Wymagania dotyczące osłon

 

     Ocena zgodności osłon z wymaganiami bezpieczeństwa

 

Osłony maszyn podlegają ocenie zgodności wraz z maszyną. Do ich projektowania są stosowane w pierwszej kolejności (oprócz zasadniczych wymagań bezpieczeństwa, wynikających z dyrektywy maszynowej 2006/42/WE) wymagania norm zharmonizowanych typu „C”, odpowiednich dla danej maszyny. Jeżeli normy takie nie zostały dla danej maszyny opracowane, stosowane są normy zharmonizowane typu B, dotyczące: osłon (PN-EN ISO 14120), odległości bezpieczeństwa (PN-EN ISO 13857), a w przypadku osłon blokujących lub blokujących z urządzeniem ryglującym (PN-EN ISO 14119).

W przypadku, gdy osłony są oferowane i wprowadzane do obrotu oddzielnie, niezależnie od maszyn oraz zgodnie z przeznaczeniem określonym przez ich producenta, a także w przypadku gdy mają one pełnić funkcje ochronne lub robocze, zgodnie z dyrektywą 2006/42/WE uznaje się je za elementy bezpieczeństwa podlegające ocenie zgodności jak maszyny.

 

     Wymagania techniczne

 

Podstawowe wymagania techniczne stawiane osłonom dotyczą:

• wytrzymałości mechanicznej konstrukcji samej osłony odpowiedniej do potrzeb, w tym do spodziewanych obciążeń i udarów mechanicznych występujących podczas użytkowania
• stateczności osłony – trwałości zamocowania lub umiejscowienia na właściwym miejscu, z uwzględnieniem ww. obciążeń i udarów
• niestwarzania dodatkowych zagrożeń przez osłonę, np. ostre krawędzie itp.
• odporności na wyłączanie z działania (warunek niezwykle istotny zwłaszcza w przypadku osłon działających w powiązaniu z układem sterowania maszyny)
• instalacji osłony w odpowiedniej odległości od strefy niebezpiecznej
• zapewnienia możliwości (nieutrudniania) obserwacji procesu produkcyjnego po zainstalowaniu osłony
• umożliwienia wykonywania prac związanych np. z wymianą narzędzi, czyszczeniem lub konserwacją, w miarę możliwości bez demontażu osłony
• zapewnienia ochrony przed materiałami wyrzucanymi przez maszynę lub przedmiotami, które z niej spadają, oraz przed szkodliwymi emisjami powodowanymi przez maszyny.

 

Ze względu na możliwość pracy maszyn do obróbki drewna lub materiałów o podobnych właściwościach fizycznych w warunkach stwarzających ryzyko wyrzucania materiału lub przedmiotów obrabianych i ich fragmentów maszyny te muszą być wyposażone w osłony lub urządzenia ochronne, zapewniające bezpieczeństwo operatorowi i innym potencjalnie narażonym osobom.

W przypadku zastosowania w obszarze stanowisk pracy albo wzdłuż przejść ogrodzeń, osłon i ścian działowych (o dużych powierzchniach) wykonanych z przeźroczystych lub przeświecających materiałów należy zadbać o to, by były one odporne na rozbicie, odpowiednio oznaczone lub dodatkowo osłonięte, aby zminimalizować ryzyko zderzenia się z nimi pracowników.

 

     Materiały i wytrzymałość osłon

 

Zgodnie z normą PN-EN ISO 19085-1 do budowy osłon mogą być stosowane standardowe materiały, takie jak:

• blacha stalowa wytrzymała na rozciąganie, co najmniej 350 N mm^-2 oraz grubości min. 2 mm (w niektórych przypadkach dopuszczalna jest grubość 1,5 mm)
• stop metali lekkich o właściwościach podanych w tabeli 1
• poliwęglan o grubości ścianki 5 mm (w niektórych przypadkach dopuszcza się grubość 3 mm) żeliwa o wytrzymałości na rozciąganie min. 200 N mm^-2 oraz grubości ścianki min. 5 mm.

 

   Tabela 1. Wymagania dla osłon ze stopów metali lekkich

 

Wytrzymałość na rozciąganie N mm-2	Grubość minimalna mm
180	5
240	4
300	3

 

W przypadku użycia innych materiałów stosowane są metody dynamicznych badań mechanicznych osłon, które zostały opisane m.in. w normach zharmonizowanych z dyrektywą maszynową 2006/42/WE.