceny warunków występujących na stanowisku pracy w środowisku termicznym charakteryzującym się zmiennością w czasie. Wyjaśniono pojęcie środowiska zmiennego termicznie i opisano dwie metody minimalizacji obciążeń cieplnych działających na człowieka przebywającego w tym środowisku. Pierwsza metoda jest oparta na ocenie obciążenia cieplnego z wykorzystaniem wyników pomiarów temperatury wnętrza ciała pracownika, a druga – na pomiarach parametrów mikroklimatów lokalnych składających się na środowisko zmienne termicznie oraz metodach analitycznych. Do oceny obciążeń cieplnych oddziałujących na człowieka opracowano diagramy do odczytu wartości izolacyjności cieplnej odzieży optymalnie dobranej do występujących warunków oraz czasu ekspozycji dopuszczalnego dla zdrowia pracownika w skrajnych warunkach mikroklimatów lokalnych.Nakład wyczerpany.
Bezpieczna praca w małych firmach budowlanych - Andrzej Dąbrowski
Publikacja jest adresowana do pracodawców małych firm budowlanych, ale również do firm większych działających w tej sekcji gospodarki (zatrudniających podwykonawców), a także inwestorów i wszystkich uczestników procesu budowlanego oraz instytucji mających wpływ na bezpieczeństwo. Jej celem jest wskazanie kierunków działań wpływających na poprawę stanu bezpieczeństwa prac wykonywanych przez małe firmy budowlane, które mogą przyczynić się do obniżenia wysokich wskaźników wypadkowości w budownictwie.
Pozycja dostępna w wersji drukowanej w bibliotece CIOP-PIB oraz w wersji cyfrowej:
Działania w celu ochrony przed urazami na placu budowy - Andrzej Dąbrowski
Poradnik jest adresowany do małych firm budowlanych. Jego celem jest pomoc w rozwiązywaniu problemów związanych z zapewnianiem bezpieczeństwa pracodawcom, pracownikom oraz osobom postronnym, które mogą się znaleźć lub znajdują się w sąsiedztwie miejsc, gdzie są wykonywane roboty budowlane. Wskazuje działania zmierzające do ograniczenia urazów podczas wykonywania robót budowlanych, obejmujące opracowanie i utrzymywanie dokumentacji bhp, identyfikację zagrożeń i ocenę ryzyka zawodowego, zapewnianie środków ochrony przed urazami oraz szkoleń pracowników.
Organizacja pracy kontrolerów ruchu lotniczego. Zalecenia dotyczące zapewnienia bezpiecznych i ergonomicznych warunków pracy - Joanna Kamińska, Anna Łuczak. Joanna Bugajska, Maria Konarska
Poradnik zawiera zalecenia dotyczące zapewnienia optymalnych warunków pracy kontrolerów ruchu lotniczego. W pierwszej części zamieszczono ogólne informacje o przyczynach obciążenia związanego z wykonywaniem pracy na stanowisku kontrolera ruchu lotniczego opracowane między innymi na podstawie wyników badań przeprowadzonych przez pracowników Instytutu w latach 2011-2013 w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. W drugiej części zawarte są zalecenia związane z zapobieganiem nadmiernemu obciążeniu (odpowiedni dobór zawodowy, regularna ocena obciążenia psychicznego pracowników), dotyczące organizacji stanowiska pracy, ergonomii, wymagań środowiska pracy (hałas, mikroklimat, oświetlenie), a także organizacji czasu pracy oraz postawy samego pracownika, czyli właściwego odżywiania, aktywności fizycznej, długości i jakości snu, poszerzania wiedzy i rozwijania zainteresowań, utrzymywania zdrowych i relacji z innymi, angażowania się w działania neutralne emocjonalnie.
