Zalecenia bezpieczeństwa użytkowania wiertarek

Stanowisko pracy przy wiertarce powinno być tak zorganizowane, aby zarówno przedmioty przeznaczone do obróbki, jak i narzędzia pomocnicze oraz urządzenia służące do sterowania obrabiarką znajdowały się w zasięgu rąk obsługującego, przy zachowaniu przez niego pozycji siedzącej lub stojącej. Nie należy jednak kłaść żadnych przedmiotów bezpośrednio na stole wiertarki.

Zdarza się często w czasie obróbki seryjnej, że pracownik po włączeniu automatycznego posuwu i wierceniu jednego detalu, przygotowuje sobie w tym czasie detal następny na płycie wiertarki, w bezpośredniej bliskości obracającego się wrzeciona. Narażony jest wtedy na pochwycenia przez elementy wirujące odstającej części odzieży. Aby tego uniknąć, należy ustawić przy wiertarce stół pomocniczy lub podstawę, gdzie przejściowo składa się przygotowane do obróbki detale w bezpiecznej odległości od wirującego wiertła i wrzeciona. A także należy zastosować odzież roboczą przylegającą do ciała (odzież powinna być pozapinana).

W czasie ruchu roboczego nie wolno sięgać po przedmioty znajdujące się z tyłu lub z boku wrzeciona. Uwaga pracownika jest wtedy skierowana na przedmiot, po który sięga i łatwo może zapomnieć o wirującym wiertle i wrzecionie.

Podczas wykonania na wiertarce ślepych otworów występują często trudności w oczyszczaniu ich z wiórów pozostałych po wierceniu lub gwintowaniu. Trudności te występują zwłaszcza wtedy, gdy przedmiot, w którym wykonywane są otwory, ma duże wymiary, np. korpus maszyny i nie można usunąć wiórów z otworu przez odwrócenie detalu. W tym przypadku wydmuchiwanie wiórów z otworu ustami, co mimo kategorycznych zakazów — niejednokrotnie praktykuje się, jest bardzo niebezpieczne. Zagraża to zaprószeniem oczu pyłem lub wiórami znajdującymi się w otworze. Niebezpieczeństwo takie występuje również przy wydmuchiwaniu wiórów sprężonym powietrzem. Rozprysk wiórów skierowany jest wówczas we wszystkich kierunkach, a więc i w stronę oczu pracownika wykonującego tę czynność.

Oczyszczanie sprężonym powietrzem głębokich otworów powinno odbywać się za pomocą specjalnego pistoletu z odpowiednią ukształtowaną dyszą. Wydostające się przez tę dysze, powietrze tworzy stożek ochronny, pod którego działaniem następuje zmiana kierunku ruchu wydmuchiwanych wiórów. W miarę możliwości technologicznych należy stosować urządzenia do samoczynnego usuwania wirów ze stołu wiertarki.

Przy szybkościowym wierceniu metali, łamanie wióra ciągłego należy dokonywać przy zastosowaniu następujących metod:

• przy posuwie ręcznym - przez wiercenie przerywane,
• przy posuwie samoczynnym - przez zastosowanie wierteł z łamaczami wiórów,

Niedopuszczalne jest przytrzymywanie obrabianego przedmiotu przez operatora wiertarki, ponieważ moment obrotowy wrzeciona może spowodować nagły obrót przedmiotu i skaleczenie ręki. Przedmioty w czasie wiercenia powinny być dobrze zamocowane i unieruchomione w imadle, w uchwycie szybkomocującym lub innym przyrządzie pomocniczym.

Podczas wykonywania czynności wiercenia nie wolno:

• zdejmować osłony i zabezpieczenia z wiertarki,
• obsługiwać wiertarkę w rękawicach ochronnych lub z zabandażowanymi palcami,
• chłodzić wiertło lub obrabiany przedmiot mokrymi szmatami lub pakułami podczas pracy wiertarki,
• hamować ręką wrzeciono przy wyłączeniu silnika, przytrzymywać nawiercany przedmiot ręką, dotykać wiertła w czasie ruchu,
• smarować i konserwować wiertarkę w czasie ruchu,
• zdmuchiwać wióry ustami lub sprężonym powietrzem, usuwać wióry rękami,
• używać do pracy niewłaściwych, uszkodzonych, tępych narzędzi,
• pozostawiać klucza w uchwycie lub klin w otworze wrzeciona,
• wiercić metali ciągliwych bez zastosowania wierteł z łamaczami wierteł,
• mocować lub zdejmować przedmiot w czasie ruchu wrzeciona,
• pracować z niewłaściwym lub źle naostrzonym wiertłem,
• ręcznie przemieszczać i przewozić ciężary o masie przekraczającej ustalone normy,
• układać żadnych przedmiotów na płycie stołu podczas wiercenia,
• pracować na wiertarce w rękawicach lub z palcem obandażowanym o odstających końcach bandaża,
• podtrzymywać przy mocowaniu wiertło od dołu,
• mocować wierteł z uchwytem stożkowym w uchwytach wiertarskich przeznaczonych do wierteł cylindrycznych.