Strugarki wyrówniarki (wyrówniarki)


Strugarki wyrówniarki przeznaczone są do wyrównywania i wygładzania powierzchni elementów z litego drewna.

Do najczęściej zdarzających się wypadków przy pracy na strugarkach wyrówniarkach należą okaleczenia rąk spowodowane kontaktem w wałem nożowym. Z tego względu najważniejszymi urządzeniami zwiększającymi w dużym stopniu bezpieczeństwo pracy na tych obrabiarkach są osłony wału nożowego.

Osłony

Po roboczej stronie prowadnicy wzdłużnej wał nożowy powinien być osłonięty osłoną mostkową lub wachlarzową. Osłony segmentowe nie powinny być stosowane, gdyż wał nożowy w tym przypadku pozostaje częściowo odsłonięty.

Osłona powinna spełniać następujące warunki:

    • zasłaniać część wału zarówno w czasie strugania, jak i w czasie postoju obrabiarki
    • nie może utrudniać pracy wykonywanej na obrabiarce
    • powinna się samoczynnie zamykać - (dopuszcza się stosowanie nastawnych osłon mostkowych)
    • kształt przedniej krawędzi osłony wachlarzowej powinien być taki, aby niezależnie od szerokości struganej listwy lub deski, na całej szerokości roboczej strugarki, szczelina pomiędzy krawędzią boczną tej listwy albo deski a osłoną była na tyle mała, aby nie można było dotknąć przez nią wału nożowego
    • osłona wachlarzowa powinna się szybko i bez oporów zamykać, niezależnie od kąta jej uchylenia
    • osłona nie powinna znacznie zwiększać gabarytu obrabiarki (wystawać poza jej obrys) szczególnie od strony obsługującego.

Osłona niepracującej części wału nożowego (poza prowadnicą) jest zwykle mniej skomplikowana konstrukcyjnie od osłon roboczej części wału. Osłona ta powinna:

    • niezależnie od położenia prowadnicy zasłaniać całkowicie wał nożowy po nieroboczej stronie prowadnicy
    • umożliwiać przechylanie prowadnicy.

Może to być osłona przegubowa lub sztywna, wykonana z jednego elementu, w zależności od szerokości roboczej maszyny.

Zasady bezpiecznej pracy

    • Bez względu na typ osłony podczas strugania szerokich płaszczyzn dłonie operatora powinny znajdować się przed lub za wałem nożowym, a nie nad nim.
    • W przypadku strugania elementów krótkich należy obowiązkowo stosować specjalne przesuwało, a wąskich brzegów desek lub listewek - dociskacz.
    • Przedmiot obrabiany należy przesuwać prawą ręką jednostajnie do przodu, dociskając go dłonią lewą. Dłonie powinny być zaciśnięte w pięść, a kciuki powinny znajdować się na przedmiocie obrabianym.
    • Nie wolno kontynuować strugania po świadomym czy awaryjnym wyłączeniu napędu – ze względu na wzmożone niebezpieczeństwo odrzucenia elementu przez coraz wolniej obracający się wał.
    • Nie wolno cofać materiału lub przerzucać go ponad wałem nożowym.
    • Wręgowanie (praca końcówką wału nożowego) jest zabronione, gdyż stwarza olbrzymie zagrożenie odrzutem
    • Krawędzie noży nie powinny wystawać więcej, niż 1,1 mm ponad korpus wału nożowego
    • Nie powinno się stosować głębokości strugania przekraczających 8 mm


Przyczyną nieszczęśliwych wypadków przy pracy na wyrówniarce może się stać niedbałe przygotowanie obrabiarki do pracy, zwłaszcza wału nożowego.
W wałach nożowych można mocować wyłącznie noże o wymiarach określonych przez producenta obrabiarki i podanych w dokumentacji techniczno-ruchowej. Wszystkie noże muszą być ostre, w dobrym stanie technicznym i wyważone, oraz założone we właściwym kierunku. W trakcie mocowania noży należy zwrócić uwagę na ich jednakowe wystawanie ponad korpus wału nożowego, który bezwzględnie musi być walcowy. Nie wolno zmieniać położenia listew zaciskowych względem gniazd w wale nożowym. W tym celu gniazda i listwy powinny być trwale oznakowane.
W przypadku zwiększonych drgań lub hałasu, należy natychmiast wyłączyć strugarkę i znaleźć ich przyczynę. Jeżeli z pomiarów i oględzin wału nożowego nie można wnioskować o przyczynie, należy wał wyważyć dynamicznie.