Organizacja ruchu podnośnikowych wózków jezdniowych czołowych w transporcie wewnątrzzakładowym. Poradnik - Antoni Saulewicz
Przedmiotem poradnika jest organizacja ruchu wózków w transporcie wewnątrzzakładowym, z uwzględnieniem wydzielenia i oznakowania dróg i przejść dla pieszych, parkowania wózków i organizacji pracy na rampie. Omówiono również prędkości ruchu wózka w różnych warunkach, szkolenie stanowiskowe kierowców wózków oraz niektóre cechy wózków ułatwiające zachowanie bezpieczeństwa. W opracowaniu wykorzystano wyniki badań prędkości ruchu wózków w różnych warunkach w wielu przedsiębiorstwach krajowych oraz wyniki badań i ich analiz otrzymanych z zastosowaniem symulatora podnośnikowego wózka jezdniowego w CIOP-PIB. Poradnik dotyczy głównie podnośnikowych wózków jezdniowych czołowych o średniej wielkości, tzn. o ładowności do około 2 ton, ale większość zaleceń odnosi się także do innego rodzaju wózków i innych pojazdów, stosowanych w transporcie wewnątrzzakładowym wewnątrz budynków.
Zalecenia przedstawione w poradniku są zgodne z obowiązującymi w Polsce przepisami prawnymi dotyczącymi zapewnienia bezpieczeństwa podczas użytkowania wózków z napędem silnikowym w transporcie wewnątrzzakładowym.
Podstawowe zasady bezpiecznej pracy w magazynach chemikaliów - Wojciech Domański, Joanna Kurpiewska
W obrocie towarowym znajdują się tysiące niebezpiecznych substancji chemicznych. Przedstawione w opracowaniu zasady bezpiecznego magazynowania pomogą znaleźć optymalne i racjonalne rozwiązania konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa w procesie magazynowania i przemieszczania chemikaliów. W broszurze przedstawiono podstawowe wymagania techniczne dotyczące magazynów chemikaliów, sposób oznakowania magazynów, zasady bezpiecznej pracy i sposób postępowania podczas uwolnienia chemikaliów oraz zasady magazynowania chemikaliów różnych klas.
Ryzyko zawodowe w budownictwie powodowane przez szkodliwe czynniki mikrobiologiczne - Rafał L. Górny, Małgorzata Gołofit-Szymczak, Anna Ławniczek-Wałczyk, Marcin Cyprowski, Agata Stobnicka
W poradniku przedstawiono nowoczesną definicję czynników biologicznych wraz z ich krótką charakterystyką, opisano skutki zdrowotne narażenia na SCB oraz przyczyny biokorozji materiałów budowlanych i wykończeniowych. Ponadto scharakteryzowano ryzyko zawodowe pracowników sektora budownictwa wynikające z tego rodzaju narażenia, metody jego oceny, rozwiązania techniczne, organizacyjne i higieniczne ograniczające narażenie, wraz z zasadami ich doboru, oraz działania profilaktyczne.
Zagrożenia czynnikami chemicznymi i biologicznymi podczas obróbki powierzchniowej metali - Wojciech Domański, Marcin Cyprowski, Anna Ławniczek-Wałczyk, Rafał L. Górny
Pracownicy wykonujący operacje obejmujące obróbkę powierzchniową metali są narażeni na niebezpieczne dla zdrowia oleje mineralne i ich aerozole. Ponadto oleje i ciecze chłodząco-smarujące (ch-s) zawierają liczne dodatki mające również właściwości niebezpieczne dla zdrowia ludzi. Postęp techniczny w dziedzinie obróbki powierzchniowej metali stwarza nowe możliwości w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy. Jednym z nowych osiągnięć jest zastosowanie nanomiedzi i nanosrebra jako dodatków do cieczy ch-s. Badania podjęte w CIOP-PIB pokazały, że stosowanie tego typu materiałów może wyeliminować ze środowiska pracy niebezpieczne dla zdrowia ludzi N-nitrozoaminy, jednocześnie podnosząc jakość obrabianych powierzchni metali i poprawiając właściwości eksploatacyjne cieczy. W broszurze omówiono także inne sposoby ograniczania ryzyka zawodowego na stanowiskach obróbki powierzchniowej metali.
Bezpieczeństwo funkcjonalne systemów sterowania maszynami - Marek Dźwiarek
W monografii przedstawiono badania wypadków przy maszynach spowodowanych niesprawnością ich systemu sterowania, metody zwiększania odporności systemu sterowania na defekty, a także systemy nadzorowania defektów. Omówiono modelowanie systemów sterowania maszynami metodą Markova, przedstawiono zarówno jakościową jak i ilościową metodę oceny ich bezpieczeństwa oraz narzędzia metodyczne wspierające ocenę ryzyka na etapie projektowania maszyn. Wiele uwagi poświęcono zastosowaniu technologii AR (ang. augmented reality) do sygnalizowania zagrożeń przy obsłudze maszyn oraz wykorzystaniu techniki rzeczywistości wirtualnej VR do wspomagania doboru systemów ochronnych przy projektowaniu maszyn.
