Łączność mobilna a zagrożenia polami elektromagnetycznymi

Urządzenia łączności bezprzewodowej eks­ploatowane w Polsce wykorzystują szeroki zakres częstotliwości, od pojedynczych MHz (łączność wojskowa i amatorska) przez wyższe częstotli­wości pracy takich systemów, jak: amatorskie, ogólnodostępne pasmo CB-Radio, łączność róż­nego rodzaju służb ratunkowych i mundurowych, publiczne systemy telefonii komórkowej GSM (Global System for Mobile Communications) 900, DCS (Digital Communication System) 1800, UMTS (Universal Mobile Telecommunications System, zwany także systemem 3G), szeroko­pasmowy radiowy dostęp do internetu (WiMax -Worldwide Interoperability for Microwave Ac­cess, zwany także systemem 4G) aż do ok. 6 GHz (bezprzewodowe sieci Wi-Fi - Wireless Fidelity, także ok. 2,4 GHz).

W takich jednostkach organizacyjnych służb ratunkowych i mundurowych, jak pogotowie ratunkowe, policja, straż pożarna czy straż gra­niczna, pracownicy wykonujący zadania poza siedzibą pracodawcy powszechnie użytkują urządzenia łączności bezprzewodowej, które nazywane są radiotelefonami. W Polsce obec­nie wykorzystują one pasma częstotliwości 147 -174 MHz oraz 380-450 MHz. Urządzenia te można podzielić na: radiotelefony stacjonarne; radiotelefony przewoźne i radiotelefony prze­nośne (zwane także nasobnymi)

 

Pola elektromagnetyczne występują tak w środowisku pracy, jak i środowisku ogól­nym, w rezultacie wykorzystywania energii elektrycznej (każde urządzenie zasilane elektrycznie jest ich źródłem) oraz łączności bezprzewodowej czy emisji radiowo-telewizyjnych. Jedną z najważniejszych właściwości pól elektromagnetycznych jest indukowanie w przewodzących obiektach pola elek­trycznego i przepływu prądu elektrycznego, co umożliwia ich szerokie wykorzystanie w różnych obszarach techniki, ale sprawia również, że ich oddziaływanie na organizm ludzki, a także infrastrukturę techniczną może powodować niepożądane skutki [1-4],

Najczęściej stosowanymi wielkościami do ich scharakteryzowania są:

-   natężenie pola elektrycznego, E- wyra­żane w woltach na metr (V/m)

-   natężenie pola magnetycznego, H- wy­rażane w amperach na metr (A/m)

-   częstotliwość zmienności w czasie, /- wyrażana w hercach (Hz).

W ocenie zagrożeń ludzi, poza natężeniem pola i częstotliwością, istotna jest także jego polaryzacja i rozkład przestrzenny natężenia pola, w którym człowiek przebywa.

 

Pole elektromagnetyczne może oddzia­ływać na ludzi w sposób bezpośredni lub pośredni, będący wynikiem absorpcji energii pola przez obiekty przewodzące (konstrukcje metalowe) znajdujące się w środowisku.

Bezpośrednie oddziaływanie zmiennych w czasie pól elektromagnetycznych o częstotli­wościach powyżej kilkuset kHz (w tym często­tliwości pól emitowanych przez radiotelefony) na organizm ludzki powoduje pochłanianie energii pól, którego wynikiem może być ogrze­wanie tkanek (tak zwany skutek termiczny). Zjawisko to jest zależne od częstotliwości i występuje zarówno na powierzchni ciała, jak i w jego wnętrzu. Zgodnie z zaleceniami Międzynarodowej Komisji Ochrony przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP) [4], miarą oddziaływania, które może wywołać skutki termiczne, jest szybkość pochłaniania właściwego energii, tzw. SAR, wyrażany w wa­tach na kilogram (W/kg).

 

Przeprowadzona przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) analiza wyników licznych badań dotyczących związku między oddziaływaniem na ludzi radiofalowych pól elektromagnetycznych, głównie związanych z korzystaniem z osobistych tele­fonów komórkowych pracujących w sieciach publicznych operatorów, a chorobami nowo­tworowymi, skutkowała zakwalifikowaniem takich pól elektromagnetycznych do czynni­ków, które należy klasyfikować jako prawdo­podobnie rakotwórcze dla ludzi (grupa 2B), [5],

 

 więcej

____________________________

 

PIŚMIENNICTWO

 

[1]  Karpowicz J., Gryz K. Pola elektromagnetyczne w pomieszczeniach biurowych i nieprzemysłowych. Kształtowanie środowiska pracy. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, 2007

[2]   Karpowicz J., Gryz K. Ograniczanie ryzyka zawodowego przy źró­dłach pól elektromagnetycznych - wybrane źródła pól i charakterystyka odzieży ochronnej. „Bezpieczeństwo Pracy"2009,449,2:2-5

[3]   Karpowicz J., Gryz K. Pola i promieniowanie elektromagnetyczne. [W:] Czynniki szkodliwe w środowisku pracy. Wartości dopuszczalne 2012. Red. D. Augustyńska, M. Pośnlak. Warszawa, CIOP-PIB 2012

[4]   ICNIRR Guidelines for Limiting Exposure to Time-Varying Electric, Magnetic, and Electromagnetic Fields (up to300 GHz). "Health Physics" 1998,74,4 (April): 494-522

[5]   IARC monographs on theevaluatlon of carcinogenic risks to humans. Non-ionizing Radiation, Part 2:Radiofrequency Electromagnetic Fields. International Agency for Research on Cancer (IARC), Volume 102; Lyon, France 2013