Wymagania dotyczące pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych

 

   Warunki higieniczno - sanitarne i higiena osobista pracowników w piekarniach podlegają szczególnym wymaganiom.


    Ściany pomieszczeń produkcyjnych, ekspedycji pieczywa i myjni koszy ekspedycyjnych należy wykładać do wysokości co najmniej 2m płytkami łatwo zmywalnymi, nienasiąkliwymi, odpornymi na działanie wilgoci.


      Podłogi w pomieszczeniach produkcyjnych powinny być odporne na ścieranie, gładkie, nienasiąkliwe i łatwo zmywalne. Podłogi w pomieszczeniach, w których ściany są wykładane płytkami łatwo zmywalnymi (poza ciastowniami), powinny być wykonane ze spadkiem 1,5% w kierunku kratek ściekowych. Między poszczególnymi pomieszczeniami, magazynami i ekspedycją pieczywa nie należy stosować progów.


      Drzwi i okna należy zabezpieczyć odpowiednio przed gryzoniami i owadami. Konstrukcja okien powinna umożliwiać wietrzenie pomieszczeń przez uchylenie górnych skrzydeł za pomocą mechanizmów dostępnych z poziomu podłogi.


     Oświetlenie pomieszczeń piekarni (z wyjątkiem komory rozrostowej, gdzie oświetlenie dzienne jest niedopuszczalne) powinno być zarówno naturalne (dzienne), jak i sztuczne (elektryczne). W pomieszczeniach przewidzianych do stałego pobytu ludzi (co oznacza przebywanie w pomieszczeniu minimum 4 godziny na dobę) stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8.

Oświetlenie elektryczne pomieszczeń w piekarniach powinno zapewniać minimalne natężenie odpowiednio:

  • silosowanie magazynowe i zmianowe - 100 Ix
  • ciastownie i odrabialnie - 300 Ix
  • piecownie - 150 Ix
  • ekspedycja - 200 Ix.

    Temperatura ogrzewanych pomieszczeń powinna być zgodna z przepisami i dostosowana do wymagań technologicznych. Na przykład, zalecana temperatura w wybranych pomieszczeniach wynosi:

  • magazyn główny mąki i surowców dodatkowych - 10°C;
  • magazyn produkcyjny - 14oC;
  • silosownia, odrabialnia, ciastownia i hala wypiekowa - 18oC;

    Wentylacja naturalna o dwukrotnej wymianie powietrza na godzinę powinna funkcjonować we wszystkich pomieszczeniach piekarni. Ponadto w wymienionych niżej pomieszczeniach należy zapewnić wentylację mechaniczną zwiększającą możliwość przewietrzania:

  • odrabialni - 3 do 5 razy na godzinę;
  • hali wypiekowej - 8 razy na godzinę;
  • ekspedycji - 12 razy na godzinę;

    Woda ciepła, zdatna do celów technologicznych i sanitarnych, powinna
być doprowadzona do stanowisk pracy w pomieszczeniach produkcyjnych i do sanitariatów.
Ze względu na bezpieczeństwo pracy w piekarniach, oprócz spełnienia opisanych wymagań, podstawowe znaczenie ma przestrzeganie przepisów i zasad bhp dotyczących bezpiecznych metod pracy.


    W magazynach surowców i materiałów pomocniczych worki z mąką i skrzynie powinny być ułożone w stosach w sposób wykluczający ich obsunięcie. Skrzynie mogą być układane najwyżej do wysokości 2m, a układanie worków z mąką w stosy powyżej 6 warstw jest dopuszczalne wyłącznie za pomocą urządzeń mechanicznych. Transport napełnionych worków powinien odbywać się przenośnikami lub wózkami.


    W pomieszczeniach przesiewaczy i komór mącznych przesypywanie mąki oraz praca podajników i przesiewaczy nie może powodować nadmierne- go zapylenia pomieszczeń. Komory mączne powinny być zaopatrzone w blokady mechanizmów zasypowych działające w razie otwarcia włazu do komory, a górne otwory komór należy zabezpieczyć rusztami ochronnymi z pokrywa- mi. Wnętrza komór mącznych powinny być oświetlone oprawami hermetycznymi zasilanymi napięciem obniżonym do 24 V.