Bezpieczeństwo i higiena pracy w transporcie wewnętrznym - Krystyna Myrcha
Poradnik dotyczy zagrożeń wypadkowych występujących podczas prac wykonywanych w transporcie wewnętrznym, np. czynności związanych z przyjęciem, wydawaniem i składowaniem wyrobów oraz manewrowaniem środkami transportowymi. Przedstawiono zasady projektowania transportu wewnętrznego oraz dokumenty, które powinien mieć pracodawca, takie jak: regulamin pracy oraz instrukcja bhp dla transportu wewnętrznego, określająca jego organizację i porządek. Omówiono wymagania dotyczące dróg transportowych, a także „fronty przeładunkowe” stanowiące newralgiczny element transportu wewnętrznego, na których są prowadzone prace związane z załadunkiem lub wyładunkiem materiałów/wyrobów ze środków transportu zewnętrznego. Ponadto zaprezentowano wybrane środki transportowe (np. wózki jezdniowe podnośnikowe i przenośniki), urządzenia stosowane do scalania materiałów/wyrobów i urządzenia do składowania.
Jakość akustyczna maszyn - Dariusz Pleban
W opracowaniu przedstawiono wiele zrealizowanych badań: teoretycznych, doświadczalnych (w tym dotyczących modelowania akustycznego – określania akustycznych modeli zastępczych maszyn) i symulacyjnych. Dotyczą one zarówno badania procesów wibroakustycznych, jak i ocen akustycznych maszyn. Ponadto scharakteryzowano opracowane narzędzie informatyczne – oprogramowanie wspomagające optymalną lokalizację maszyn i stanowisk pracy w pomieszczeniach eksploatacyjnych. W badaniach procesów wibroakustycznych zachodzących w maszynach zastosowano metodę inwersji. Przedstawione wyniki badań zostały wykorzystane do oceny akustycznej maszyn utożsamionej z bezpieczeństwem użytkowania maszyny ze względu na emitowany hałas, co stanowi pewną formę jakości maszyny. Najistotniejszym wynikiem tych prac jest zdefiniowanie pojęcia jakości akustycznej maszyny i zaproponowanie nowego wskaźnika oceny akustycznej maszyny, za pomocą którego jej jakość akustyczna może zostać zmierzona.
Nowoczesne metody szkolenia operatorów tokarek z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej (VR) - Dariusz Kalwasiński
W broszurze zaprezentowano wykonaną w CIOP-PIB wirtualną tokarkę – narzędzie, które może być wykorzystywane do badań w aspekcie powstawania wypadków występujących podczas obsługi tokarek. Badania mogą obejmować określenie przyczyn i okoliczności powstawania sytuacji wypadkowych, a także wpływu zachowania operatora na powstawanie wypadków. Informacje zebrane w takich badaniach wspomogą podejmowanie odpowiednich działań profilaktycznych poprawiających bezpieczeństwo pracy przy obsłudze tokarek. Prezentowane narzędzie może być wykorzystane w szkoleniach i doskonaleniu operatorów tokarek. Zainteresowani nim mogą być pracodawcy lub służby bhp zakładów pracy, w których użytkowane są tokarki.
Oddziaływanie środowiska termicznego na organizm człowieka - Anna Bogdan, Anna Marszałek, Joanna Bugajska, Magdalena Zwolińska
W monografii przedstawiono kompleksowo zagadnienie oddziaływania środowiska termicznego na organizm człowieka i kwestie łączące się z oceną tego oddziaływania. Podano informacje dotyczące wymiany ciepła między człowiekiem a otoczeniem, termoregulacji i wpływu środowiska termicznego na organizm człowieka oraz fizjologicznej oceny metabolizmu. Omówiono wymagania odnośnie do aparatury pomiarowej, sposoby wyznaczania izolacyjności cieplnej odzieży, metody prowadzenia oceny dyskomfortu/obciążenia termicznego, wzbogacone praktycznymi przykładami oceny, normy dotyczące oceny środowiska termicznego, zagadnienia związane z problemami zdrowotnymi występującymi podczas pracy w środowisku gorącym i zimnym, dobre praktyki, które można wykorzystać podczas ekspozycji pracownika na środowisko gorące i zimne, a także metody zwiększania komfortu termicznego pracowników. Zaprezentowana wiedza jest zgodna z aktualnymi aktami prawnymi i normatywami higienicznymi. Dodatkowo, przedstawiono przykłady obliczeń obciążenia termicznego w różnych, rzeczywistych sytuacjach na stanowiskach pracy. Publikacja jest skierowana do osób zajmujących się zawodowo prowadzeniem pomiarów obciążeń termicznych, jak również do badaczy poszukujących kompleksowej informacji na temat metod oceny oddziaływania środowiska termicznego na organizm człowieka.
