Kryteria oceny narażenia pracowników na pole-EM

 

Pole-EM może oddziaływać na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników podczas pracy w narażonych miejscach (oddziaływanie natychmiastowe, zagrożenia wypadkowe), a także wpływać na stan zdrowia wskutek odległych skutków narażenia wieloletniego lub incydentalnego narażenia silnego, tzw. przypadków „overexposure" (oddziaływanie odległe pola elektromagnetycznego zostało m.in. zaklasyfikowanie przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem do czynników prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi [5]).

 

W celu ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, prawo pracy określa limity narażenia, dotyczące natężeń pola-E i pola-M o częstotliwości z pasma 0 Hz - 300 GHz, definiujące granice tzw. stref ochronnych (pośredniej, zagrożenia i niebezpiecznej), których zasięg powinien być wyznaczony [6,7]. Prawo pracy dopuszcza narażenie pracowników na pole-EM stref ochronnych (pole-EM-SO), jeżeli przeprowadzono badania lekarskie, które potwierdziły brak przeciwwskazań zdrowotnych do narażenia na po- le-EM. Kolejnym warunkiem jest zapewnienie przez pracodawcę środków ochronnych, obejmujących: zapobieganie bezpośrednim skutkom biofizycznym oddziaływania pola-EM na organizm człowieka (termicznym lub pozatermicznym) lub pośrednim skutkom oddziaływania pola-EM na inne obiekty (tj. zapobieganie zakłóceniom funkcjonowania aktywnych implantów medycznych (AIMD) i skutkom termicznym oddziaływania na implanty pasywne) oraz okresowe szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w polu-EM i okresowa kontrola poziomu narażenia na pole-EM [7]. Dodatkowo, narażenia na pola-EM powinny spełniać warunek tymczasowości (wskaźnik narażenia pracownika mniejszy od wartości W = 1), [6, 7].

 

Określono również limity pola-EM dotyczące granicy strefy bezpiecznej, w której brak ograniczeń dotyczących przebywania pracowników (poziomy tych pól spełniają również wymagania dotyczące środowiska ogólnego), [8].

Wymagania dotyczące ochrony przed oddziaływaniem pola-EM są zaostrzone w stosunku do pracowników szczególnie chronionych, czyli kobiet w ciąży i młodocianych, którzy nie powinni przebywać w polu-EM-SO, a także użytkowników implantów medycznych, dla których wymagane jest dostosowanie działań profilaktycznych w miejscu pracy do wyników oceny dotyczących ich zagrożeń elektromagnetycznych. Ocena zagrożeń dla użytkowników implantów medycznych przebywających w polu-EM-SO może zostać wykonana w porozumieniu z lekarzem medycyny pracy np. na podstawie danych udostępnionych przez producenta implantu i placówkę medyczną wszczepiającą implant, a w razie braku takich danych, można posiłkować się tylko publikacjami specjalistycznymi [9].

 

 

_________________________________

 

[5]    IARC Nonionizing radiation, Part 1: Static and extremely low-frequency (ELF) electric and magnetic fields. IARC Monographs 80, IARC Press: Lyon 2002

[6]    Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz.U. 2016, poz. 952

[7]    Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole elektromagnetyczne. DzU 2016, poz. 950

[8]    Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów. Dz.U. 2003, Nr 192 poz. 1883

[9]    Zradziński P, Gryz K., Leszko W., Karpowicz J. Bezpieczeństwo użytkowników aktywnych implantów medycznych przebywających w polach elektromagnetycznych infrastruktury elektroenergetycznej [w:] Ochrona przed promieniowaniem jonizującym i niejonizującym. Nowe uregulowania prawne, źródła, problemy pomiarowe. Red. Zmyślony M., Nowosielska E.M. WAT, Warszawa 2015