    W ciastowniach niedopuszczalne jest przebywanie ludzi pod podniesionymi lub przechylonymi dzieżami. Niedozwolone jest używanie naczyń prze- nośnych do gorącego tłuszczu z obluzowanymi uchwytami lub uszkodzoną emalią, napełnianie ich powyżej 4/5 wysokości oraz przenoszenie przez jedną osobę, jeżeli ich ciężar przekracza 15 kg.
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie pomieszczenia i urządzenia higieniczno - sanitarne, do których m.in. zalicza się szatnie, umywalnie, ustępy oraz pomieszczenia do spożywania posiłków.
   Pomieszczenia te muszą być dostosowane do liczby zatrudnionych pracowików, stosowanych technologii i rodzajów pracy oraz warunków, w jakich ta praca jest wykonywana.
   Wymienione pomieszczenia powinny się znajdować w budynku, w którym    
   odbywa się praca, albo w budynku połączonym z nim obudowanym  
   przejściem, które w przypadku przechodzenia z ogrzewanych pomieszczeń
   pracy powinno być również ogrzewane. Wszystkie pomieszczenia
   higieniczno - sanitarne należy utrzymywać w nienagannej czystości.
   Wysokość pomieszczeń higieniczno-sanitarnych nie powinna być mniejsza niż 2,5m w świetle (a w przypadku usytuowania ich w suterenie, piwnicy lub na poddaszu nie mniejsza niż 2,2m).
   Pomieszczenia te powinny być ogrzewane, wentylowane, a ich ściany do wysokości co najmniej 2m powinny być pokryte materiałami gładkimi, nienasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci - umożliwiającymi łatwe utrzymanie czystości.
   W zakładzie pracy zatrudniającym powyżej 5 pracowników różnej płci pomieszczenia szatni, umywalni, natrysków i ustępów powinny być urządzone oddzielnie dla kobiet i mężczyzn. Jednakże, gdy na jednej zmianie jest zatrudnionych mniej niż 5 pracowników, pomieszczenia te mogą być wspólne, pod warunkiem zapewnienia możliwości osobnego korzystania przez kobiety i mężczyzn z tych pomieszczeń.

 

    Szatnie w piekarniach powinny składać się z części przeznaczonej na odzież własną pracowników oraz części przeznaczonej na odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej, a także z przepustowego zespołu sanitarnego z natryskami, łączącego te dwie części (tzw. szatnie przepustowe). Szatnie te powinny spełniać następujące wymagania:

  • części przeznaczone na odzież własną pracowników oraz na odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej powinny być wyposażony w szafy przeznaczone do indywidualnego użytku każdego pracownika. W pomieszczeniach tych powinno przypadać co najmniej 0,3m2 wolnej powierzchni podłogi na każdego pracownika korzystającego z tych części szatni;
  • ruch użytkowników szatni przepustowej między obu jej częściami powinien odbywać się wyłącznie przez zespół sanitarny z natryskami;

  Na 5 pracowników powinna przypadać co najmniej l kabina natryskowa, lecz nie mniej niż l przy mniejszej liczbie zatrudnionych. Wymiary kabin powinny być zgodne z przepisami techniczno - budowlanymi. W pomieszczeniach z natryskami należy zapewnić nie mniejszą niż 5-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny.
  Pomieszczenia przeznaczone na szatnie powinny być suche i w miarę możliwości, oświetlone światłem dziennym. Powinny w nich być zapewnione miejsce siedzące dla co najmniej 50% pracowników.


    Umywalnie powinny być usytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie szatni. Powinny być wyposażone w umywalki emaliowane lub wykonane z materiału odpornego na korozję, do których powinna być doprowadzona bieżąca ciepła woda. Na 5 pracowników powinna przypadać co najmniej l umywalka, lecz nie mniej niż l przy mniejszej liczbie zatrudnionych. W pomieszczeniach umywalni należy zapewnić co najmniej 2-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny.


    Ustępy powinny być zlokalizowane w odległości nie większej niż 75m od stanowiska pracy. Wejścia do ustępów powinny prowadzić bezpośrednio z pomieszczeń, korytarzy lub dróg służących komunikacji ogólnej. Ustęp powinien mieć wejściowe pomieszczenie izolujące wyposażone w umywalki z dopływem ciepłej i zimnej wody w ilości 1 umywalka na 3 miski ustępowe lub pisuary, lecz nie mniej niż 1 umywalka. Ustępy powinny być wyposażone w instalacje i urządzenia przeznaczone do utrzymania wymagań higieniczno-sanitarnych.
 Pracodawca powinien zapewnić pracownikom pomieszczenie do spożywania posiłków (jadalnie), o powierzchni nie mniejszej niż 8m2.


Spożywanie posiłków na stanowiskach pracy jest wzbronione.
  Na każdego z pracowników jednocześnie spożywających posiłek powinno przypadać co najmniej 1.1m2 powierzchni. Każdemu pracownikowi spożywającemu posiłek w jadalni należy zapewnić indywidualne miejsce siedzące przy stole. Niedopuszczalne jest ustawianie w jadalni ławek.
  W jadalni powinny być zainstalowane: urządzenie do podgrzewania przez pracowników posiłków, dwukomorowy zlewozmywak, indywidualne zamykane szafki przeznaczone do przechowywania własnego posiłku pracownika.