Ograniczanie dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego osób niepełnosprawnych na stanowiskach montażystów i operatorów - Tomasz Tokarski
Broszura dotyczy adaptacji stanowisk pracy montażystów i operatorów do możliwości i potrzeb pracowników z niepełnosprawnością ruchową kończyny górnej. Wskazano możliwości zatrudnienia takich osób i wykorzystania nożnych elementów sterowniczych w celu ograniczenia obciążenia niepełnosprawnej kończyny górnej. Przedstawiono także warunki, jakie musi spełniać takie stanowisko pracy, aby praca wykonywana przez osobę niepełnosprawną nie pogłębiała jej niepełnosprawności. Publikacja jest skierowania do pracodawców, pracowników oraz służb bhp mających wpływ na zatrudnienie lub pracowników z omawianą niepełnosprawnością. Nakład wyczerpany
Widoczność otoczenia ze stanowiska operatora podnośnikowego wózka jezdniowego czołowego. Poradnik - Antoni Saulewicz
Widoczność wynikająca z wymiarów ładunku przewożonego podnośnikowym wózkiem jezdniowym czołowym, wyznacza się pośrednio, poprzez określenie wymiarów strefy braku widoczności (potocznie zwanej strefą martwą). Przedstawiono 2 metody wyznaczania tej strefy: dokładną i uproszczoną. Podano praktyczne wskazówki ułatwiające zachowanie bezpieczeństwa. Sformułowano zalecenia dotyczące długości strefy braku widoczności wynikającej z wymiarów ładunku na wózku oraz wskazówki co do ubioru osób pieszych przebywających w obszarze ruchu wózków. Poradnik jest przeznaczony dla organizatorów transportu wewnętrznego w przedsiębiorstwach, pracowników nadzoru, pracowników służb bhp oraz dla operatorów omawianych wózków.Nakład wyczerpany
Zasady oceny układów filtracji cząstek aerozoli cieczy emitowanych podczas obróbki mechanicznej - Tomasz Jankowski
W ocenie układów filtracji podczas obróbki mechanicznej z użyciem chłodziw olejowych, znormalizowane metody zostały rozszerzone o metody badawcze powstawania mgły olejowej w wyniku procesów dynamicznego i termicznego oraz relacji między zmianami oporów przepływu, sprawności filtracji aerozoli cieczy, wskaźnika jakości i użyteczności wielostopniowych układów filtracji a parametrami strukturalnymi włóknin, procesowymi obróbki i fizykochemicznymi aerozoli. Publikacja jest przeznaczona dla producentów materiałów filtracyjnych, pracodawców, służb technicznych oraz pracowników służby bhp jako narzędzie wspomagające prognozowanie zastosowania chłodziw olejowych do zatrzymywania cząstek aerozoli cieczy, z zachowaniem najkorzystniejszych warunków filtracji.
Bezpieczeństwo użytkowania frezarek dolnowrzecionowych do drewna - zalecenia - Mariusz Dąbrowski
W publikacji przedstawiono zasady bezpieczeństwa obsługi stanowisk wyposażonych w stacjonarne frezarki dolnowrzecionowe do drewna. Omówiono typowe zdarzenia zagrażające, jakie występują przy obsłudze frezarek dolnowrzecionowych, oraz metody ograniczania ryzyka wypadkowego. Szczególny nacisk położono na zagrożenia mechaniczne oraz stosowane techniczne środki ochronne, a także właściwy dobór narzędzi i parametrów technologicznych. Głównym adresatem poradnika są mikroprzedsiębiorstwa świadczące usługi w zakresie frezowania drewna, stolarnie przyzakładowe oraz niewielkie samodzielne zakłady stolarskie. Publikacja może być przydatna jako literatura uzupełniająca w szkołach zawodowych i większych zakładach przetwórstwa drewna.Pozycja dostępna w wersji drukowanej w Bibliotece CIOP-PIB i w wersji cyfrowej:
Cieplne oddziaływanie organizmu człowieka na zmiany mikroklimatu w pomieszczeniu - A. Bogdan
W monografii przedstawiono numeryczny model cieplny człowieka, umożliwiający określenie ilości ciepła oddawanego do otoczenia poprzez promieniowanie, konwekcję i oddychanie. Przeanalizowano zależności między ruchem strumieni powietrza otaczającego oraz rozkładem temperatury powietrza i na powierzchni ciała człowieka, a także izolacyjność stosowanej odzieży i zmienność mikroklimatu pomiędzy odzieżą, a skórą człowieka. Szczegółowo przedstawiono badania zachodzących procesów fizycznych, nagiego i ubranego modelu cieplnego człowieka. Opracowany model umożliwia dopasowanie środowiska cieplnego w pomieszczeniach do indywidualnych potrzeb użytkowników, np. przez stosowanie spersonalizowanych układów wentylacji i klimatyzacji.
Ograniczanie ryzyka odbicia przy cięciu drewna przenośnymi pilarkami łańcuchowymi - Andrzej Dąbrowski
Obecnie w Polsce przenośne pilarki łańcuchowe są nadal podstawowym narzędziem stosowanym do pozyskiwania drewna. Ich użytkowanie wiąże się z dużym ryzykiem powstania urazów i jest główną przyczyną wypadków. W publikacji przedstawiono podstawowe informacje na temat zjawiska odbicia, rozwiązań technicznych ograniczających ryzyko zawodowe związane z tym zjawiskiem, budowy i działania zespołu tnącego pilarki, wpływu właściwości drewna na odbicie pilarki, a także rolę użytkowników i producentów pilarek w ograniczaniu ryzyka związanego z odbiciem pilarki.
Bezpieczeństwo pracy na stanowiskach mechanicznej obróbki drewna - Mariusz Dąbrowski, Elżbieta Jankowska, Witold Mikulski, Małgorzata Pośniak, Tomasz Strawiński
Poradnik przeznaczony przede wszystkim dla małych zakładów stolarskich, a także dla stolarni przyzakładowych, w których stosowane są głównie typowe, najprostsze obrabiarki do drewna. Może być również przydatny w większych zakładach oraz szkołach zawodowych jako literatura uzupełniająca, dostarczająca specjalistycznej wiedzy w zakresie maszynowej obróbki drewna.
Kształtowanie prawidłowych warunków pracy w zakładach meblarskich. Zalecenia - M. Pośniak, J. Kowalska, M. Dąbrowski, E. Jankowska, W. Mikulski
Zalecenia profilaktyczne, przedstawione w niniejszym opracowaniu, mają na celu ograniczenie lub wyeliminowanie niekorzystnego wpływu czynników środowiska pracy, takich jak hałas, pyły (w tym pyły drewna twardego) i substancje chemiczne, szkodliwe drgania mechaniczne, nieprawidłowe oświetlenie i zły mikroklimat, na zatrudnionych w tej gałęzi przemysłu. Są to zalecenia techniczne, organizacyjne i medyczne. Jako uzupełnienie części teoretycznej do opracowania dołączono "karty stanowiskowe" z praktycznymi wskazówkami na temat bezpiecznego postępowania i właściwych środków ochronnych dla poszczególnych stanowisk w przemyśle meblarskim.
Zasady ograniczania ryzyka zawodowego podczas obróbki drewna twardego ręcznymi narzędziami zmechanizowanymi - K.M. Benczek, M. Gliński, M. Dąbrowski, H. Karski
Przedmiotem opracowanego i wydanego poradnika jest proces obróbki drewna twardego za pomocą ręcznych narzędzi zmechanizowanych (na napęd elektryczny lub pneumatyczny) i sposoby ograniczania związanego z tym ryzyka zawodowego. Autorzy pragną uświadomić pracodawcom i bezpośrednim użytkownikom sprzętu zasady tworzenia bezpiecznych stanowisk pracy i bezpiecznego posługiwania się narzędziami. Podane zalecenia dotyczą najczęściej wykonywanych prac i najpopularniejszego wyposażenia.